(Quanlynhanuoc.vn) – Sáng ngày 24/10/2020, tại Học viện Hành chính Quốc gia, Liên hiệp Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VIDS) và Hội Khoa học Hành chính (ASA) đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong điều kiện mới”. Hội thảo nhằm lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học góp ý hoàn thiện Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Đồng chủ trì Hội thảo có: TS. Thang Văn Phúc – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Khoa học hành chính; PGS.TS. Trần Quốc Toản – Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương; TS. Nguyễn Ngọc Hiến – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, nguyên Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, chủ tịch ASA; TS. Nguyễn Vi Khải – Phó Viện trưởng Viện VIDS. Tham dự hội thảo, có TS. Trần Anh Tuấn – Thứ trưởng Bộ Nội vụ; TS. Đặng Xuân Hoan – Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia; ông Nguyễn Hồng Quân – nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng; cùng các nhà khoa học trong và ngoài Học viện.
Phát biểu đề dẫn hội thảo khoa học, TS. Nguyễn Vi Khải khẳng định Đại hội XIII của Đảng diễn ra trong giai đoạn bối cảnh trong và ngoài nước có nhiều sự kiện tác động khiến các quốc gia nhận thức lại thời cuộc và có những chiến lược phát triển giai đoạn mới. Thực tiễn 35 năm đổi mới, nhận thức và quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng, nhưng vẫn còn một số vấn đề tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện để xây dựng một Nhà nước pháp quyền phù hợp với quá trình cải cách và hội nhập toàn diện với thế giới. TS. Nguyễn Vi Khải đề xuất những nội dung thảo luận tại hội thảo: nhận thức lý luận về Nhà nước pháp quyền, những vấn đề bổ sung vào cương lĩnh về vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay, những hạn chế trong cải cách bộ máy nhà nước, mối quan hệ thống nhất giữa phân công phối hợp và kiểm soát lẫn nhau trong thực thi quyền lực hành pháp, lập pháp, tư pháp mà Hiến pháp năm 2013 đặt ra, vai trò bộ máy nhà nước, vấn đề về xã hội dân sự,…
Phát biểu tại Hội thảo, TS. Thang Văn Phúc cho biết, sự nghiệp đổi mới từ năm 1986 đã đem lại nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế – xã hội, giữ vững ổn định chính trị, hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt những đổi mới trong tư duy lý luận, làm thay đổi nhận thức về con đường phát triển của đất nước, nhất là từ sau Cương lĩnh năm 1991 của Đảng. Ngày nay, khi nghiên cứu về cơ cấu tổ chức xã hội phát triển, các nhà khoa học và chính trị ở nước ta đã nhận thức được rằng trong một xã hội hiện đại, văn minh và dân chủ thì thể chế kinh tế phải là kinh tế thị trường; nhà nước phải được tổ chức và vận hành theo các nguyên tắc pháp quyền (nhà nước pháp quyền) và khu vực xã hội phải được thừa nhận, bảo vệ với vai trò tích cực của chúng là khu vực xã hội dân sự.
Theo TS. Thang Văn Phúc, để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN thì cần thực hiện một số biện pháp: nâng cao vai trò trung tâm của Chính phủ – hành pháp và hành chính mạnh mẽ, chuyên nghiệm; tiếp tục cải cách hành chính mạnh mẽ, tập trung cải thiện nền hành chính công theo hướng phục vụ nhân dân, phục vụ phát triển; cải cách mối quan hệ giữa chính quyền địa phương theo nguyên tắc phân cấp, phân quyền hợp lý được hiến định trong Hiến pháp năm 2013; coi trọng công tác giám sát, phản biện chính sách của các tổ chức xã hội trong quản lý nhà nước; đổi mới có hiệu quả phương thức lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước và xã hội trong nhà nước pháp quyền Việt Nam…
TS. Nguyễn Ngọc Hiến, tán đồng ý kiến của các đại biểu tham dự, những vấn đề về xây dựng nhà nước pháp quyền trong dự thảo Đại hội XIII của Đảng vẫn còn ít và không có nhiều thay đổi, do đó cần có những nghiên cứu cụ thể để làm rõ tổ chức nhà nước pháp quyền XHCN. Cho nên để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN thì cần phải làm rõ vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam theo Hiến pháp và pháp luật từ đó giúp cho tổ chức bộ máy của Đảng từ Trung ương đến địa phương có cách thức hoạt động cụ thể nhằm làm vững mạnh nhà nước; làm rõ tổ chức hoạt động của cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở lãnh đạo của Đảng, bảo đảm phân định rõ chức năng của các cơ quan này. Cần xác định rõ khái niệm nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, xác định rõ vị trí của kinh tế nhà nước và kinh tế tư nhân, vai trò kinh tế nhà nước trong bảo đảm sự phát triển bền vững của nền kinh tế và đồng thời bảo đảm an ninh quốc gia,…
Ông Nguyễn Hồng Quân đánh giá cao Hội thảo được tổ chức vào thời điểm mà toàn Đảng, toàn dân đang hướng tới Đại hội khóa XIII của Đảng, theo ông, nói đến Nhà nước pháp quyền thì xã hội nào cũng cần có Nhà nước quản lý, nhà nước đưa ra các quy phạm pháp luật, mà theo đó, người dân, cũng như các cán bộ nhà nước đều bình đẳng trước pháp luật. Tuy nhiên, qua thực tế công tác của ông thì các văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn chồng chéo và có nhiều bất cập khi cùng một vấn đề có thể có nhiều văn bản quy định khác nhau, do đó để xây dựng Nhà nước pháp quyền cần tiếp tục sửa đổi và quan trọng là cần cụ thể hóa các quy định pháp luật để bảo đảm tính hiệu quả của các văn bản quy phạm pháp luật. Ngoài ra, các văn bản quy phạm pháp luật cần có tính dự báo để tránh việc văn bản vừa ra đã lỗi thời so với xã hội.
Phát biểu tại Hội thảo, TS. Trần Anh Tuấn – Thứ trưởng Bộ Nội vụ đánh giá, Hội thảo này được tổ chức vào thời điểm hết sức có ý nghĩa khi cả nước đang tổ chức thảo luận, lấy ý kiến đóng góp của Nhân dân vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Thứ trưởng Trần Anh Tuấn mong muốn, thời gian tới các chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu đóng góp sáng kiến trong việc cải cách hành chính, cải cách công vụ; xây dựng chính quyền đô thị, chính quyền nông thôn để Bộ Nội vụ có cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc đề xuất với cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản, chính sách phù hợp.
Cũng tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học tập trung cho ý kiến vào các vấn đề: vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật; làm rõ chức năng, vai trò của cơ quan hành pháp, tư pháp, lập pháp; kiểm soát quyền lực nhà nước hiện nay…
Phát biểu tổng kết Hội thảo, TS. Thang Văn Phúc cảm ơn ý kiến của các đại biểu đã làm rõ thêm những vấn đề liên quan đến chủ đề Hội thảo. Ý kiến đóng góp của các đại biểu là cơ sở để Ban tổ chức Hội thảo xây dựng báo cáo tư vấn trình Tiểu ban Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
