(Quanlynhanuoc.vn) – Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI xác định: Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng, tạo tiền đề vững chắc để phấn đấu xây dựng Quân đội hiện đại, thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Để hoàn thành phương hướng, mục tiêu đó, việc nâng cao năng lực thực tiễn của sĩ quan chỉ huy ở đơn vị cơ sở Quân đội hiện nay là rất quan trọng. Bởi, năng lực thực tiễn là sự phản ánh trình độ, phương pháp tác phong công tác trong lãnh đạo, chỉ huy bộ đội thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, tạo thành sức mạnh tổng hợp của Quân đội nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.
Năng lực thực tiễn – yếu tố quan trọng để hoàn thành nhiệm vụ của sĩ quan chỉ huy phân đội ở đơn vị cơ sở
Sĩ quan chỉ huy phân đội (SQCHPĐ) ở đơn vị sơ sở (ĐVCS) là những sĩ quan có quân hàm từ thiếu úy cho đến trung tá, đảm nhiệm các chức danh, vị trí là trung đội trưởng, đại đội trưởng, đại phó quân sự, tiểu đoàn trưởng, tiểu đoàn phó quân sự. Đây là đội ngũ cán bộ có tuổi quân, tuổi đời còn trẻ, có nhiều tương lai, triển vọng phát triển, đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao ở các đơn vị hiện nay. Theo đó, nâng cao năng lực thực tiễn SQCHPĐ có vai trò rất quan trọng đối với việc hoàn thành nhiệm vụ, xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững mạnh ở đơn vị hiện nay.
Thông qua nâng cao năng lực thực tiễn giúp SQCHPĐ vận dụng những kiến thức đã được học, lĩnh hội ở các môi trường giáo dục, đào tạo vào giải quyết tình huống, sự việc xảy ra ở đơn vị; củng cố, bồi đắp thêm tri thức mới ở đơn vị, nhất là kỹ năng nghiệp vụ quản lý, chỉ huy đơn vị đoàn kết, ổn định, phát triển hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; là tiêu chí quan trọng để đánh giá, phân biệt năng lực giữa sĩ quan trẻ với nhau, nhất là trong xem xét, bổ nhiệm, xắp xếp ở vị trí cao hơn, phù hợp với năng lực, trình độ. Cũng thông qua nâng cao năng lực thực tiễn còn giúp SQCHPĐrèn luyện phương pháp, tác phong công tác ở từng cương vị, chức trách được giao. Nâng cao năng lực thực tiễn của SQCHPĐ ở ĐVCS là quá trình giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chính trị và tự bồi dưỡng của SQCHPĐ với nội dung, hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Hoạt động nâng cao năng lực thực tiễn là quá trình thường xuyên, lâu dài, liên tục gắn với chức trách, nhiệm vụ của SQCHPĐ, được biểu hiện thông qua kết quả hoàn thành nhiệm vụ.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, chỉ huy các đơn vị, nâng cao năng lực thực tiễn của SQCHPĐ được chú trọng thường xuyên; cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị đã làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến quan điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quân đội về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ năng lực, uy tín, phẩm chất ngang tầm nhiệm vụ; những quy định của Đảng về những điều Đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu đơn vị, gắn việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng với học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”; Nghị quyết 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
Hằng năm, các đơn vị tổ chức hội thi, hội thao về quân sự, báo cáo kế hoạch sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện của SQCHPĐ các cấp; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ theo quy định của Bộ Tổng Tham mưu; phối hợp với các cấp ủy chính quyền địa phương tham gia giúp đỡ nhân dân phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cứu hộ cứu nạn; SQCHPĐ các cấp tích cực, chủ động nghiên cứu, tìm hiểu kiến thức chuyên ngành, liên ngành để nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn đáp ứng với tình hình, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao ở các đơn vị hiện nay; thường xuyên bám sát hoạt động của bộ đội, tham gia vào các hội thi, hội diễn do đơn vị tổ chức, từng bước khắc phục khâu yếu, mặt yếu về thực tiễn, xây dựng động cơ, thái độ đúng đắn trong lãnh đạo, quản lý, chỉ huy đơn vị; trên thực tế có rất nhiều SQCHPĐ ở các đơn vị trưởng thành, bản lĩnh, có năng lực thực tiễn, đáp ứng rất tốt nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, được cấp trên tin tưởng, đánh giá cao…
