PGS.TS. Hoàng Mai
Học viện Hành chính Quốc gia
ThS. Châu Thanh Duy
UBND thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh
(Quanlynhanuoc.vn) – Tuyển dụng công chức cấp xã là nhiệm vụ quan trọng trong việc nâng cao năng lực của đội ngũ công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước cấp xã, từ đó hoàn thiện tính chuyên nghiệp trong hoạt động quản lý nhà nước, góp phần thực hiện thành công mục tiêu cải cách nền hành chính nhà nước. Trong những năm qua, công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh đã mang đến những dấu hiệu tích cực bằng việc thay đổi tư duy, nhận thức để thu hút được nguồn lực chất lượng và từng bước hoàn thiện cách thức tổ chức thực hiện. Bài viết tập trung đánh giá, phân tích những kết quả đạt được, những hạn chế, trong công tác tuyển dụng công chức cấp xã, từ đó để xuất một số giải pháp trọng tâm, phù hợp với đặc thù của địa phương.
Đặt vấn đề
Tuyển dụng công chức cấp xã là một nội dung cơ bản được Đảng và Nhà nước quan tâm thực hiện, phát triển và không ngừng hoàn thiện, đổi mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhìn nhận, đánh giá vai trò, vị trí của người cán bộ, Người chỉ rõ: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”, “Bất cứ chính sách, công tác gì nếu có cán bộ tốt thì thành công, tức là có lãi. Không có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn”1. Những giá trị cốt lõi về công tác cán bộ của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nền tảng, kim chỉ nam để Đảng và Nhà nước ta kế thừa, phát triển trong việc phát triển đội ngũ cán bộ, công chức “vừa hồng, vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII khẳng định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước…; có cơ chế lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài… Đồng thời có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luật, không còn uy tín đối với nhân dân”2. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng…; chủ động nắm, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi, xuất sắc trong nước và ngoài nước…; có cơ chế phát hiện, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ có bản lĩnh, năng lực nổi trội và triển vọng phát triển vào vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả vượt cấp, nhất là cán bộ trẻ”3.
Quan điểm định hướng của Đảng về việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức được cụ thể hóa tại qua các giai đoạn thực hiện chương trình cải cách hành chính nhà nước. Gần nhất, Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ đề ra mục tiêu: “…xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ năng lực, phẩm chất, cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và sự phát triển đất nước trong giai đoạn mới; đổi với cơ chế khuyến khích ưu đãi để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển, thu hút, trọng dụng nhân tài trong quản lý, quản trị nhà nước…”4. Đó là cơ sở vững chắc, mang tính định hướng trong thực hiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã nhằm lựa chọn những nhân tố sáng giá, có đầy đủ phẩm đạo đức, chuyên môn nghiệp vụ vào phục vụ tại Ủy ban nhân dân cấp xã.
Tuyển dụng công chức cấp xã có ý nghĩa lớn trong việc hoàn thiện các chính sách về tuyển dụng, xây dựng đội ngũ nhân lực trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước, hướng đến chuẩn hóa, nâng cao tính chuyên nghiệp trong quá trình thực thi công vụ tại uỷ ban nhân dân cấp xã. Thực trạng về đội ngũ công chức cấp xã hiện nay tại nước ta, đặc biệt đối với các thành phố lớn, như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh hay Đà Nẵng cho thấy, những đòi hỏi đối với công chức cấp xã là rất lớn không chỉ về khối lượng công việc mà còn về chuyên môn, tính hiệu lực – hiệu quả trong việc giải quyết các tình huống. Xuất phát từ đặc điểm hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm cho nên việc chuẩn hoá đội ngũ công chức cấp xã là nhiệm vụ quan trọng, cần chú trọng nâng chất.
