(Quanlynhanuoc.vn) – Vai trò của Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh trong tham mưu về tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền hiệu lực, hiệu quả. Đề xuất phát huy tính đặc thù của chính quyền Thành phố trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, như: cần tăng cường phân cấp, phân quyền nhìn từ và vấn đề nhân sự, người lực con người.
Thực hiện tham mưu về tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền hiệu lực, hiệu quả
Sở Nội vụ là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) TP. Hồ Chí Minh trong tham mưu, giúp UBND Thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nước (theo Quyết định số 31/2022/QĐ-UBND ngày 20/9/2022 của Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh) quy định như sau:
Một là, tham mưu về tổ chức bộ máy.
(1) Trình Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố xem xét, quyết định việc thành lập, tổ chức giải thể cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố. Hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị công lập thuộc UBND Thành phố. Chỉ đạo, hướng dẫn UBND cấp huyện quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của Phòng Nội vụ thuộc UBND cấp huyện. Chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện quản lý nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập trên địa bàn theo quy định của pháp luật.
(2) Thẩm định đối với các dự thảo văn bản và trình UBND Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố. Quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền quyết định của UBND Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố. Thành lập, tổ chức lại, giải thể tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập và Hội đồng quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền quyết định của UBND Thành phố (trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác về cơ quan thẩm định). Thành lập, kiện toàn, sáp nhập, giải thể tổ chức phối hợp liên ngành thuộc thẩm quyền quyết định của Chủ tịch UBND thành phố theo quy định của pháp luật.
(3) Thẩm định, hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, thực hiện phân loại, xếp hạng đơn vị sự nghiệp công lập của địa phương theo quy định của pháp luật và phân cấp quản lý của UBND Thành phố. Phối hợp với các cơ quan chuyên môn cùng cấp trong việc trình UBND Thành phố hướng dẫn cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của cơ quan chuyên môn khác thuộc UBND cấp huyện.
Hai là, tổ chức xây dựng chính quyền hiệu lực, hiệu quả.
– Tham mưu, giúp UBND Thành phố triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND Thành phố, HĐND thuộc Thành phố, HĐND huyện, xã, thị trấn trên bàn Thành phố theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan cấp trên. Trình HĐND Thành phố bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm chủ tịch, phó chủ tịch và các ủy viên UBND Thành phố theo quy định của pháp luật. Trình cấp thẩm quyền có văn bản đề nghị Bộ Nội vụ thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định điều động, cách chức chủ tịch, phó chủ tịch UBND Thành phố, giao quyền Chủ tịch UBND Thành phố theo quy định của pháp luật. Trình HĐND Thành phố quyết định việc thành lập, giải thể, khu phố, ấp; đặt tên, đổi tên khu phố, ấp trên địa bàn Thành phố…
– Thẩm định, trình Chủ tịch UBND Thành phố phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm chủ tịch, phó chủ tịch UBND huyện, thành phố thuộc Thành phố; việc điều động, tạm đình chỉ công tác, cách chức chủ tịch, phó chủ tịch UBND huyện, thành phố thuộc Thành phố; giao quyền Chủ tịch UBND huyện, thành phố thuộc Thành phố theo quy định của pháp luật.
– Thẩm định, trình Chủ tịch UBND Thành phố quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, biệt phái, khen thưởng, kỷ luật, tạm đình chỉ công tác đối với chủ tịch UBND quận, phó chủ tịch UBND quận theo quy định của pháp luật.
– Tham mưu, giúp UBND Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố thực hiện quản lý nhà nước đối với khu phố, ấp theo quy định của pháp luật và theo phân cấp quản lý của UBND Thành phố.
Vai trò của Sở Nội vụ trong tham mưu về tổ chức bộ máy trong việc: sắp xếp tổ chức bộ máy đối với cơ quan trực thuộc UBND Thành phố; đơn vị sự nghiệp công lập, UBND các cấp về công tác nhân sự, công tác bầu cử Quốc hội và HĐND, cơ quan lãnh đạo UBND Thành phố, thành viên UBND Thành phố và UBND cấp huyện; sắp xếp khu phố, ấp; quản lý thực hiện công tác dân chủ, công tác dân vận chính quyền. Đồng thời, hướng dẫn UBND cấp huyện tổ chức bộ máy trực thuộc theo hướng tinh gọn.
Ba là, xây dựng chính quyền đô thị.
Hiện nay, TP. Hồ Chí Minh đang khẩn trương triển khai thực hiện Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16/11/2020 của Quốc hội về tổ chức quyền đô thị. Về cơ cấu tổ chức của Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh hiện nay bao gồm: (1) Các tổ chức thuộc Sở, gồm: phòng Cải cách hành chính; phòng Công chức, viên chức; phòng Tổ chức, biên chế và tổ chức phi chính phủ; phòng Xây dựng chính quyền và công tác thanh niên; Thanh tra Sở Nội vụ; Văn phòng Sở Nội vụ. (2) Các tổ chức trực thuộc Sở, gồm: Ban Thi đua – khen thưởng; Ban Tôn giáo; Chi cục văn thư – Lưu trữ.
