(Quanlynhanuoc.vn) – Thời gian qua, công tác cải cách hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng cải cách hành chính của thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những hạn chế cần khắc phục, như: vướng mắc từ cơ chế, chính sách trong giải quyết thủ tục hành chính; việc rà soát, bãi bỏ nhiều văn bản pháp quy, văn bản hành chính vẫn còn tồn đọng, chậm tiến độ,… Bài viết nghiên cứu thực tiễn và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cải cách hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội trong thời gian tới.
Thực trạng công tác cải cách hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
Nhận thức rõ yêu cầu và tầm quan trọng của công tác cải cách hành chính (CCHC) nhà nước trong giai đoạn hiện nay, Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Mỹ Đức (sau đây gọi tắt là huyện) luôn xác định CCHC nhà nước là một trong hai khâu đột phá, là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện để làm nền tảng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của huyện, được thể hiện ở các nội dung sau:
Thứ nhất, về cải cách thể chế hành chính nhà nước.
UBND huyện luôn quan tâm chỉ đạo các đơn vị thường xuyên rà soát, bổ sung, xây dựng, hoàn thiện các quy định, quy chế làm việc tại các cơ quan, đơn vị; nghiêm túc trong công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật. UBND huyện đã ban hành quyết định về quy chế làm việc, quy chế phân công nhiệm vụ các thành viên và chỉ đạo 100% các đơn vị xây dựng quy chế làm việc. Theo đó, nhiều đơn vị đã có quyết định phân công nhiệm vụ đến từng cán bộ, công chức (CBCC) theo hướng rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm để làm căn cứ đánh giá chất lượng hoàn thành công việc được giao. Bên cạnh đó, Quy chế làm việc của huyện được sửa đổi, bổ sung kịp thời khi có sự thay đổi về nhân sự lãnh đạo của huyện, đồng thời gắn rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức thực hiện và kiểm tra công tác CCHC nhà nước. Từ năm 2016 – 2021, UBND huyện đã ban hành 4 quyết định về xây dựng quy chế làm việc và phân công trách nhiệm cho các thành viên; tổ chức 6 hội nghị tập huấn về công tác văn thư, lưu trữ, trong đó có lồng ghép nội dung về kỹ thuật trình bày văn bản cho CBCC từ huyện đến cơ sở; Hội đồng nhân dân – huyện đã rà soát, hệ thống hóa 136 văn bản quy phạm pháp luật cấp huyện, ra quyết định công bố 86 văn bản hết hiệu lực; Phòng Tư pháp huyện đã tiến hành kiểm tra 330 văn bản quy phạm pháp luật do UBND 22 xã, thị trấn ban hành1.
Thứ hai, về cải cách thủ tục hành chính (TTHC) nhà nước và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
Ngày 02/8/2016, UBND huyện ban hành Quyết định số 1416/QĐ-UBND về Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, theo đó, 22/22 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đều đã ban hành các văn bản về việc tiếp nhận và trả kết quả tại bộ phận “một cửa”. Từ khi đi vào triển khai thực hiện đã thể hiện được tính hợp lý do người dân ít phải đi lại nhiều lần. Huyện đã tổ chức công khai 286/286 TTHC thuộc trách nhiệm, thẩm quyền giải quyết và hướng dẫn các xã, thị trấn, niêm yết 151/151 bộ TTHC thuộc thẩm quyền2. Trong năm 2019, tổng số hồ sơ yêu cầu giải quyết thủ tục tại cấp huyện và xã trên 40.000 hồ sơ, số hồ sơ giải quyết đúng hạn đạt 100%3. Đối với công tác rà soát TTHC được các đơn vị thường xuyên thực hiện, qua đó đã kiến nghị với thành phố sửa đổi 30 thủ tục và bổ sung 2 thủ tục4.
Thứ ba, về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước.
UBND huyện tiếp tục tập trung, rà soát, kiện toàn, tinh gọn đầu mối các tổ chức của hệ thống chính trị huyện theo tinh thần Kế hoạch số 232/KH-UBND ngày 01/12/2020 của UBND thành phố Hà Nội về việc rà soát, sắp xếp, kiện toàn các cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó, huyện đã sáp nhập nhiều đơn vị để giảm các đầu mối liên hệ, như: thành lập Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng trên cơ sở cơ cấu lại Ban quản lý dự án; thành lập Trung tâm Văn hóa – Thông tin và Thể thao trên cơ sở sáp nhập Trung tâm Thể dục, Thể thao, Nhà Văn hóa và Đài Phát thanh. Hiện nay, UBND huyện có 12 cơ quan hành chính và 5 đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND huyện5.
