(QLNN) – Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế và là đô thị phát triển vào bậc nhất của của cả nước, mỗi năm tạo ra trên 20% GDP cả nước và đóng góp trên 1/3 ngân sách quốc gia. Với đà phát triển kinh tế cũng như tốc độ tăng dân số hiện tại, muốn giữ được vai trò, vị trí “đầu tầu”, thành phố Hồ Chí Minh đang rất quan tâm đến việc tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân.
Nhằm loại bỏ phiền hà, nhũng nhiễu, thành phố Hồ Chí Minh đã thí điểm nhiều biện pháp cải cách hành chính độc đáo, khả thi, mang lại hiệu quả cao. Đó là, sáng kiến khảo sát mức độ hài lòng của người dân với cán bộ, công chức bằng máy điện tử; sáng kiến nhắn tin lấy số thứ tự làm thủ tục hành chính để giảm thời gian chờ đợi cho người dân; Hải quan thành phố triển khai đề án thông quan một cửa giảm 50% thời gian thông quan và 30% chi phí cho doanh nghiệp; Điện lực thành phố lập tổ phản ứng nhanh để kịp thời giải quyết các phản ánh, khiếu nại của người dân…
Được công nhận là đơn vị tiêu biểu cả nước về công tác cải cách thủ tục hành chính, Quận 1 đã có sáng kiến áp dụng khảo sát mức độ hài lòng của người dân với cán bộ, công chức bằng máy điện tử. Từ những ý kiến đánh giá của người dân, cán bộ, công chức nào chưa được người dân hài lòng phải đứng ra giải trình và có biện pháp khắc phục, đồng thời áp dụng những hình thức xử lý đối với cán bộ, công chức giải quyết hồ sơ trễ hẹn mà không có lý do chính đáng.
Tại các phòng tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả đều đặt máy khảo sát ý kiến người dân, màn hình máy thể hiện đầy đủ tên, tuổi, hình ảnh của những cán bộ trực tiếp tiếp dân, người dân tham gia đánh giá cán bộ giải quyết hồ sơ cho mình ở các nội dung cụ thể về thái độ phục vụ, thời gian giải quyết hồ sơ, tính công khai minh bạch… Chủ tịch Ủy ban nhân dân Quận 1 sẽ là người trực tiếp ký thư xin lỗi, nêu rõ lý do trễ hạn, đồng thời hẹn lại ngày chính xác để người dân đến nhận lại hồ sơ đã được quận giải quyết.
Tại 10 phường, hồ sơ hành chính được giải quyết 100% trong ngày. Hiện việc giải quyết hồ sơ và trả kết quả trước hẹn đạt tỷ lệ từ 20% – 40% số hồ sơ được giải quyết; rút ngắn từ 2 – 4 ngày làm việc khi xác nhận đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, bảo đảm thời gian niêm yết 5 ngày theo quy định. Chính những việc làm này gây áp lực lớn lên cán bộ nhưng qua đó cải thiện được thái độ phục vụ của cán bộ theo hướng tích cực.
Những thủ tục hành chính đã giảm đi đáng kể sự rườm rà vốn có, tạo thuận tiện cho cả cán bộ thụ lý hồ sơ và người dân, doanh nghiệp đến giao dịch. Huyện Hóc Môn cũng là một trong những địa bàn có tỷ lệ ứng dụng công nghệ thông tin cao, trên 70% so với mô hình chuẩn, giúp công tác cải cách hành chính đạt kết quả cao.
Ngoài ứng dụng công nghệ, các quận, huyện còn chủ động áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO. Quận Tân Bình đã chủ động xây dựng phần mềm vi tính nhằm quản lý, cập nhật thông tin nhà đất trên địa bàn và áp dụng quy trình ISO, bảo đảm các loại hồ sơ nhà đất đúng hạn trên 90%. So với tổng số 24.000 hồ sơ mỗi năm thì đây quả là 1 nỗ lực rất lớn của quận Tân Bình.
