(QLNN) – Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng về nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức đã chỉ rõ nhiều mục tiêu của hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Trên cơ sở những mục tiêu chung và cụ thể đó, cần khẩn trương đổi mới căn bản chính sách, nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức trong thời gian tới.
1. Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng về nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD) cán bộ, công chức (CBCC) đã xác định mục tiêu của việc ĐTBD đội ngũ CBCC hiện nay là: trang bị và nâng cao kiến thức, năng lực quản lý điều hành, thực thi công vụ nhằm xây dựng một đội ngũ CBCC có tính chuyên nghiệp cao, có phẩm chất tốt, phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước, phục vụ nhân dân.
Bên cạnh việc trang bị các kiến thức theo tiêu chuẩn quy định đối với các ngạch công chức, cần phải ĐTBD cho CBCC các kỹ năng nghiệp vụ theo yêu cầu công vụ về văn hóa công sở và đạo đức công vụ. Thực hiện việc ĐTBD trước khi đề bạt, bổ nhiệm và ĐTBD theo chức danh cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đương chức; tiến hành đào tạo, xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành về quản lý nhà nước trên các lĩnh vực.
Trên cơ sở những mục tiêu chung và cụ thể của công tác ĐTBD CBCC được xác định, cần khẩn trương đổi mới căn bản nội dung, chương trình ĐTBD cho CBCC trong thời gian tới theo hướng sau:
– Phát triển các chương trình đào tạo theo chức danh lãnh đạo và quản lý. Chương trình này dành cho các đối tượng là cán bộ lãnh đạo, quản lý đương chức.
– Phát triển các chương trình bồi dưỡng tiền bổ nhiệm các cấp lãnh đạo, quản lý trong bộ máy nhà nước.
– ĐTBD trang bị kiến thức theo tiêu chuẩn quy định về trình độ lý luận chính trị, kiến thức quản lý nhà nước, tin học, ngoại ngữ cho CBCC ở các ngạch, các vị trí.
– Đào tạo cơ bản, ban đầu tập trung vào đào tạo tiền công vụ, trang bị những kiến thức về nền hành chính nhà nước, pháp luật, kỹ năng cơ bản về hoạt động công vụ và đạo đức công chức cho tất cả công chức dự bị trước khi được bổ nhiệm vào một ngạch công chức.
– Tiếp tục xây dựng và phát triển chương trình ĐTBD để hình thành đội ngũ chuyên gia đầu ngành về các lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước, có đủ trình độ và năng lực để tham mưu và xây dựng các chủ trương, chính sách lớn của các ngành và của địa phương. Với những chương trình đào tạo này, có thể gửi công chức đi học tập ở nước ngoài hoặc liên kết với các cơ sở đào tạo ở nước ngoài.
Với những thay đổi về nội dung và chương trình ĐTBD như vậy, phương thức ĐTBD cũng cần có sự thay đổi. Theo đó, cần chuyển từ ĐTBD như hiện nay sang ĐTBD rèn luyện về kỹ năng quản lý và phương pháp làm việc xuất phát từ nhu cầu của người học và hướng đến người học.
Đào tạo theo nhu cầu thực tiễn đặt ra, chuyển từ ĐTBD dài hạn sang đào tạo ngắn hạn dưới hình thức các lớp tập huấn, cập nhật kiến thức, huy động sự tham gia tích cực của học viên, đặc biệt nhấn mạnh đến việc chuyển sang ĐTBD cho CBCC các kỹ năng nghiệp vụ. Đây là nội dung rất phù hợp với yêu cầu thực tế của việc ĐTBD CBCC ở Việt Nam cũng như xu hướng bồi dưỡng công chức của các nước trên thế giới.
Như vậy, theo hướng đổi mới căn bản nội dung, chương trình ĐTBD CBCC như trên, việc ĐTBD sẽ diễn ra liên tục, trong suốt con đường chức nghiệp của CBCC, gồm các chương trình sau:
– Đào tạo tiền công vụ;
– Đào tạo rèn luyện và cập nhật kiến thức và kỹ năng quản lý, phương pháp làm việc;
– ĐTBD trước khi bổ nhiệm;
– Đào tạo theo chức danh lãnh đạo, quản lý.