Trong những năm qua, nhiều văn bản quy phạm pháp luật ra đời mang tính điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các quy định trong công tác tuyển dụng để đáp ứng những đòi hỏi của thực tiễn. Mục tiêu cải cách hành chính nói chung, cải cách chế độ công vụ nói riêng theo tinh thần Nghị quyết số 76/NQ-CP phải bảo đảm thực hiện trên cơ sở thống nhất, đồng bộ và toàn diện, sự thay đổi phải mang tính chất căng cơ, liên hoàn, có tính kết nối mật thiết từ trung ương đến địa phương, do đó việc nhận thức đúng về vai trò, vị trí của công chức cấp xã để có định hướng phát triển đúng đắn là góp phần tích cực vào thực hiện hoá mục tiêu cải cách hành chính nhà nước.
Trong những năm gần đây, bằng những chính sách, cơ chế phù hợp đã giúp chất lượng của đội ngũ công chức tại Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Cần Giờ không ngừng được cải thiện. Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức (trong đó có công chức cấp xã) luôn là nội dung được chú trọng trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện các nhiệm kỳ5. Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 26/9/2022 của Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh về định hướng phát triển huyện Cần Giờ đến năm 2030 đề ra mục tiêu: “100% cán bộ, công chức cấp xã, thị trấn có trình độ đại học trở lên, lý luận chính trị từ trung cấp trở lên”6. Đây là nền tảng quan trọng góp phần thực hiện các định hướng, mục tiêu tuyển dụng công chức cấp xã.
Song song với những kết quả đã và đang đạt được, công tác tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện cũng gặp phải những hạn chế, khó khăn nhất định về việc không thu hút được số lượng lớn ứng viên tham gia tuyển dụng dẫn đến tính cạnh tranh, sàn lọc ban đầu thấp; điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn tạo ra tâm lý e ngại cho những trường hợp có mong muốn được tuyển dụng; quy trình phối hợp trong tuyển dụng chưa được chuẩn hoá; các cơ chế và chính sách đặc thù để tạo động lực cho công chức cấp xã chưa nổi bậc… Các lý do trên đặt ra các yêu cầu phải tiến hành phân tích, nghiên cứu, đánh giá, nhận định thực trạng tuyển dụng công chức cấp xã tại địa phương để đề xuất các giải pháp hoàn thiện.
Thực trạng công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh từ năm 2018 đến nay
Từ năm 2018 đến nay, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ đã ban hành quyết định tuyển dụng 22 trường hợp, trong đó tuyển dụng qua thi tuyển cạnh tranh đối với 9 trường hợp; qua xét tuyển 1 trường hợp; tuyển dụng không qua thi đối với người có thời gian công tác từ đủ 60 tháng là 5 trường hợp và tuyển dụng không qua thi tuyển, xét tuyển đối với người tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước với 7 trường hợp.
Trong số các trường hợp được tuyển dụng, thi tuyển và tuyển dụng không qua thi là 2 hình thức được huyện Cần Giờ quan tâm thực hiện với 16/22 công chức cấp xã (chiếm tỷ lệ 72,72%). Mặc dù là huyện thuộc TP. Hồ Chí Minh, song do khoảng cách địa lý xa trung tâm, điều kiện giao thông và trình độ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương còn tương đối hạn chế so với các quận nội thành và thành phố Thủ Đức nên các ứng viên thường có tâm lý e ngại, dè dặt, không mặn mà với việc trở thành công chức cấp xã và gắn bó lâu dài với địa phương do khó có thể cân bằng việc công việc và cuộc sống, vì vậy số lượng thí sinh nộp hồ sơ thi tuyển thấp, chưa đáp ứng được sự kỳ vọng. Điển hình như năm 2022, Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ có nhu cầu tuyển dụng 3 chức danh công chức tài chính – kế toán nhưng chỉ nhận được 6 hồ sơ đăng ký, tỷ lệ chọi trung bình là 01/01, thấp hơn nhiều so với các huyện khác của thành phố là Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh và Nhà Bè cũng như thấp hơn mức trung bình nếu so sánh với số liệu tuyển dụng công chức trên toàn thành phố (số lượng dự tuyển 3.635 thí sinh, nhu cầu cần tuyển 1.004 vị trí, tỷ lệ chọi 01/3,62) đã phản ánh việc thí sinh không quá mặn mà trong việc lựa chọn huyện Cần Giờ là đơn vị để nộp hồ sơ dự tuyển7.