Thứ tư, về xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC.
Trong hai năm (2019 – 2020) UBND huyện đã tổ chức thực hiện 2 đợt tuyển dụng công chức xã với tổng số 30 chỉ tiêu được tuyển dụng; 2 đợt tuyển dụng viên chức làm việc ở các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc huyện với tổng số 174 chỉ tiêu được tuyển dụng6. Về cơ bản công tác tuyển dụng đã đáp ứng nhu cầu về biên chế của các đơn vị, trong quá trình tuyển dụng, không để xảy ra đơn thư khiếu nại, tố cáo nhận được sự đồng tình và ủng hộ của Nhân dân.
Về đào tạo, trong các năm 2016 – 2021, UBND huyện đã phối hợp với Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong mở 2 lớp trung cấp lý luận chính trị cho 197 học viên; cử 24 đồng chí học cao cấp lý luận chính trị; 14 đồng chí học trung cấp lý luận chính trị theo chỉ tiêu của thành phố; cử 13 cán bộ học các lớp nguồn về công tác xây dựng Đảng theo đề án của thành phố7. Ngoài ra, hàng trăm CBCC từ huyện đến cơ sở được tạo điều kiện về thời gian, sắp xếp công việc tham gia các lớp đại học, cao học để đáp ứng với yêu cầu vị trí công tác và tiêu chuẩn các chức danh quy hoạch.
Về bồi dưỡng, từ năm 2016 – 2021, UBND huyện Mỹ Đức đã mở 123 lớp tập huấn, cho 14.595 lượt học viên của khối Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể các cơ quan, đơn vị, các xã, thị trấn trong huyện8.
Thứ năm, về cải cách tài chính công.
Giai đoạn 2016 – 2020, UBND Huyện chủ trương đẩy mạnh công tác xã hội hóa trên các lĩnh vực, đặc biệt chú trọng xã hội hóa đầu tư xây dựng, cải tạo hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn nhằm thu hút nguồn vốn từ các thành phần kinh tế, từng bước cải thiện bộ mặt chung toàn huyện. Bên cạnh đó, huyện đã thực hiện việc khoán biên chế hành chính các phòng, ban chuyên môn. Theo đó, Phòng Tài chính – Kế hoạch đã căn cứ biên chế được giao để bổ sung kinh phí quản lý hành chính và hướng dẫn các đơn vị thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính theo đúng với các quy định của Nhà nước. Các đơn vị đã chủ động xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ; chủ động đề ra các biện pháp sử dụng tiết kiệm kinh phí trong khi vẫn đáp ứng được nhiệm vụ ngày càng cao. Thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013 trong quản lý tài chính công, từ năm 2016 – 2020, toàn huyện đã thực hiện tiết kiệm chi thường xuyên để thực hiện chính sách cải cách tiền lương và an sinh xã hội được tổng ngân sách là 50.809,154 triệu đồng, trong đó khối huyện là 34.647, 254 triệu đồng và khối xã là: 16.161, 9 triệu đồng9.
Thứ sáu, về hiện đại hóa nền hành chính nhà nước
Thực hiện Nghị quyết 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 của Chính phủ về chính phủ điện tử, Nghị quyết số 05/NQ-HĐND ngày 01/12/2015 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội về Chương trình mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước thành phố Hà Nội giai đoạn 2016 – 2020, UBND huyện đã đầu tư xây dựng nâng cấp hạ tầng hệ thống mạng internet, mạng LAN tại trụ sở UBND huyện, bộ phận một cửa của huyện… bảo đảm được đường truyền tốc độ cao phục vụ tốt cho công tác giao ban trực tuyến của huyện với thành phố. Đẩy mạnh ứng dụng CNTT – truyền thông trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước, bảo đảm các văn bản, tài liệu chính thức trao đổi giữa các cơ quan hành chính được thực hiện dưới dạng điện tử, bảo đảm dữ liệu điện tử phục vụ hầu hết các hoạt động trong các cơ quan; hầu hết giao dịch của các cơ quan hành chính nhà nước được thực hiện trên môi trường điện tử; các TTHC bảo đảm điều kiện sẽ được cung cấp trực tuyến ở mức độ 3, 4; xây dựng trang thông tin điện tử của huyện (website: http://myduc.hanoi.gov.vn) với gần 4 triệu lượt người truy cập, đã cung cấp đầy đủ các thông tin về quy trình, hồ sơ, thời gian, mức thu lệ phí của các TTHC công khai tại bộ phận một cửa và cho phép cá nhân, tổ chức có thể tải về các mẫu văn bản, tờ khai để hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu.
