Nâng cao năng lực đội ngũ công chức tư pháp, hộ tịch cấp xã của huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh

(Quanlynhanuoc.vn) – Năng lực của đội ngũ công chức cấp xã, nhất là công chức tưpháp, hộ tịch trong thực thi công vụ và hiệu quả công việc mang lại luôn là vấn đề nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành, đặc biệt, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế toàn diện hiện nay. Bài viết phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ công chức tư pháp, hộ tịch cấp xã huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
Ảnh minh họa (internet).

Cấp xã là cấp gần dân nhất, trực tiếp thực hiện và bảo đảm việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong quản lý nhà nước, đồng thời, có vai trò hết sức quan trọng trong việc tổ chức và vận động Nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tăng cường đại đoàn kết toàn dân; bảo đảm và giữ vững ổn định chính trị – xã hội. Đội ngũ công chức cấp xã với mỗi chức danh có những chức năng, nhiệm vụ khác nhau, trong đó công chức tư pháp, hộ tịch (TPHT) có vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và củng cố chính quyền cấp xã vững mạnh, góp phần phát triển nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

Thực trạng đội ngũ công chức tư pháp, hộ tịch cấp xã của huyện Thuận Thành

Theo báo cáo của Phòng Thống kê huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, năm 2020, số lượng công chức TPHT cấp xã của huyện là 19 người, giảm 2 người so với năm 2019, trong đó: nữ có 3 người (chiếm 16%). Về trình độ chuyên môn: trung cấp có 3 người (chiếm 16%); trình độ từ cao đẳng trở lên có 16 người (chiếm 84%). Về cơ cấu độ tuổi từ 30 – 40 tuổi có 1 người (chiếm 5%); từ 40 – 50 tuổi có 11 người (chiếm 58%); trên 50 tuổi có 7 người (chiếm 37%)1. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và chính quyền, huyện Thuận Thành đã thực hiện tốt công tác quy hoạch, tuyển dụng, bố trí, sử dụng cán bộ và các chế độ, chính sách…, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng trong thực tiễn, do vậy, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã từng bước phát triển cả về số lượng và chất lượng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Nhận thức về tầm quan trọng của việc thực thi công vụ và hoàn thiện năng lực bản thân, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm trong công tác của công chức TPHT cấp xã ngày càng nâng cao, từ đó, tạo được nền tảng cho công chức TPHT cấp xã sẵn sàng học hỏi những kiến thức mới để áp dụng vào công việc trong thực tiễn. Công chức TPHT cấp xã tại huyện Thuận Thành được đánh giá có tinh thần trách nhiệm trong công việc, luôn chủ động, thường xuyên trong công tác tiếp công dân, sẵn sàng giải thích, tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực phụ trách. Các kỹ năng cần thiết được trau dồi thường xuyên nhằm bảo đảm thực hiện công việc có hiệu quả.

Theo thống kê số liệu vụ việc đăng ký năm 2020, về công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, trên toàn huyện tiếp nhận và giải quyết đăng ký khai sinh: 16.399 trường hợp (trong đó có 3.231 trường hợp đăng ký mới); đăng ký kết hôn: 1085 cặp; đăng ký khai tử 889 trường hợp; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch: 305 trường hợp. Trong năm 2020 – 2021, có 538 hồ sơ thuộc lĩnh vực hộ tịch được tiếp nhận tại Trung tâm Hành chính công huyện, trong đó không có hồ sơ giải quyết quá hạn, đồng thời không có khiếu nại, phản ánh liên quan đến công tác này. Về công tác chứng thực trong năm 2020 và 9 tháng đầu năm 2021, trên toàn huyện thực hiện chứng thực  cho 154.743 hồ sơ. Việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, thu, nộp, quản lý, sử dụng lệ phí chứng thực được thực hiện đúng quy định của pháp luật, tổng số tiền thu được từ công tác chứng thực là trên 480 triệu đồng2.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, đội ngũ công chức TPHT cấp xã tại huyện Thuận Thành vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, như: còn lúng túng, thiếu kinh nghiệm trong phối hợp với các ban, ngành liên quan để giải quyết công việc, nhất là trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân, công tác hòa giải…; việc bố trí, sắp xếp công chức TPHT xã không đúng với chuyên môn đào tạo vẫn còn diễn ra, gây ảnh hưởng đến công tác khi thực hiện nhiệm vụ. Một bộ phận công chức lớn tuổi khó thích nghi với sự thay đổi và yêu cầu mới của công việc, chưa thành thạo kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin…

Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ công chức tư pháp, hộ tịch cấp xã của huyện Thuận Thành

Để xây dựng đội ngũ công chức TPHT cấp xã huyện Thuận Thành có đủ phẩm chất và năng lực, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới, cần tập trung thực hiện đồng bộ những giải pháp cụ thể sau:

Thứ nhất, đổi mới về công tác tuyển dụng, sử dụng và đánh giá công chức TPHT cấp xã.