Từ những khó khăn khi thực hiện công tác thi tuyển cũng như nhận diện được những lợi thế từ nguồn sinh viên tốt nghiệp đại học đạt loại giỏi của địa phương, trong thời gian này Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ đã tuyển dụng không qua thi tuyển, xét tuyển (áp dụng theo quy định tại khoản 10 Điều 1 Nghị định số 34/2019/NĐ-CP) đối với 7 trường hợp sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi tại các cơ sở giáo dục đại học uy tín, như: Học viện Hành chính Quốc gia, Học viện Cán bộ TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Lao động Xã hội, bố trí công tác tại Uỷ ban nhân dân thị trấn Cần Thạnh (3), Uỷ ban nhân dân xã Tam Thôn Hiệp (2), Uỷ ban nhân dân xã Long Hoà (1) và Uỷ ban nhân dân xã Lý Nhơn (1)8.
Tuyển dụng công chức cấp xã không qua thi tuyển, xét tuyển đối với người tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước hoặc loại khá trở lên ở nước ngoài có trình độ chuyên môn phù hợp với chức danh công chức cần tuyển dụng là hình thức không mới, không mang tính bắt buộc thực hiện và thực tế hiện nay không nhiều địa phương áp dụng hình thức tuyển dụng này. Bên cạnh đó, lãnh đạo huyện Cần Giờ còn cho thấy định hướng tư duy và nhìn nhận vấn đề phù hợp khi áp dụng hình thức phỏng vấn để khai thác một cách tốt nhất khả năng xử lý tình huống và giao tiếp của ứng viên thay vì chỉ đưa ra những đòi hỏi về mặt lý thuyết, từ đó lựa chọn được những người phù hợp để đảm nhiệm các chức danh công chức cấp xã, một vấn đề vô cùng quan trọng nhưng chưa được quan tâm khi thực hiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại các địa phương trong thời gian qua. Huyện Cần Giờ đã cho thấy được nhận định đúng đắn trong việc áp dụng hình thức tuyển dụng công chức cấp xã để phù hợp với tình hình thực tế của địa phương trong bối cảnh những thí sinh có năng lực thường chấp nhận thi tuyển cạnh tranh vào các cơ quan hành chính cấp huyện, thành phố để có nhiều cơ hội phát triển hơn thay vì trở thành công chức cấp xã.
Cũng như nhiều địa phương khác, tình trạng công chức cấp xã nghỉ việc theo nguyện vọng có chiều hướng ngày càng tăng xuất phát từ nhiều nguyên nhân như áp lực công việc lớn; chế độ tiền lương, chính sách đãi ngộ chưa tương xứng; cơ hội thăng tiến và phát triển con đường chức nghiệp không nhiều, chịu sự cạnh tranh cao của thị trường lao động khu vực tư. Huyện Cần Giờ cũng ghi nhận 7 trường hợp công chức cấp xã nghỉ việc trong giai đoạn này, dẫn đến những thiếu hụt về biên chế, từ đó khiến cho nhân sự thiếu ổn định và đặt ra những đòi hỏi phải thực hiện công tác tuyển dụng để tìm kiếm nhân sự thay thế, bổ khuyết vào các chức danh còn thiếu.
Hiện nay, bên cạnh việc bảo đảm đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật, Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ còn bố trí nhà công vụ để hỗ trợ điều kiện nhà ở cho công chức cấp xã có nhu cầu; tổ chức lấy ý kiến góp ý rộng rãi đối với các vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách của công chức cấp xã; tạo điều kiện để các trường hợp được tuyển dụng thuận lợi trong việc học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ trong đó có việc cấp uỷ cơ sở xem xét, giới thiệu công chức cấp xã tham gia vào Câu lạc bộ Tài năng trẻ và lãnh đạo tương lai huyện Cần Giờ nhằm xem xét, lựa chọn các cá nhân sáng giá để bổ nhiệm giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong tương lai.
