(Quanlynhanuoc.vn) – Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: chăm lo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng, Đảng cần thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng họ trở thành những người “vừa hồng”, “vừa chuyên” kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Vì vậy, giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ cần thiết trong mọi thời đại, trong đó giáo dục pháp luật, trang bị kiến thức pháp luật cho thanh niên là nhiệm vụ không thể thiếu trong việc bồi dưỡng, phát triển thanh niên hiện nay.
Một số vấn đề cơ bản về nâng cao ý thức pháp luật cho thanh niên
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định: “Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tạo điều kiện để xây dựng con người Việt Nam đẹp về nhân cách, đạo đức, tâm hồn; cao về trí tuệ, năng lực, kỹ năng sáng tạo; khỏe về thể chất; nâng cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật”1. Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cấp, các ngành của tỉnh An Giang đã ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật, như: Quyết định số 50/2014/QĐ-UBND ngày 13/12/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang về việc quy định mức chi và kinh phí thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (GDPL) và chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở trên địa bàn tỉnh An Giang; Kế hoạch số 35/KH-UBND ngày 17/01/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang về công tác tuyên truyền, phổ biến (TTPB), GDPL; hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2020; Sở Tư pháp đã triển khai Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng mô hình TTPB, GDPL hiệu quả, tại các bộ, ngành, địa phương với nội dung “lấy người dân là trung tâm trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật”2. Công tác TTPB, GDPL đã góp phần quan trọng trong việc tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động, hạn chế hành vi vi phạm pháp luật của thanh niên.
Hằng năm, Đoàn Thanh niên tỉnh An Giang (sau đây viết tắt là Tỉnh Đoàn) phối hợp với Công an tỉnh và một số ngành có liên quan tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy” (ngày 26/6) và “tháng hành động phòng, chống ma túy” với sự tham gia của nhiều đoàn viên, thanh niên, sinh viên.
Tỉnh Đoàn tổ chức các tiểu phẩm tuyên truyền về phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên các tỉnh, thành phố cụm thi đua sông Hậu với sự tham gia của 5 đơn vị: An Giang, Cần Thơ, Cà Mau, Hậu Giang, Kiên Giang3. Đồng thời, tổ chức TTPB một số văn bản quy phạm pháp luật, như: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, Luật Hình sự năm 2015, Luật Bình đẳng giới năm 2006, Luật Giao thông đường bộ năm 2008…
Tỉnh Đoàn còn phối hợp với Sở Tư pháp thực hiện Chuyên mục “Tư vấn pháp luật” phát trực tiếp trên Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh. Tổ chức 2 lớp bồi dưỡng, TTPB, GDPL cho 200 người là bí thư, phó bí thư Đoàn, xã, thị trấn và tuyên truyền viên các xã, thị trấn; các trường trung học phổ thông trên địa bàn của 2 huyện: Tịnh Biên và An Phú4.
Tỉnh Đoàn phối hợp với Sở Tư pháp, Ban Thường vụ Huyện Đoàn Phú Tân tổ chức Chương trình bồi dưỡng, TTPB, GDPL đợt III năm 2019 cho gần 200 đoàn viên, thanh niên, học sinh huyện Phú Tân5.
Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam (09/11), Ngày Dân số Việt Nam (26/12); Tỉnh Đoàn An Giang phối hợp với Sở Tư pháp và Chi Cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình, Sở Y tế tổ chức TTPB công tác Dân số và Phát triển năm 2020 cho đoàn viên, thanh niên huyện Châu Thành và một số văn bản quy phạm pháp luật khác 6. Đồng thời, mỗi đoàn viên, thanh niên được cập nhật các chính sách của Nhà nước về công tác dân số – kế hoạch hóa gia đình trong tình hình mới.
Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số hạn chế nhất định do các ngành, các cấp TTPB, GDPL cho thanh niên còn nặng về hình thức. Công tác phối hợp giữa các ngành có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ, kịp thời; đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền viên, báo cáo viên còn hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng tuyên truyền. Do vậy, tình trạng thanh niên vi phạm pháp luật vẫn còn xảy ra đáng kể, tập trung vào một số lĩnh vực về an toàn giao thông, ma túy, hôn nhân – gia đình… Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả TTPB, GDPL cho thanh niên, đòi hỏi sự quan tâm của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể và toàn xã hội.
Một số biện pháp nâng cao ý thức pháp luật cho thanh niên ở tỉnh An Giang
Một là, nâng cao TTPB, GDPL cho thanh niên ở các sở, ban, ngành, đoàn thể.