Tuy nhiên, việc nâng cao năng lực thực tiễn của SQCHPĐ ở ĐVCS còn một số hạn chế, như: nhận thức, trách nhiệm của một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa tốt, chưa có sự phối kết hợp với nhau trong giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện SQCHPĐ thuộc quyền quản lý; chưa thực hiện tốt phương châm “cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, yếu khâu nào bồi dưỡng khâu đó”; nội dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng chưa linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ ở mỗi giai đoạn, thời điểm đòi hỏi; chưa đặt ra yêu cầu cao cho SQCHPĐ trong nâng cao năng lực thực tiễn; một số SQCHPĐ chưa phát huy tốt việc tự nâng cao năng lực thực tiễn, còn thụ động, có biểu hiện ngại khó, ngại khổ, ngại rèn, việc dễ thì nhận về mình, việc khó đùn đẩy cho người khác…
Hiện nay và thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó đoán định; thời cơ, vận hội đan xen với nguy cơ, thách thức, đó là mâu thuẫn, tranh chấp chủ quyền, biển đảo và vấn đề Biển Đông còn nhiều phức tạp; cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tiếp tục phát triển, tác động sâu sắc, toàn diện đến quá trình công tác của SQCHPĐ; những thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống hàng ngày, hàng giờ ảnh hưởng đến nhận thức của SQCHPĐ…
Mặc dù, thời gian qua dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp đổi mới đất nước đã đạt được nhiều thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, củng cố, giữ vững và nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế; song cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức đó là những mặt trái cơ chế thị trường hàng ngày, hàng giờ tác động đến đời sống của các tầng lớp nhân dân, trong đó có SQCHPĐ; tình trạng suy thóai về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ở một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức chưa được ngăn chặn, đẩy lùi hiệu quả; các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước tìm mọi cách để phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, chia rẽ tình đoàn kết quân dân…
Nghị quyết Đảng bộ Quân đội lần thứ XI xác định: Quân đội tiếp tục được Đảng, Nhà nước đầu tư xây dựng về mọi mặt; nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc có bổ sung, phát triển, khó khăn, phức tạp hơn; tỷ lệ cán bộ được rèn luyện qua chiến đấu ngày càng giảm.
Một số biện pháp nâng cao năng lực thực tiễn của sĩ quan chỉ huy phân đội ở đơn vị cơ sở
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của SQCHPĐ về tầm quan trọng của năng lực hoạt động thực tiễn.
Cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chính trị tiếp tục quán triệt những chỉ thị, quy định của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự quốc phòng trong tình hình mới; trọng tâm là Nghị quyết 765-NQ/QUTW ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương; vận dụng sáng tạo các quan điểm, nguyên tắc, phương châm, mối kết hợp nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện đáp ứng yêu cầu tác chiến trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành huấn luyện, đào tạo theo hướng “Tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, không chồng chéo”.
Thực hiện phương châm huấn luyện “Cơ bản – Thiết thực – Vững chắc” coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu; huấn luyện đêm, huấn luyện làm chủ vũ khí trang bị, nhất là vũ khí trang bị mới, hiện đại; “Giỏi cấp mình, biết cấp trên và thành thạo cấp dưới”. Thực tế,ở ĐVCS hiện nay là tỷ lệ đào tạo cơ bản nhiều, có thời gian tích luỹ kinh nghiệm đảm nhiệm cương vị cán bộ trung đội, đại đội, tiểu đoàn; song tỷ lệ SQCHPĐ huấn luyện giỏi không cao, trong khi đó để nâng cao chất lượng huấn luyện ở đơn vị nhân tố đầu tiên đó là năng lực và tổ chức huấn luyện của SQCHPĐ.