Đánh giá công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh
Trong giai đoạn từ năm 2018 đến nay 2022, bằng sự chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm và tư duy đổi mới, Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ đã đạt được một số kết quả khả quan trong công tác tuyển dụng công chức cấp xã.
Thứ nhất, việc tuyển dụng công chức cấp xã được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hiện hành, bảo đảm tính công bằng, công khai, minh bạch, không phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác tuyển dụng công chức cấp xã. Trong giai đoạn này, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ đã ban hành quyết định tuyển dụng 22 trường hợp, các trường hợp đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn và việc bố trí công tác sau tuyển dụng bảo đảm theo kế hoạch tuyển dụng đề ra. Hàng năm, Uỷ ban nhân dân huyện tiến hành rà soát số lượng biên chế hiện có so với định biên được giao, đồng thời yêu cầu Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn báo cáo tình hình công chức của đơn vị, đặc biệt là các đề xuất liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ, các khó khăn vướng mắc của công chức cấp xã, làm cơ sở phục vụ việc quản lý, báo cáo công tác cho Uỷ ban nhân dân Thành phố (thông qua Sở Nội vụ Thành phố), đây cũng là cơ sở để Uỷ ban nhân dân huyện xem xét, lựa chọn hình thức tuyển dụng phù hợp nếu biên chế công chức cấp xã bị thiếu hụt do nghỉ việc, chuyển công tác,…
Thứ hai, có sự vận dụng linh hoạt các hình thức trong tuyển dụng công chức cấp xã, thể hiện tính phù hợp với thực tiễn địa phương, trong đó chú trọng hình thức tuyển dụng không qua thi đối với người tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước (được áp dụng từ năm 2021) nhằm rút ngắn thời gian, giảm ngân sách nhà nước phục vụ công tác tuyển dụng và quan trọng là thu hút nguồn nhân lực chất lượng trong bối cảnh hình thức thi tuyển cạnh tranh chưa mang lại kết quả như mong đợi. Các trường hợp được tuyển dụng đều đạt mức từ hoàn thành tốt nhiệm vụ năm trở lên, không có trường hợp bị kỷ luật, nhiều cá nhân đạt danh hiệu lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua cơ sở, trong đó có hai công chức cấp xã được nhận bằng khen của Uỷ ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh do có thành tích hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 2 năm liên tục và có 2 sáng kiến kinh nghiệm được công nhận ở phạm vi cấp huyện đã minh chứng về những kết quả rất phấn khởi mà công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ đã đạt được trong thời gian qua.
Thứ ba, Phòng Nội vụ là cơ quan chuyên môn, giúp Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện về công tác tuyển dụng công chức cấp xã đã khẳng định được năng lực tham mưu và sự nhìn nhận vấn đề để đề xuất giải pháp tuyển dụng phù hợp bằng việc áp dụng hiệu quả các quy định của pháp luật. Bên cạnh việc tham mưu áp dụng hình thức tuyển dụng không qua thi, việc thực hiện phỏng vấn tại vòng 2 thay vì đánh giá thông qua bài thi luận để khai thác một cách tốt nhất năng lực thí sinh là một trong những cơ sở cho để đánh giá tính hiệu quả trong công tác tham mưu. Hiện nay, nhân sự của Phòng Nội vụ đa số là chuyên viên trẻ, được đào tạo bài bản từ các cơ sở giáo dục uy tín trong nước, là cơ sở mang lại những kỳ vọng vào việc đề xuất các cách làm hay, giải pháp hữu hiệu, mạnh dạn đưa ra tư duy đột phá để nâng cao hiệu lực – hiệu quả công tác tuyển dụng công chức cấp xã thay vì chấp nhận tư duy lối mòn, đề cao sự an toàn.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh phải đối mặt với các hạn chế sau:
Một là, tuyển dụng công chức cấp xã chưa thu hút được số lượng đông thí sinh dự tuyển và các thí sinh chủ yếu là người địa phương xuất phát từ những khó khăn về vị trí địa lý và trình độ phát triển kinh tế – xã hội. Đây là một trong những hạn chế tồn tại nhiều năm qua đã ảnh hưởng trực tiếp đến tính sàn lọc ban đầu trong tuyển dụng.