Một số kết quả của Sở Nội vụ trong tham mưu tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hồ Chí Minh
Với những nỗ lực của ngành Nội vụ trong năm vừa qua, từ thực hiện tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 và Nghị định số 33/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ, Thành phố triển khai thực hiện đạt được một số kết quả sau:
Thứ nhất, Sở Nội vụ tham mưu UBND Thành phố ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30/12/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó lồng ghép với việc thực hiện Nghị quyết số 131/2020/QH14 về tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hồ Chí Minh và Nghị quyết số 1111/NQ-UBTVQH14 ngày 09/12/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thành lập thành phố Thủ Đức và Nghị quyết số 98/2023/QH15 thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về thí điểm cơ chế đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh để hoàn thiện mô hình chính quyền phù hợp với điều kiện, đặc điểm của Thành phố.
Theo đó, quán triệt, tuyên truyền và tổ chức việc thực hiện các nghị quyết trên ngày càng đi vào chiều sâu, như: sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy các cơ quan, đơn vị. Quá trình thực hiện tổ chức chính quyền đô thị được tiến hành khẩn trương, nghiêm túc, tinh gọn, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động; công tác cán bộ về cơ bản hoàn thành tốt. Đến nay, đa số cán bộ được sắp xếp, bố trí lại phù hợp với trình độ chuyên môn và nguyện vọng, cơ bản thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Thứ hai, việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy được tiến hành khẩn trương, nghiêm túc, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động; công tác cán bộ được sắp xếp, bố trí lại phù hợp với nguyện vọng. Chính quyền Thành phố được tăng cường, quyền làm chủ của Nhân dân, tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm và tính minh bạch được phát huy; huy động được ngày càng nhiều nguồn lực bảo đảm phát triển bền vững các mặt kinh tế – xã hội của Thành phố; hướng đến mục tiêu nâng cao đời vật chất, tinh thần cho Nhân dân; góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.
Thứ ba, Thành phố đã đề nghị hoàn thiện các quy định, hướng dẫn thực hiện cụ thể (trước mắt là góp ý đối với dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 33/2021/NĐ-CP về tổ chức chính quyền đô thị). Qua công tác tham mưu của Sở Nội vụ, Thành phố đã nghiên cứu, vận dụng linh hoạt các quy định của nghị quyết, quy định của Trung ương vào tình hình thực tế để kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn, sắp xếp tổ chức bố trí cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách xã, bảo đảm phù hợp; ban hành các chế độ, chính sách hỗ trợ đối với số cán bộ dôi dư do sắp xếp, cán bộ có nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi.
Thứ tư, là một thành phố đặc biệt và đô thị có số dân đông nhất cả nước, đồng thời, là đầu tàu về kinh tế, trung tâm văn hóa khoa học – kỹ thuật của đất nước song cũng đặt ra nhiều vấn đề về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giải quyết vấn đề an sinh xã hội, môi trường xuất phát từ dân nhập cư đến người lao động và học tập tại Thành phố, vì vậy, những năm qua, Sở đã tham mưu cho UBND Thành phố tổ chức hiệu quả các đợt thanh tra, kiểm tra công vụ và xử lý với tiến độ kịp thời kết quả sau thanh tra, kiểm tra công vụ đối với các sở, ngành, UBND cấp huyện và các cơ quan, đơn vị thuộc và trực thuộc.
Những kết quả trong tham mưu của Sở Nội vụ về tăng cường phân cấp, phân quyền cho chính quyền TP. Hồ Chí Minh
Một là, chuyển chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm; thanh tra Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, xử lý vi phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm, cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, kiểm dịch sản phẩm động vật ra khỏi địa bàn Thành phố.
Hai là, UBND huyện thuộc Thành phố có 3 phó chủ tịch. UBND phường, xã, thị trấn có từ 3 người trở lên, không quá 3 phó chủ tịch.
Ba là, việc bầu, tuyển dụng, quản lý, sử dụng cán bộ, công chức làm việc tại xã, thị trấn và cán bộ phường thực hiện theo quy định về bầu cử, tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức và thuộc biên chế cán bộ, công chức cấp huyện trở lên được giao hằng năm.
Bốn là, chủ tịch UBND Thành phố được ủy quyền cho người đứng đầu cơ quan hành chính khác thuộc UBND Thành phố thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong khoảng thời gian xác định kèm theo các điều kiện cụ thể. Việc ủy quyền phải được thể hiện bằng văn bản.
Năm là, HĐND Thành phố có thẩm quyền:
(1) Căn cứ quy mô dân số, động lực phát triển kinh tế và đặc điểm địa bàn, quyết định cơ cấu, số lượng cán bộ, công chức tại các phường, xã, thị trấn; quyết định số lượng, chức danh, chế độ, chính sách của người hoạt động không chuyên trách tại các phường, xã, thị trấn, bảo đảm tinh gọn tổ chức bộ máy. HĐND Thành phố ban hành tiêu chí, tiêu chuẩn, định mức đối với số lượng cán bộ, công chức tại xã, phường, thị trấn.