Việc liên thông giữa Phòng Tài nguyên môi trường với Chi cục thuế về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Quận 1 đã giảm thời gian xử lý hồ sơ của người dân từ 5 ngày xuống còn 30 phút. Cải cách hành chính giúp cho cán bộ thụ lý hồ sơ giảm tải công việc mà người dân cũng không mất công sức, giảm chi phí đi lại. Nhờ có cơ chế 1 cửa, 1 cửa liên thông, hồ sơ giải quyết đúng hạn của các quận đều đạt trên 90%, riêng quận 5 đạt dến 98%.
Cải cách hành chính tại các huyện ngoại thành cũng khá hiệu quả, như huyện Củ Chi, Hóc Môn đều đã triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 trong cải cách hành chính tại các phòng ban và xã – thị trấn. Sự kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin và áp dụng tiêu chuẩn ISO là 1 bước tiến quan trọng của công tác cải cách hành chính ở thành phố Hồ Chí Minh.
Tổng Giám đốc công ty Vissan đã ghi nhận tiến trình cải cách thủ tục hành chính tiến bộ rất nhiều cả về chất lượng phục vụ và các quy trình thủ tục giải quyết hồ sơ. Nếu trước đây, khi nhận giấy phép kinh doanh ở Sở Kế hoạch và Đầu tư thì đích thân tổng giám đốc dù bận việc nhưng phải tự đi thì hiện nay giám đốc được ủy quyền cho người khác. Còn ngành thuế thì có những cải cách thủ tục hành chính rõ nét nhất như cho phép doanh nghiệp tự khai thuế, tự in hóa đơn, và mới đây nhất là khai thuế qua mạng internet…
Ở Quận 1, các doanh nghiệp khi đến đây làm việc cũng rất hài lòng. Điểm nổi bật tại Ủy ban nhân dân Quận 1 không chỉ là nhanh gọn do quy trình “một cửa một dấu” mà còn là không khí nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát, thời gian chờ đợi không lâu, thái độ công chức vui vẻ hòa nhã, thân thiện. Nhất là ở đây đang thí điểm chương trình chấm điểm công chức theo hình thức bấm vào nút “hài lòng” hoặc “không hài lòng” đối với công chức.
Trong cải cách hành chính, có hai yếu tố chính được đề cập đến nhiều nhất là yếu tố con người và công nghệ. Đặc biệt là yếu tố con người được lãnh đạo thành phố rất quan tâm. Cái gốc của vấn đề chính là con người. Đáng quan tâm nhất là kiểm soát và hạn chế tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức các cấp từ sở, ngành, quận, huyện đến phường, xã. Chính quyền thành phố sẽ quyết liệt khắc phục, cụ thể là chấn chỉnh thái độ và hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính của cán bộ, công chức. Sắp tới, đối tượng công chức được người dân “chấm điểm” sẽ mở rộng và những “điểm sáng” trong cải cách hành chính sẽ được nhân rộng ở các địa phương.
Đúng như ý kiến đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính thành phố nêu rõ : “Con người là yếu tố quyết định sự thành công của công tác cải cách hành chính. Muốn thế, thành phố phải xây dựng lực lượng cán bộ lấy lợi ích người dân, đất nước làm trọng”.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố, hiện nay còn nhiều hiện tượng tiêu cực trong giải quyết thủ tục hành chính: lợi ích cá nhân, lợi ích đơn vị, cơ quan, lợi ích nhóm vẫn còn tồn tại. Nhiều trường hợp cán bộ nhũng nhiễu, chuyện đáng lẽ chỉ giải quyết trong thời gian ngắn lại kéo dài. Cán bộ phải tự răn mình. Chúng ta đừng có tự mãn, ru ngủ, ca tụng với nhau. Khi thực tế còn tồn đọng những điều như thế thì thật khó để chuyển biến căn cơ về nhận thức và điều hành.
Mục tiêu cuối cùng của cải cách hành chính vẫn là sự hài lòng của người dân, loại bỏ phiền hà, nhũng nhiễu. Với những công cụ hỗ trợ là công nghệ hiện đại, nhận thức đúng và chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo thành phố đến các sở, ngành, quận, huyện, tin rằng cải cách hành chính sẽ mở ra nhiều cơ hội thu hút đầu tư, đẩy mạnh phát triển kinh tế cho thành phố./.
ThS. Nguyễn Thanh Giang
Học viện Hành chính Quốc gia