Hai là, mặc dù công tác tuyển dụng công chức cấp xã được bảo đảm thực hiện theo đúng quy định nhưng huyện Cần Giờ chưa có quy trình phối hợp nội bộ nhằm mô tả cụ thể, chi tiết nhiệm vụ của các đơn vị, cá nhân tham gia vào công tác tuyển dụng, do đó phần nào làm hạn chế đến khả năng đánh giá hiệu quả của công tác tuyển dụng công chức cấp xã khi xem xét trên khía cạnh về mức độ, hiệu quả hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Ba là, hình thức thi phỏng vấn mang lại những tín hiệu tích cực trong công tác tuyển dụng công chức cấp xã nhưng hệ thống các câu hỏi chưa đa dạng, chưa khai thác sâu vào khả năng phân tích – nhìn nhận vấn đề, xử lý tình huống cụ thể của ứng viên do đó cần được xem xét để hoàn thiện.
Bốn là, các chế độ, chính sách đãi ngộ còn thấp nên không thu hút được nhiều ứng viên. Hiện nay công chức các xã, thị trấn tại huyện Cần Giờ được hưởng các chế độ, chính sách, tiền lương, thu nhập tăng thêm theo quy định thì trường hợp công tác tại UBND xã Thạnh An sẽ nhận thêm 300.000 đồng/tháng chi phí hỗ trợ lưu trú. Trước đây công chức cấp xã làm việc tại huyện sẽ nhận được 250.000 đồng/tháng trợ cấp địa phương, 400.000 đồng/tháng dành cho công chức làm ở bộ phận tiếp nhận hồ sơ, tuy nhiên các chế độ này đã ngưng áp dụng từ tháng 01/2022. Như vậy, nếu tính khoản thực lãnh thì chế độ đãi ngộ dành cho công chức cấp xã được cải thiện tương đối tốt, tuy nhiên so với những đòi hỏi của công việc cũng như sự cạnh tranh của thị trường lao động tư nhân nên nhiều người lựa chọn môi trường làm việc ngoài nhà nước để ổn định thu nhập hoặc thi tuyển vào các cơ quan cấp huyện, cấp tỉnh để có nhiều cơ hội phát triển.
Bên cạnh đó, Nghị định số 33/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/8/2023 thì hình thức tuyển dụng không qua thi tuyển đối với người tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước hoặc loại khá trở lên ở nước ngoài có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ với chức danh công chức cần tuyển dụng theo quy định của Nghị định số 34/2019/NĐ-CP sẽ chính thức bị loại bỏ, trong khi đây là hình thức mà huyện Cần Giờ đã vận dụng rất thành công trong thời gian vừa qua, điều này sẽ tạo ra những trở ngại nhất định cho công tác tuyển dụng công chức cấp xã của địa phương trong thời gian tới.