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cải cách hành chính tại UBND huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
Một là, đổi mới công tác xây dựng kế hoạch và phân công trách nhiệm thực hiện CCHC.
UBND huyện cần tập trung đẩy mạnh ứng dụng CNTT, xây dựng chính quyền điện tử; xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn cho CBCC chuyên trách lâu dài, trước mắt lựa chọn một số cán bộ có năng lực đi tập huấn phục vụ cho công tác tham mưu phục lãnh đạo, chỉ đạo điều hành để bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao theo yêu cầu giải quyết của từng loại dịch vụ hành chính công. Chỉ đạo thực hiện chặt chẽ việc tham mưu ban hành kế hoạch CCHC của các xã, thị trấn, bảo đảm đúng tiến độ, có lộ trình thực hiện, đưa ra các mục tiêu phù hợp với điều kiện thực tế của xã, thị trấn, phải lượng hóa kết quả đầu ra cụ thể để có cơ sở phấn đấu hoàn thành các nội dung của kế hoạch. Trong đó, nội dung kế hoạch phải thể hiện được sự phân công công việc cụ thể để tổ chức thực hiện từng nội dung đối với phòng, ban chuyên môn của huyện, các đơn vị, UBND các xã, thị trấn.
Hai là, tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền thực hiện CCHC.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách CCHC thông qua các cuộc họp thôn, tổ dân phố; các buổi sinh hoạt chi bộ; các đợt sinh hoạt của các hội, đoàn thể chính trị – xã hội, hội xã hội nghề nghiệp để phổ biến các chủ trương, chính sách về CCHC đến các tầng lớp nhân dân. Đổi mới hình thức tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về CCHC phù hợp với phát triển của xã hội nhằm thu hút các tầng lớp nhân dân, doanh nghiệp tham gia, tạo ra những sản phẩm tuyên truyền độc đáo, sáng tạo, gây sự chú ý cho người dân, doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền CCHC.
Ba là, nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện CCHC.
Công tác theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chương trình CCHC. Vì vậy, cần phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, có thể thực hiện nhiều lần ở những đơn vị còn nhiều hạn chế, sai phạm nhằm tạo chuyển biến rõ nét về chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, năng lực quản lý, điều hành và chất lượng dịch vụ công của CBCC. Phòng Nội vụ là cơ quan chủ trì tham mưu cho UBND Huyện tiến hành các cuộc kiểm tra thường xuyên, đột xuất tại các phòng, ban, UBND các xã, thị trấn. UBND Huyện cần chỉ đạo kịp thời và khắc phục nhanh chóng những hạn chế, tồn tại ở các phòng, ban, đơn vị, địa phương; từng bước củng cố, cải thiện, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác CCHC trên địa bàn huyện. Đồng thời có biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp không thực hiện hoặc không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Bốn là, nâng cao hiệu quả thực hiện tốt các nội dung CCHC.
– Về cải cách thể chế. Rà soát các bất cập, vướng mắc giữa các quy định của pháp luật có liên quan đến các TTHC của người dân và doanh nghiệp; rà soát khó khăn, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị từng nội dung sửa đổi, bổ sung theo nguyên tắc bảo đảm tính thống nhất về chấp hành các chủ trương, chính sách và pháp luật. Cần xây dựng quy định về việc lấy ý kiến nhân dân đối với các chính sách, quyết định quan trọng của địa phương. Hoàn thiện quy chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương.
– Về cải cách TTHC. Đơn giản hóa TTHC, tập trung vào các TTHC trên một số lĩnh vực nhạy cảm, cắt giảm chi phí về thời gian, tài chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao nâng lực cạnh tranh của huyện nói riêng cũng như thành phố Hà Nội nói chung. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, UBND huyện phải tiến hành lựa chọn ít nhất 50% tổng số lĩnh vực thuộc bộ TTHC của cơ quan đơn vị để rà soát, đánh giá.
– Về cải cách tổ chức bộ máy hành chính. Tăng cường chỉ đạo rà soát vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, biên chế của của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo hoặc bỏ trống nhiệm vụ trong quản lý nhà nước; bảo đảm sự liên thông, đồng bộ, thống nhất, gắn kết chặt chẽ giữa các bộ phận; thực hiện có hiệu quả nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc nhưng một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính.
Phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, giao quyền chủ động cho cấp dưới, gắn quyền hạn với trách nhiệm, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực hiệu quả. Thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức, người lao động. Đổi mới công tác đánh giá CBCC, viên chức nhằm bảo đảm đánh giá đúng, khách quan, công bằng, công khai, khắc phục tình trạng bình quân, nể nang trong đánh giá để công tác tinh giản biên chế đạt hiệu quả.
– Về xây dựng chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức. Đẩy mạnh công tác tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực CCHC và các quy định của pháp luật cho đội ngũ CBCC, viên chức, người lao động phụ trách công tác CCHC tại các phòng, ban, đơn vị và UBND các xã, thị trấn. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng ứng dụng CNTT cho đội ngũ CBCC trực tiếp thực hiện CCHC, nhất là thực hiện cải cách TTHC, quy trình xử lý hồ sơ trên phần mềm máy tính. Bên cạnh đó, cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích công chức tham gia các lớp đào tạo do Trung ương, các trường đại học tổ chức, nhằm xây dựng đội ngũ công chức giỏi về chuyên môn.
Tăng cường công tác luân chuyển và chuyển đổi vị trí công tác; sắp xếp, bố trí những CBCC có năng lực, đạo đức tốt phục vụ người dân. Kịp thời động viên, khen thưởng cả về vật chất và tinh thần đối với CBCC, viên chức được đánh giá cao trong giải quyết TTHC, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; xử lý nghiêm CBCC, viên chức có hành vi vi phạm quy định.
Tạo môi trường làm việc thân thiện, văn minh, lịch sự, có cơ chế đãi ngộ, khuyến khích để CBCC, viên chức yên tâm công tác, hết lòng vì công việc, vì sự phát triển của đơn vị, đặc biệt là những người có sáng kiến, cải tiến trong công tác CCHC.
– Về cải cách tài chính công. Hoàn thiện các chế độ, định mức chi tiêu qua việc giao kinh phí tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị. Chỉ đạo Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện tiếp tục hướng dẫn các cơ quan, đơn vị rà soát, sửa đổi, bổ sung quy chế chi tiêu nội bộ, quy chế quản lý và sử dụng tài sản công đúng quy định, nhằm thực hiện tiết kiệm chi tiêu, góp phần tăng thêm thu nhập cho CBCC, viên chức và người lao động. Các cơ quan, đơn vị cần thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo đúng quy định về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính, từ đó nâng cao chất lượng xử lý và rút ngắn thời gian giải quyết công việc; khẳng định tính đúng đắn trong thực hiện mở rộng cơ chế khoán đối với tất cả các cơ quan hành chính nhà nước và đoàn thể.
– Về ứng dụng CNTT hiện đại hóa nền hành chính. Tăng cường ứng dụng CNTT trong hoạt động của các cơ quan nhà nước trên địa bàn huyện Mỹ Đức nói riêng và thành phố Hà Nội nói chung nhằm bảo đảm đồng bộ, hiệu quả. Tăng cường sử dụng hệ thống quản lý văn bản điều hành của thành phố, ứng dụng chữ ký số trong văn bản điện tử; tăng cường sử dụng thư điện tử công vụ;… thanh toán trực tuyến, QR code, POS; đại lý dịch vụ công trực tuyến để khuyến khích công dân, tổ chức tham gia sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức 3, 4 nhằm phấn đấu tăng 10% so với năm trước. Bên cạnh đó, tập trung xây dựng hệ thống hồ sơ điện tử khách hàng làm tiền đề cho việc đẩy mạnh ứng dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 khi người đăng ký dịch vụ công đã được xác thực và cấp tài khoản trên hệ thống. Đây là một bước tiến trong việc cải cách TTHC nhằm giảm bớt các giấy tờ cho người dân, tổ chức; đồng thời, giảm thời gian xử lý công việc của công chức tại bộ phận tiếp nhận trả kết quả cũng như các phòng chuyên môn thuộc huyện.
Kết luận
Từ thực tiễn cho thấy, UBND huyện đã thể hiện được vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác CCHC nhà nước, qua đó xác định rõ hơn, cụ thể hơn trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc nâng cao chất lượng phục vụ cá nhân, tổ chức trong việc giải quyết công việc của người dân. CCHC tại UBND huyện Mỹ Đức đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần thể chế hóa tư tưởng, quan điểm chỉ đạo về cải cách CCHC nêu trong các nghị quyết của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2016 – 2020 và giai đoạn 2021 – 2025; từng bước tạo chuyển biến tích cực trong giải quyết mối quan hệ giữa nhân dân với chính quyền, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi và góp phần phòng, chống tham nhũng, lãng phí; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn ngày càng được bảo đảm.