Các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh cần tích cực, chủ động làm tốt công tác TTPB, GDPL cho thanh niên về tầm quan trọng của việc nâng cao ý thức pháp luật. Cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương cần kết hợp chặt chẽ, tránh chồng chéo trong quá trình tổ chức thực hiện. Mặt khác, đẩy mạnh TTPB về các quy định của Nhà nước, Tỉnh ủy, các sở, ban, ngành về nâng cao ý thức pháp luật của người dân, trong đó có thanh niên, cụ thể: Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác TTPB, GDPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân; Nghị quyết số 61/2007/NQ-CP ngày 07/12/2007 của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác TTPB, GDPL; Chỉ thị số 25-CT ngày 03/7/2012 của Ban Thường vụ tỉnh An Giang về đẩy mạnh công tác tuyên truyền về nâng cao ý thức pháp luật của người dân…
Công tác TTPB, GDPL không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu, lời nói, đọc thuộc điều luật mà quan trọng là giúp đối tượng được tuyên truyền hiểu rõ nội dung thực chất của mỗi điều luật. Việc TTPB, GDPL cần được cụ thể hóa, thể chế hóa cho từng đối tượng, từng chuyên ngành cụ thể, hướng tới những điều dễ hiểu, dễ nhớ, không xa rời thực tiễn.
Tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành có liên quan đẩy mạnh công tác TTPB đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát huy tính thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội.
Hai là, đa dạng hóa các hình thức TTPB, GDPL cho thanh niên.
Thường xuyên tổ chức những buổi sinh hoạt pháp luật trong thanh niên, phân theo các khu vực, địa bàn, đối tượng giới thiệu về các điều luật, thực trạng vi phạm pháp luật trong thanh niên để họ có những suy ngẫm, đánh giá.
Duy trì tổ chức các hội nghị báo cáo viên hằng tháng và từng bước nâng cao chất lượng thông tin để làm tốt công tác định hướng dư luận xã hội. Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên. Theo đó, việc đa dạng hóa các nội dung, hình thức TTPB, GDPL cần đi vào trọng tâm, trọng điểm, những vấn đề bức xúc hiện nay của thanh niên.
– Chủ trì, phối hợp với các ngành có liên quan tham mưu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc thực hiện tốt chế độ, chính sách và bảo đảm các phương tiện, thù lao cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên và công tác tuyên truyền ở địa phương phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Ba là, phát huy tính tích cực, chủ động của thanh niên trong tự bồi dưỡng kiến thức về pháp luật.
Mỗi thanh niên cần xác định tốt nhiệm vụ của mình trong quá trình học tập, rèn luyện, công tác ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương. Đặt ra những yêu cầu cho bản thân trong quá trình học tập, rèn luyện, vượt qua cám dỗ của cuộc sống để thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người thanh niên, học để làm người, học để làm cán bộ phục vụ đất nước.
Bốn là, nâng cao công tác tổng kết, đánh giá về hoạt động TTPB, GDPL cho thanh niên.
Công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá cần thẳng thắn nhìn vào sự thật, chỉ rõ vai trò, trách nhiệm của từng bộ phận, lực lượng, không bao che, đổ lỗi, quy kết trách nhiệm, mà cần đi sâu làm rõ nội dung, phương pháp tuyên truyền. Cần phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan tham mưu, giúp việc của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương, đề cao tính dân chủ trong thảo luận, sinh hoạt đóng góp ý kiến, không áp đặt chủ quan. Qua đó, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến với những tấm gương người tốt, việc tốt trong công tác TTPB, GDPL cho thanh niên.
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII. H. NXB Chính trị quốc gia – Sự thật, 2016, tr. 29.
2. Lấy người dân là trung tâm trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. http://sotuphap.angiang.gov.vn, ngày 14/12/2020.
3, 4. An Giang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh thiếu nhi. http://doanthanhnien.vn, ngày 26/4/2018.
5, 6. An Giang tăng cường bồi dưỡng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên. http://doanthanhnien.vn, ngày 07/8/2019.
Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định số 3195/QĐ-BTP ngày 30/12/2019 của Bộ Tư pháp ban hành Kế hoạch công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2020.
2. Kế hoạch số 35/KH-UBND ngày 17/01/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2020.
3. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong năm 2020 của Sở Tư pháp An Giang. http://sotuphap.angiang.gov.vn, ngày 22/12/2020.
Ths. Huỳnh Hữu Phúc
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