Bên cạnh đó, họ cũng có thể tham gia vào các lớp bồi dưỡng cho các kỳ thi nâng ngạch.
2. Đổi mới chính sách trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
Để thực hiện việc ĐTBD công chức theo hướng đổi mới nội dung và chương trình ĐTBD như trên, cần đổi mới chính sách ĐTBD cho phù hợp theo các hướng sau:
Một là, cần bảo đảm tính quy hoạch trong ĐTBD.
Việc ĐTBD CBCC phải gắn với quy hoạch, sử dụng, đặc biệt là các khóa đào tạo dài hạn và các khóa ĐTBD ở nước ngoài.
Cần xác định rõ nhu cầu ĐTBD qua sự “hẫng hụt” kiến thức và kỹ năng của từng loại công chức, trên cơ sở đó thực hiện ĐTBD đúng người, đúng địa chỉ và đúng yêu cầu của hoạt động công vụ. Muốn vậy, cần phải xây dựng và hoàn chỉnh các tiêu chuẩn chức danh CBCC và cần phân tích, có bảng mô tả công việc ở các vị trí mà họ đảm nhận. Đây là cơ sở để xác định ở một vị trí công tác nhất định, người CBCC cần phải làm gì và để làm tốt, họ cần có những kiến thức và kỹ năng gì. Có như vậy, việc ĐTBD mới đem lại hiệu quả cao.
Hai là, cần có chính sách làm rõ trách nhiệm và quyền lợi của CBCC khi họ tham gia vào các khóa ĐTBD hằng năm. Nhà nước quy định với mỗi CBCC hằng năm phải tham dự một số giờ tối thiểu nhất định trong các khóa ĐTBD. Về quyền lợi, ngoài việc xem các chứng chỉ tham gia ĐTBD như là một điều kiện để xét nâng lương và thăng tiến của CBCC hằng năm, Nhà nước có thể đưa ra chế độ khuyến khích bằng tiền lương hoặc phụ cấp lương cho CBCC khi có thêm bằng cấp cao hơn, hoặc thành thạo một ngoại ngữ. Nếu trong kế hoạch đào tạo của cơ quan, chi phí đào tạo CBCC đều do cơ quan nhà nước chi trả thì trong trường hợp CBCC tự đi học nằm ngoài kế hoạch đào tạo của cơ quan, cơ quan đó có thể xem xét để dành cho công chức một quỹ thời gian nhất định cho việc học tập.
Ba là, mở rộng hệ thống các cơ sở ĐTBD CBCC. Bên cạnh hệ thống cơ sở ĐTBD của Nhà nước, các cơ sở ĐTBD khác cũng có thể tham gia vào việc trang bị, cập nhật kiến thức, kỹ năng quản lý, chuyên môn nghiệp vụ, qua đó có thể tăng tính cạnh tranh và nâng cao chất lượng ĐTBD. Trong trường hợp này, Nhà nước và các đơn vị sử dụng CBCC như là người đặt hàng. Như vậy, các cơ sở đào tạo sẽ giảng dạy những gì mà người CBCC, nền công vụ cần.
Bốn là, tăng cường việc sử dụng các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực quản lý làm giảng viên, không nhất thiết là họ đang làm việc trong khu vực công hay tư. Trong khi chúng ta đang thiếu chuyên gia giỏi về các lĩnh vực quản lý thì giải pháp trên là rất hữu hiệu và làm cho khu vực công sẽ gần với khu vực tư hơn.
Năm là, tăng cường đầu tư nguồn lực mạnh mẽ cho các cơ sở ĐTBD CBCC.
Việc đầu tư nguồn lực cho các cơ sở của hệ thống đào tạo CBCC của Nhà nước (từ trung ương đến địa phương) cần được chú trọng trên cả ba phương diện: tổ chức, nhân lực và tài lực. Nếu chúng ta không xây dựng được một hệ thống ĐTBD CBCC hiện đại và đạt chất lượng cao thì không thể có được một đội ngũ CBCC chuyện nghiệp. Do đó, cần bảo đảm mạng lưới ĐTBD thống nhất, ổn định lâu dài từ Trung ương đến địa phương và coi việc đầu tư cho các cơ sở này là nhiệm vụ thường xuyên.