Một số giải pháp hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh
Trên cơ sở những kết quả đạt được, những hạn chế trong công tác tuyển dụng công chức cấp xã. Dưới góc độ tiếp cận của khoa học quản lý công và xem xét trên bình diện quản lý nhà nước, đề xuất một số giải pháp với mong muốn góp phần hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh, như sau:
(1) Nâng cao tính trách nhiệm và năng lực của cơ quan, của người làm công tác tuyển dụng công chức cấp xã. Để đạt được tính hiệu lực – hiệu quả của công tác tuyển dụng công chức cấp xã thì việc thực hiện phải bảo đảm yếu tố khách quan, công khai, công bằng, bình đẳng đối với mọi đối tượng tham gia dự tuyển. Vì vậy khi xây dựng kế hoạch tuyển dụng cần cân nhắc, tính toán cẩn trọng đến các yếu tố tác động, đánh giá được những thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức và tính thực tiễn nhằm giúp cho việc tuyển dụng bảo đảm đúng mục tiêu, ý nghĩa ban đầu là tuyển được người phụ hợp với chức danh, “đúng người đúng việc” thay vì “sự lắp đầy chỗ trống”. Phòng Nội vụ với tư cách là cơ quan tham mưu trực tiếp cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện thực hiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã cần bảo đảm việc nắm vững các quy định về tuyển dụng, chủ động cập nhật các quy định mới, mạnh dạn đề xuất các cách làm hay, hữu hiệu, có tính đột phá. Đội ngũ tham gia vào công tác tuyển dụng công chức cấp xã, đặc biệt là chuyên viên phụ trách cần tiếp tục được tạo điều kiện thuận lợi để giao lưu, kết nối với người làm công tác tuyển dụng công chức tại các đơn vị khác cũng như tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp để phục vụ tốt hơn lĩnh vực phụ trách, tránh tình trạng hình thức hoá.
(2) Xây dựng quy trình phối hợp trong tuyển dụng công chức cấp xã. Để làm tốt nội dung này, Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ cần nhận định rõ mục đích, ý nghĩa của công tác phối hợp nhằm xác định chính xác lý do của việc xây dựng quy trình phối hợp, từ đó tiến hành phân định rõ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng thành viên, từng bộ phận trong quá trình thực hiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã, trong đó phân tích rõ vai trò của từng thành viên (sẽ làm gì? làm như thế nào? làm dựa trên căn cứ, công cụ nào? ai là người đóng vai trò xuyên suốt? ai là người đóng vai trò kết nối?…) dựa trên việc đưa ra các tiêu chí đo lường cụ thể về thời gian, khối lượng công việc, mức độ phức tạp, các khó khăn có thể có… đồng thời, xây dựng cơ chế giám sát chéo để kịp thời phát hiện các sai sót trong quá trình thực hiện.
(3) Căn cứ vào tiêu chuẩn chức danh để quyết định cách thức tổ chức tuyển dụng phù hợp, có sự kết hợp hài hoà của lý luận (thi trắc nghiệm hoặc viết) và thực tiễn (thi phỏng vấn) theo hướng khai tác tối ưu năng lực của ứng viên bằng việc giảm bớt lý thuyết, tiến hành xây dựng hệ thống câu hỏi phỏng vấn đa dạng, tập trung vào yêu cầu của từng chức danh công chức cấp xã, câu hỏi mang tính gợi mở để người trả lời có thể đưa ra những quan điểm riêng của bản thân.
(4) Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương để tìm kiếm, phát hiện, sử dụng nguồn nhân lực tại chỗ nhằm tạo nên sự gắn bó, tính ổn định lâu dài về nhân sự. Rào cản về điều kiện địa lý và trình độ phát triển kinh tế – xã hội dẫn đến khó thu hút nguồn nhân lực từ các địa phương khác dự tuyển công chức cấp xã, do đó việc phát triển nguồn nhân lực tại chỗ là vấn đề then chốt nhằm xây dựng và củng cố đội ngũ công chức cấp xã mang tính ổn định lâu dài. Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tham mưu tốt công tác quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương bằng các phương pháp quản lý hữu hiệu để bồi dưỡng, tạo nguồn sinh viên ưu tú, từ đó định hướng, thu hút nguồn lực này dự tuyển vào công chức cấp xã, đồng thời làm tốt công tác dân vận chính quyền, hoạt động thông tin, tuyên truyền về tầm quan trọng của nguồn nhân lực trẻ trong xây dựng đời sống xã hội để các em nhận thấy được trách nhiệm, sứ mệnh của mình để tham gia vào nền công vụ, cống hiến sức mình cho sự nghiệp xây dựng và phát triển huyện nhà ngày càng giàu đẹp. Xây dựng, phát triển và củng cố nguồn nhân lực tại chỗ là giải pháp mang tính đặc thù cao mà huyện Cần Giờ cần chú trọng thực hiện.