Cần tiến hành xây dựng kế hoạch tuyển dụng công chức TPHT cấp xã để bổ sung vào các chức danh còn thiếu. Để lựa chọn tuyển dụng được người phù hợp, phát huy được năng lực công tác, cần thực hiện tốt các nội dung sau:

(1) Công tác tuyển dụng cần bám sát các tiêu chuẩn trong quy định tuyển dụng, tiêu chí tuyển dụng phù hợp với thực tế từng địa phương, phải căn cứ vào nhu cầu của địa phương để tuyển dụng cho phù hợp. Tránh tình trạng số lượng công chức đông mà hiệu quả công việc không cao.

(2) Đổi mới hình thức thi tuyển công chức cấp xã để bảo đảm tính khách quan, công bằngtrong tuyển dụng. Để bảo đảm tính cạnh tranh trong tuyển dụng, không nên quy định việc sơ tuyển ở các đơn vị trước khi tổ chức thi tuyển chính thức. Đồng thời, cần có chế độ thu hút những người tốtnghiệp đại học trở lên loại giỏi và xuất sắc ở các chuyên ngành phù hợp về công tác ở các địa phương.

(3) Thông báo tuyển dụng cần công khai, mở rộng về đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn, kế hoạch tuyển dụng công chức cấp xã trên các phương tiện thông tin đại chúng, như: Đài phát thanh, trang thông tin điện tử, niêm yết công khai tại trụ sở làm việc, thông báo tại các cuộc họp, hội nghị của địa phương….

(4) Tiến hành các cuộc thanh tra, kiểm tra theo chương trình, kế hoạch và đột xuất để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, bảo đảm thực hiện đúng các quy định của pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã.

Thứ hai, tăng cường quy hoạch, đào tạo và bồi dưỡng công chức TPHT cấp xã.

Xây dựng công tác tạo nguồn quy hoạch đối với công chức TPHT phù hợp với yêu cầu tình hình mới, trong đó chú trọng đến các chính sách hỗ trợ đối với các đối tượng được cử đi đào tạo, bồi dưỡng để tạo nguồn quy hoạch đội ngũ công chức TPHT của huyện. Đẩy mạnh việc quy hoạch công chức TPHT cấp xã gắn với công tác đào tạo, bồi dưỡng. Xây dựng và thực hiện tiêu chuẩn hóa công chức cấp xã làm căn cứ để thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức sát với tình hình thực tế.

Chú trọng đến việc bồi dưỡng kỹ năng cho công chức TPHT cấp xã. Ngoài những kỹ năng mang tính bổ trợ cho cá nhân, năng lực quản lý hiện đại, cơ bản, công chức TPHT cấp xã cần được đào tạo những kỹ năng gắn với thực tiễn, bám sát nhu cầu và đòi hỏi của thực tiễn. Đặc biệt quan tâm bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp trong thực thi công vụ, kỹ năng xử lý tình huống ở cơ sở, bồi dưỡng cập nhật kiến thức mới… Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức kỹ năng thiết thực nhất đối với cơ sở,đào tạo lý thuyết gắn với thực hành, lấy thực hành làm thước đo kết quả đào tạo và trình độ tiếp thu của người học. Cần có chính sách khuyến khích đội ngũ công chức TPHT cấp xã học tập và nâng cao trình độ chuyên môn. Kết quả học tập có thể được đánh giá là tiêu chí để luân chuyển, bố trí công chức hoặc là tiêu chí khen thưởng, điều kiện xét nâng bậc lương…

Thứ ba, hoàn thiện chính sách đãi ngộ đối với công chức TPHT cấp xã.

Để tạo động lực cho công chức TPHT cấp xã của chuyên tâm vào công việc thì các cấp chính quyền trên địa bàn huyện Thuận Thành cần quan tâm hơn nữa đến các chính sách đãi ngộ, như: tiền lương, phụ cấp; chính sách ưu đãi và thu hút nhân tài… Quan tâm thực hiện đúng và kịp thời các chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ công chức TPHT, bố trí phòng làm việc, cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc, hệ thống mạng internet, phần mềm chuyên dụng…, cho công chức TPHT cấp xã nhằm động viên, khích lệ và tạo điều kiện cho công chức TPHT hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Cần có chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút nhân tài, cũng như phát huy hết năng lực của họ, như: chế độ tiền lương tương xứng với khả năng, kết quả làm việc; tạo điều kiện cử đi học, tập huấn nâng cao trình độ, năng lực; động viên, khen thưởng kịp thời khi công chức hoàn thành xuất sắc công việc…