Ngoài việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ hằng năm trước mùa huấn luyện thì việc duy trì nghiêm túc nề nếp thông qua giáo án, bải giảng, tổ chức giảng thử, bình giảng hàng tuần ngoài thực địa, nhằm nâng cao khả năng sư phạm, phương pháp tổ chức huấn luyện cho SQCHPĐ. Đồng thời cấp ủy, chỉ huy các cấp hằng năm nên tổ chức các cuộc thi cán bộ trẻ huấn luyện giỏi nhất là cán bộ trung đội, đại đội, tiểu đoàn, từ đó, tạo ra phong trào thi đua nâng cao chất lượng huấn luyện, cũng như các hoạt động phong trào của đơn vị… từ đó, vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, phương pháp nâng cao năng lực thực tiễn cho SQCHPĐ; gắn với việc nâng cao năng lực thực tiễn với giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho SQCHPĐ, không ngại khó, ngại khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; tích cực, chủ động giao nhiệm vụ cho SQCHPĐ thông qua nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất, nhất là công việc khó khăn, phức tạp, đòi hỏi tư duy và khả năng ứng biến phù hợp, hiệu quả với địa bàn, khu vực đóng quân; xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm cao cho SQCHPĐthấy được thuận lợi, khó khăn hiện nay của Quân đội, khu vực đóng quân, nhận thức rõ trách nhiệm của mình đối với nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, xây dựng thế trận lòng dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; nâng cao ý thức bảo vệ Tổ quốc “từ sớm”, “từ xa”, không bị động, bất ngờ với mọi tình huống; chủ động xây dựng phương án, kế hoạch nâng cao năng lực thực tiễn cho SQCHPĐ thông qua diễn tập tổng hợp, huấn luyện bộ đội ở các địa hình thời tiết khác nhau; tuyên truyền, giáo dục cho sĩ quan trẻ nhận thức rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực phản động chống phá Đảng, Nhà nước, phương án tác chiến của Quân đội ta, không mơ hồ, ảo tưởng, phân định rõ “đối tác”, “đối tượng” trong quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc phòng, xác định rõ tâm thế, năng lực thực tiễn phù hợp, hiệu quả.
Hai là, tăng cường rèn luyện thử thách SQCHPĐ thông qua thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất.
Đây là biện pháp rất quan trọng có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao năng lực thực tiễn của SQCHPĐ ở ĐVCS hiện nay. Thực tiễn là hoạt động cơ bản của con người, gắn liền với cách thức, phương pháp giải quyết trong thực tiễn, nếu không tham gia nhiều vào hoạt động thực tiễn con người sẽ không tiến bộ, trưởng thành và phát triển, thậm trí là lúng túng, bỡ ngỡ, không biết xử lý công việc sao cho hiệu quả, phù hợp nhất. Đối với hoạt động quân sự, càng đặt ra bức thiết hơn bao giờ hết, đó là mảnh đất để kiểm nghiệm, chứng minh phương pháp, tác phong công tác của SQCHPĐ. Tăng cường rèn luyện thử thách là một trong những biện pháp rất hiệu quả hiện nay để đánh giá năng lực, khả năng tiếp thu kiến thức, phẩm chất uy tín của SQCHPĐ.
Thực tiễn cho thấy, những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng làm rất tốt việc rèn luyện thử thách sĩ quan trẻ nói chung trong đó có SQCHPĐở ĐVCS thông qua luân chuyển cán bộ, đưa cán bộ trẻ đi thực tế đơn vị, giao nhiệm vụ tham gia vào hội thi, hội thao do Bộ Quốc phòng tổ chức, bổ nhiệm chức vụ… qua đó, để tôi luyện, thử thách SQCHPĐ có thêm những kinh nghiệm, kiến thức, kỹ năng trong quản lý, điều hành đơn vị, đưa ra quyết định đúng đắn khi có tình huống xảy ra. Với tinh thần này, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, cơ quan chính trị tăng cường phối hợp để nhận xét, đánh giá đúng năng lực, trình độ của SQCHPĐ; chủ động xây dựng kế hoạch tạo nguồn, bồi dưỡng cán bộ; phân công, giao nhiệm vụ cho SQCHPĐ theo đúng năng lực, sở trường, thế mạnh, tổ chức các hội thi, hội thao trong đơn vị để SQCHPĐ được cọ sát, có thêm những thông tin cần thiết, bổ ích, phục vụ cho nhiệm vụ quản lý đơn vị; cấp trên mạnh dạn giao nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và tin tưởng vào khả năng của SQCHPĐ, như đóng vai, chỉ huy đơn vị tham gia cứu hộ, cứu nạn, giải quyết một tình huống, sự việc cụ thể…; đưa ra những tình huống cụ thể và yêu cầu xử trí của SQCHPĐ; thường xuyên cập nhật, bổ sung nội dung, hình thức, phương pháp rèn luyện thử thách SQCHPĐ gắn với thực hiện Cuộc vận động xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, xoá đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội; các nội dung, hình thức, phương pháp nâng cao năng lực thực tiễn bám sát quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước, Quân đội về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Ba là, phát huy vai trò nêu gương của cán bộ cấp trên đối với việc nâng cao năng lực thực tiễn cho SQCHPĐ.