(5) Làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng sau tuyển dụng. Uỷ ban nhân dân huyện mà cụ thể là Phòng Nội vụ huyện cần xác định rõ nội dung, chuyên đề để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng. Đối với công chức mới cần tập trung vào các nội dung mang tính cơ bản, trọng tâm, giúp cho công chức có thể nhanh chóng tiếp cận với lĩnh vực mình phụ trách dựa trên việc bố trí thời gian thực hiện hợp lý. Cần dạng hoá hình thức đào tạo, bồi dưỡng để lựa chọn áp dụng hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp, trong đó chú trọng hình thức trực tuyến để tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại. Bên cạnh đó Uỷ ban nhân dân huyện cần có kế hoạch dài hạn để vận động các nguồn kinh phí xã hội hoá nhằm hỗ trợ đắc lực cho công tác đào tạo, bồi dưỡng, nhất là đào tạo sau đại học trong điều kiện ngân sách nhà nước chưa thể hỗ trợ.
(6) Đẩy mạnh công tác hợp tác, kết nối với các địa phương khác trong tuyển dụng công chức cấp xã. Giải pháp này giúp huyện Cần Giờ có thể học hỏi được những cách làm hay, hiệu quả từ các địa phương khác, đồng thời tạo ra sự liên kết, chia sẻ thông tin được rộng rãi hơn đến nhiều đối tượng khi Uỷ ban nhân dân huyện ban hành thông báo tuyển dụng công chức cấp xã.
Kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc tiếp tục áp dụng hình thức tuyển dụng công chức cấp xã không qua thi tuyển, xét tuyển đối với người tốt nghiệp đại học loại giỏi trong nước hoặc loại khá trở lên ở nước ngoài có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với các chức danh công chức cần tuyển dụng (Nghị định số 33/2023/NĐ-CP không quy định về việc áp dụng hình thức tuyển dụng này), trong khi đây là quy định được Phòng Nội vụ huyện tham mưu cho Ủy ban nhân dân huyện vận dụng và đem lại nhiều hiệu quả thiết thực từ năm 2021.
Kết luận
Tuyển dụng là vấn đề quan trọng trong việc hoàn thiện đội ngũ công chức cấp xã, hướng đến mục tiêu nâng cao hiệu lực – hiệu quả thực thi công vụ, gia tăng sự hài lòng của người dân vào hoạt động của chính quyền, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh đã đề ra, đặc biệt càng có ý nghĩa trong việc thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng biểu Đảng bộ huyện Cần Giờ lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 – 2025, Nghị quyết số 12-NQ/TU về định hướng phát triển huyện Cần Giờ đến năm 2030. Do đó hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức cấp xã và thực hiện tốt việc bố trí, sử dụng, quy hoạch, hỗ trợ các điều kiện thuận lợi để khai thác năng lực, đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã sau tuyển dụng với mục tiêu tạo ra động lực làm việc nhằm phát triển và giữ chân đội ngũ công chức cấp xã là một bài toán không đơn giản đặt ra đối với chính quyền huyện Cần Giờ nói chung, Uỷ ban nhân dân huyện Cần Giờ nói riêng trong thời gian tới.
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam. Hồ Chí Minh toàn tập. H. NXB Chính trị Quốc gia, 2000.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, 2021.
3. Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
4. Nghị quyết số 76-NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 – 2030.
5. Nghị quyết số 07-NQ/HU Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 – 2025, năm 2020.
6,7,8. Nghị quyết số 12-NQ/TU của Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh về định hướng phát triển huyện Cần Giờ đến năm 2030, năm 2020.
Tài liệu tham khảo:
1. Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.
2. Đảng bộ huyện Cần Giờ. Lịch sử đấu tranh cách mạng, xây dựng, phát triển Đảng bộ và Nhân dân huyện Cần Giờ giai đoạn 1930 – 2020, năm 2020.
3. Nghị định số 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.
4. Thông tư số 13/2019/TT-BNV ngày 06/11/2019 của Bộ Nội vụ về hướng dẫn một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.