Hiện nay, hệ thống ĐTBD CBCC gồm có: Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Học viện Hành chính Quốc gia và hệ thống các học viện, trường đại học, trung tâm ĐTBD đội ngũ công chức nhà nước,… Trong quá trình đầu tư các nguồn lực, cần xây dựng được đội ngũ giảng viên cơ hữu và giảng viên kiêm nhiệm bảo đảm về số lượng và chất lượng cao, có phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học viên là CBCC. Bên cạnh đó, cần đầu tư thích đáng để bảo đảm cho các cơ sở đào tạo có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật và phương tiện giảng dạy hiện đại nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo bài bản và có chất lượng cao.
Sáu là, nâng cao đạo đức công vụ, hoàn thiện chế độ thanh tra công vụ.
Bên cạnh việc tăng cường giáo dục cho công chức về tinh thần trách nhiệm, tận tụy với dân, với nước, tự giác chấp hành các quy định khi thực thi công vụ, cần phải cụ thể hóa các quy định liên quan đến đạo đức công vụ trong các văn bản pháp luật của Nhà nước.
Bên cạnh việc tăng cường giáo dục đạo đức, nhất thiết phải hoàn thiện chế độ thanh tra công vụ. Theo quy định hiện hành thì công chức khi thi hành công vụ chịu sự thanh tra của Thanh tra bộ, Thanh tra sở, Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình và Thanh tra Bộ Nội vụ, Thanh tra sở Nội vụ thanh tra việc thực hiện tuyển dụng, bổ nhiệm, ĐTBD, điều động, luân chuyển, biệt phái, miễn nhiệm, đánh giá, thôi việc, nghỉ hưu, khen thưởng, xử lý kỷ luật CBCC, đạo đức, văn hóa giao tiếp trong thi hành công vụ của CBCC và các điều kiện bảo đảm cho hoạt động công vụ.
Hoàn thiện những quy định và tăng cường năng lực cho những tổ chức này sẽ góp phần không nhỏ để nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ CBCC.
Bảy là, phát huy vai trò giám sát của nhân dân đối với đội ngũ công chức.
Với mục tiêu xây dựng một đội ngũ CBCC có tính chuyên nghiệp cao, đáp ứng các yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, bên cạnh việc nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực công tác, rèn luyện phẩm chất đạo đức và lối sống, người CBCC cần phải được nhân dân tín nhiệm và thừa nhận. Chính vì vậy, phát huy vai trò giám sát của nhân dân đối với họ là một giải pháp hữu hiệu để xây dựng một hệ thống công vụ hiệu quả của một Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Để làm tốt việc này chúng ta cần phải:
– Công khai hóa hoạt động công vụ, đơn giản và công khai các thủ tục hành chính, đặc biệt là những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân.
– Thực hiện nghiêm túc cơ chế một cửa và một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính.
– Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, cần có những quy định cụ thể để người dân có thể góp ý trực tiếp với CBCC ở cơ quan hoặc ở nơi công chức cư trú.
– Nghiên cứu, thực hiện việc thăm dò dư luận trong quá trình quy hoạch CBCC và trước khi bổ nhiệm những chức danh cụ thể.
– Thực hiện cơ chế dân chủ, công khai, minh bạch, có sự cạnh tranh cũng chính là nội dung trong công tác cán bộ của Đảng ta.
Để thực hiện có hiệu quả và đồng bộ các giải pháp trên, cần tiến hành tổng điều tra, khảo sát, đánh giá đội ngũ CBCC trên cơ sở các tiêu chí xác định về độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe, quá trình đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, thời gian công tác, chức danh chuyên môn, chức vụ quản lý, đảng viên, ngạch bậc công chức… Trên cơ sở các dữ liệu điều tra, khảo sát, tổng hợp phân tích các số liệu đã thu thập được để hình thành cơ sở dữ liệu thông tin về CBCC nhằm xây dựng chương trình quốc gia quản lý về CBCC./.