Thứ tư, đổi mới, hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá và kỷ luật công chức TPHT cấp xã, giữ vững kỷ cương công vụ.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của công chức về ý nghĩa của công tác đánh giá kết quả đối với cả tập thể và mỗi cá nhân, từ đó tự có trách nhiệm hơn khi tham gia vào quy trình đánh giá. Cần quán triệt cho đội ngũ công chức TPHT cấp xã nhận thức được ý nghĩa của việc đánh giá hoạt động công tác đối với bản thân, đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm của những người tham gia đánh giá công chức, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị. Kiên quyết loại bỏ sự cảm tính, nể nang, cho qua trong đánh giá. Tăng cường dân chủ, công khai, minh bạch trong đánh giá, tránh sự độc quyền của một số cán bộ, công chức trong đánh giá hoạt động của đội ngũ công chức TPHT cấp xã. Tạo cho công chức TPHT cấp xã tin tưởng ở sự công bằng, khách quan, khoa học trong đánh giá hoạt động của họ. Phát triển và mở rộng hình thức tự đánh giá của công chức TPHT cấp xã, không chỉ đánh giá tổng kết hằng năm mà đánh giá theo tiến trình, qua từng công việc. Gắn kết quả đánh giá với việc sử dụng công chức, cụ thể như bố trí, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chính sách đối với công chức. Điều này sẽ thể khiến cho các chủ thể đánh giá và đối tượng được đánh giá phải nghiêm túc với việc thực hiện đánh giá kết quả do liên quan trực tiếp đến những quyền lợi được hưởng.

Thứ năm, hoàn thiện văn hóa công sở và văn hóa công chức TPHT cấp xã.    

Để văn hóa công sở và văn hóa công vụ trở thành truyền thống, thói quen tốt, có sự thống nhấtvà tác động tích cực đến hoạt động của công chức TPHT cấp xã của huyện, cần có các biện pháp cụ thể được thực hiện thường xuyên, dài hạn. Tập trung vào công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý và công chức TPHT về sự cần thiết của văn hóa công sở. Công tác tuyên truyền có thể được thực hiện thông qua các phong trào thi đua, các hội nghị tập huấn, qua những điển hình, những cách làm sáng tạo, hiệu quả của cá nhân, tổ chức. Xây dựng bộ quy tắc ứng xử (chuẩn mực giao tiếp), trang phục cán bộ, công chức, viên chức TPHT cấp xã của huyện Thuận Thành phù hợp, tạo dấu ấn tốt đẹp đối với Nhân dân. Ngoài ra, cần tạo dựng hành lang pháp lý với những điều khoản được quy định chặt chẽ; siết chặt kỷ luật lao động, hình thành phong cách sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật của công chức TPHT cấp xã của huyện Thuận Thành. Bên cạnh đó, việc tuân thủ pháp luật là điều kiện căn bản, nền tảng để văn hóa công sở được duy trì một cách thường xuyên, liên tục, lâu dài. Đồng thời phải làm tốt công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi văn hóa công sở để kịp thời điều chỉnh, khắc phục những hiện tượng, hành vi đi ngược lại lợi ích chung của tập thể, cộng đồng.

Tạo dựng hệ thống công sở cấp xã đồng bộ, văn minh, hiện đại, phù hợp, thân thiện với người dân. Xây dựng đội ngũ công chức TPHT có chuyên môn, nghiệp vụ thông thạo, có phẩm chất đạo đức tốt, sẵn sàng lắng nghe nguyện vọng của Nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho Nhân dân.

Chú thích:
1. Phòng Thống kê huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Thống kê cơ cấu, độ tuổi, trình độ của công chức tư pháp, hộ tịch huyện Thuận Thành năm 2020.
2. Ủy ban nhân dân huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Báo cáo kết quả công tác tư pháp cơ sở huyện Thuận Thành năm 2020.
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Viết Tuân. Năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã ở huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, 2020.
2. Chất lượng công chức và chất lượng đội ngũ công chức. https://tcnn.vn, ngày 08/02/2018.
3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. http://caicachhanhchinh.gov.vn, ngày 10/3/2022.
4. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức cấp xã. http://truongchinhtriyenbai.gov.vn, ngày 07/9/2021.
5. Tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức cấp xã trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. https://www.quanlynhanuoc.vn, ngày 11/5/2021.
Quản Tuấn Anh
Học viện Hành chính Quốc gia