SQCHPĐ ở ĐVCS hầu hết là sĩ quan có tuổi quân, tuổi đời còn trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm trong quản lý đơn vị. Sự nêu gương của cán bộ cấp trên, đặc biệt là lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan trung đoàn, chỉ huy trung đoàn là rất thiết thực, cụ thể. Đây là đội ngũ cán bộ cấp trên thường xuyên, trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ, rèn luyện SQCHPĐ. Theo đó, cán bộ cấp trên theo dõi, giúp đỡ SQCHPĐ về mọi mặt, không chỉ trong công việc mà trong đời sống hàng ngày; tận tình chỉ bảo, giúp đỡ SQCHPĐ với thái độ chân thành, trách nhiệm, tuyệt nhiên loại bỏ tư tưởng dọa nạt, hách dịch, cho rằng thế này thế kia, có những phát ngôn không mang tính xây dựng; tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt cho SQCHPĐ phát huy năng lực, sở trường, thế mạnh của mình; phân công, giao nhiệm vụ đúng chuyên môn, coi trọng tính sáng tạo, dám chịu trách nhiệm trước tổ chức của SQCHPĐ; phân công giao nhiệm vụ theo dõi, giúp đỡ các đồng chí trong chỉ huy trung đoàn đối với SQCHPĐ về công việc được giao; đánh giá đúng năng lực, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của SQCHPĐ có những động viên, khen thưởng kịp thời, chính xác; đồng thời, chấn chỉnh, nhắc nhở, uốn nắn đối với SQCHPĐ năng lực thực tiễn còn thiếu, chưa tích cực, chủ động tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, phương pháp, tác phong công tác; cán bộ cấp trên phải gương mẫu trong lời nói và hành động, nói ít, làm nhiều, trong sạch về đạo đức, lối sống, thực sự là tấm gương để SQCHPĐ nhìn vào học tập và làm theo; sâu sát, cụ thể với đơn vị, đánh giá đúng tình hình mọi mặt của đơn vị, không vì yêu ghét mà tỏ thái độ không tốt, đánh giá chưa đúng với đóng góp và sự cố gắng của SQCHPĐ; nói được làm được, xây dựng mối quan hệ vô tư, trong sáng vì lợi ích của tập thể, không đặt quá cao lợi ích vật chất trong mối quan hệ công tác gây khó khăn cho SQCHPĐ.
Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động trong tự nâng cao năng lực thực tiễn của SQCHPĐ ở ĐVCS hiện nay.
Để nâng cao năng lực thực tiễn bên cạnh sự giáo dục, bồi dưỡng, giúp đỡ của các tổ chức, lực lượng, SQCHPĐ cần phát huy tính tích cực, chủ động tự nâng cao năng lực thực tiễn, tự bản thân thấy đang yếu khâu nào, chỗ nào tập trung học hỏi, tự mình xắp xếp, bố trí thời gian học tập, rèn luyện; đặt ra yêu cầu cao cho bản thân trong mọi nhiệm vụ; không ngại khó, ngại khổ, có động cơ phấn đấu vươn lên không ngừng; giữ gìn và phát huy phẩm chất đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên đã được rèn luyện qua các môi trường giáo dục khác nhau; đặt ra lộ trình, bước đi cho con đường tương lai ở phía trước. Có thái độ khiêm tốn, giản dị, chân thành, tôn trọng, lắng nghe ý kiến đóng góp của cấp trên, đồng chí, đồng đội, biết mình là ai, mình đang ở đâu, không quá tự tin vào bản thân, kiêu ngạo cộng sản; quan sát, lắng nghe điều chỉnh thái độ, hành vi đúng với môi trường quân đội, đặt mình trong mối quan hệ tổng thể với các nhiệm vụ của đơn vị; không giấu dốt, tự tin, ngại va chạm, học hỏi, mà thường xuyên theo dõi nắm bắt tình hình mọi mặt ở đơn vị, thích ứng linh hoạt, kịp thời với môi trường công tác; tăng cường giao lưu, học hỏi, mở rộng các mối quan hệ, phù hợp với điều kiện, khả năng của bản thân, không vượt quá khả năng cho phép.
Hiện nay, thực tiễn còn nhiều vấn đề phức tạp cần phải giải quyết, nếu SQCHPĐ không có bản lĩnh, không tự mình nâng cao năng năng lực thực tiễn, trang bị kiến thức, kinh nghiệm về các vấn đề xã hội, ứng xử, giải quyết phù hợp thì khó có thể trưởng thành, phát triển được.