(2) Quyết định bố trí ngân sách của Thành phố để chi thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, người lao động thuộc khu vực quản lý nhà nước, tổ chức công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách – phường, xã, tổ chức chính trị – xã hội và một số cơ quan trung ương trên địa bàn Thành phố, đơn vị sự nghiệp công lập, một số hội có tính chất đặc thù ngoài việc thực hiện chi trả thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật hiện hành về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập với mức không quá 1,8 lần mức lương ngạch bậc. Quy định chi trả thu nhập tăng thêm tại khoản này được thực hiện cho đến khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định chế độ tiền lương mới.
(3) Quyết định mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học tài năng đặc biệt của Thành phố; quyết định về nguyên tắc, tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, mức thu nhập và các chính sách khác để tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của Thành phố.
Sáu là, UBND Thành phố có thẩm quyền: quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND Thành phố, bảo đảm các nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện theo quy định pháp luật; quyết định chuyển một số chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố cho các cơ chuyên môn, cơ quan hành chính khác thuộc UBND Thành phố, UBND quận, huyện và thành phố Thủ Đức.
Bảy là, Ban Quản lý Khu công nghệ cao Thành phố, các Khu chế xuất và công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, Ban Quản lý điều chỉnh nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 trong phạm vi khu công nghệ cao, khu chế xuất, khu công nghiệp được giao quản lý sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của cơ quan quản lý quy hoạch xây dựng thuộc UBND TP. Chí Minh thẩm định, phê duyệt kết quả thẩm định, báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền của UBND TP. Hồ Chí Minh; cấp, cấp đổi, cấp lại, điều chỉnh, thu hồi giấy phép môi trường thuộc thẩm quyền UBNDTP. Hồ Chí Minh, UBND các quận, huyện và thành phố Thủ Đức trong phạm vi khu công nghệ cao, khu chế xuất, khu công nghiệp được giao quản lý.
Tám là, về tổ chức bộ máy thành phố Thủ Đức. HĐND, UBND, Chủ tịch UBND Thành phố phân cấp, ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền cho HĐND, UBND, Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức trong các lĩnh vực: quản lý đầu tư; tài chính ngân sách; quản lý kinh tế; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; quản lý văn hóa xã hội; tổ chức bộ máy quản lý hành chính của chính quyền đô thị và quản lý cán bộ, công chức, viên chức. UBND, Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức được ủy quyền cho thủ trưởng các cơ quan chuyên môn, UBND các phường, Chủ tịch UBND các phường một số nhiệm vụ, quyền hạn trừ những nội dung đã được Thành phố uỷ quyền.
HĐND Thành phố quyết định tổ chức bộ máy, số lượng và chức năng, nhiệm vụ các phòng, ban chuyên môn, đơn vị trực thuộc thành phố Thủ Đức. UBND Thành phố xem xét, quyết định thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy của Thanh tra xây dựng, Trung tâm Phát triển quỹ đất và Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc UBND thành phố Thủ Đức. Cụ thể là: (1) HĐND thành phố Thủ Đức quyết định thành lập Ban đô thị thuộc HĐND thành phố Thủ Đức. HĐND thành phố Thủ Đức có không quá 2 phó chủ tịch và có không quá 8 đại biểu chuyên trách. UBND thành phố Thủ Đức có không quá 4 phó chủ tịch. (2) Phụ cấp chức vụ đối với các chức danh lãnh đạo cơ quan Đảng, đoàn thể, chính quyền của thành phố Thủ Đức thực hiện cao hơn so với quy định.
Kết luận
Để phát huy tính đặc thù của Thành phố trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, nhìn từ góc độ tổ chức bộ máy và vấn đề nhân sự, nguồn lực con người, theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Sở Nội vụ đã tham mưu cho UBND Thành phố đề thực hiện thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh. Trong đó, đặc biệt chú trọng một số nội dung tăng cường phân cấp, phân quyền cho chính quyền Thành phố thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn về tổ chức, bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo hướng tạo điều kiện thuận lợi, chủ động cho Thành phố nhằm giải quyết các khó khăn, bất cập do thực tiễn đặt ra.
Nhìn chung, công tác thực hiện nhiệm vụ tham mưu, tổ chức chính quyền đô thị đã thực hiện đúng kế hoạch, bảo đảm tiến độ các yêu cầu đặt ra. Phát huy tính đặc thù của chính quyền Thành phố trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, như: cần tăng cường phân cấp, phân quyền nhìn từ góc độ tổ chức bộ máy và vấn đề nhân sự, nguồn lực con người.
Đặc biệt, Nghị quyết 98/2023/QH15 ban hành ngày 24/6/2023 thay thế cho Nghị quyết số 54/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh đã thể hiện sự tin tưởng, gửi gắm của Trung ương dành cho thành phố, nhằm thực hiện thành công mục tiêu phát triển TP. Hồ Chí Minh ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới, trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu Á, là hạt nhân của vùng Đông Nam Bộ, cực tăng trưởng của cả nước…
