Nguyễn Ngọc Tâm
Ban Tuyên giáo Thành ủy Cần Thơ
(Quanlynhanuoc.vn) – Đánh giá đúng cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, là tiền đề, là cơ sở để lựa chọn, bố trí, sử dụng, đề bạt, bổ nhiệm và thực hiện chính sách cán bộ. Thời gian qua, các cấp ủy, tổ chức đảng ở thành phố Cần Thơ đã chủ động quán triệt, triển khai các quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ về đánh giá cán bộ và có sự đổi mới về nội dung, phương pháp, quy trình ngày càng chặt chẽ, từng bước đi vào nền nếp, đúng thực chất. Tuy nhiên, trước những yêu cầu của công tác cán bộ hiện nay, đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng ở thành phố Cần Thơ phải tiếp tục đổi mới công tác đánh giá cán bộ, nhanh chóng quán triệt, triển khai các nội dung, nguyên tắc, quy trình đánh giá cán bộ theo tinh thần Quy định số 124-QĐ/TW ngày 04/10/2023 của Bộ Chính trị về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị.
Đặt vấn đề
Đánh giá cán bộ là công việc hệ trọng, nhưng rất nhạy cảm và phức tạp bởi nhiều nội dung, như: lập trường, quan điểm chính trị, động cơ phấn đấu, tính trung thực của cán bộ. Mục đích của đánh giá cán bộ là để phân loại cán bộ, tìm và sử dụng cán bộ một cách hợp lý, phát huy được hiệu quả của người cán bộ. Nếu công tác đánh giá cán bộ được thực hiện một cách khách quan, chính xác thì sẽ phát huy được ưu điểm và khắc phục hạn chế của mỗi cán bộ, đảng viên; khuyến khích việc rèn luyện, phấn đấu của cán bộ cũng như để tăng cường đoàn kết nội bộ.
Những kết quả đạt được trong công tác đánh giá cán bộ
Một là, quán triệt, cụ thể hóa các quan điểm, quy định của Đảng, của cấp ủy về đánh giá cán bộ.
Quán triệt và thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW ngày 08/3/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị; Hướng dẫn số 21-HD/BTCTW ngày 18/10/2019 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; Quy định số 124-QĐ/TW ngày 04/10/2023, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ đã chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức quán triệt, triển khai các văn bản đến các quận ủy, huyện ủy, đảng ủy trực thuộc Thành ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn, tập thể lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong thành phố; chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ thành phố nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện việc kiểm điểm, đánh giá, xếp loại tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp.
Trên cơ sở các quy định của Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ đã ban hành Quy định số 20-QĐ/TU ngày 20/11/2017 về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Thành ủy quản lý; Hướng dẫn số 10-HD/TU ngày 25/11/2019 về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; lãnh đạo, chỉ đạo Ban Tổ chức Thành ủy ban hành Hướng dẫn số 46-HD/BTCTU ngày 29/11/2019 thực hiện đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Quy định số 20-QĐ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy. Đồng thời, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ lãnh đạo, chỉ đạo Ban Tổ chức Thành ủy hướng dẫn các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc ban hành quy định, hướng dẫn về đánh giá cán bộ. Trong đó, cụ thể hóa tiêu chí đánh giá cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, giúp cho công tác đánh giá cán bộ được cụ thể và xác thực hơn.
Hai là, tổ chức thực hiện quy trình đánh giá cán bộ.
Việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình trong đánh giá cán bộ được các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ thành phố Cần Thơ thực hiện đầy đủ, nghiêm túc theo các nội dung trong quy định, hướng dẫn của Trung ương và các quy định, hướng dẫn của Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Tổ chức Thành ủy Cần Thơ. Qua kiểm điểm, cán bộ đã tự soi, tự sửa bản thân, thảo luận, đề ra các giải pháp để tiếp tục phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong lãnh đạo, quản lý, điều hành và thực hiện nhiệm vụ. Kết quả kiểm điểm, đánh giá cán bộ được sử dụng làm căn cứ để quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ.
Những năm qua, công tác kiểm điểm, đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp hằng năm được các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ thành phố Cần Thơ thực hiện nghiêm túc theo đúng tinh thần Quy định số 124-QĐ/TW bổ sung nội dung “Kiên trì thực hiện nguyên tắc kiểm điểm tự phê bình và phê bình phải thực sự cầu thị; đánh giá đa chiều; xếp loại chất lượng phải thực sự dân chủ, toàn diện, công khai trên cơ sở phân loại theo đối tượng”. Sau khi hoàn thành kiểm điểm tự phê bình và phê bình, các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, cán bộ đã thực hiện nghiêm túc việc đánh giá cán bộ theo hướng liên tục, đa chiều, theo tiêu chí, bằng sản phẩm cụ thể, có sự so sánh giữa các vị trí tương đồng và công khai kết quả; gắn đánh giá, xếp loại chất lượng của cá nhân với tập thể, kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị và trách nhiệm của người đứng đầu.
Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, công tác đánh giá cán bộ đã đi vào nền nếp, bảo đảm yêu cầu, chặt chẽ, khách quan, toàn diện; kết quả đánh giá cán bộ phản ánh đúng thực chất công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị; kết quả đánh giá cán bộ được dùng làm căn cứ để quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ.
Việc đánh giá, xếp loại cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ở thành phố Cần Thơ được thực hiện theo Quy định số 89-QĐ/TW ngày 04/8/2017 của Bộ Chính trị về khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và quy định của cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện cấp ủy quản lý. Đồng thời, bổ sung tiêu chí đánh giá, xếp loại về “tinh thần đổi mới sáng tạo, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng khoa học, công nghệ và có sản phẩm cụ thể lượng hóa được; trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp” theo Hướng dẫn số 21-HD/BTCTW.
Ba là, lãnh đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội tham gia công tác đánh giá cán bộ.
Trong quá trình triển khai thực hiện, căn cứ sự chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương và tình hình thực tế của địa phương, hằng năm cấp ủy đảng các cấp ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ đã lãnh đạo, chỉ đạo ban tổ chức cấp ủy cùng cấp ban hành văn bản hướng dẫn bổ sung về đánh giá cán bộ. Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, các cấp ủy, tổ chức đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội, tập thể lãnh đạo các cơ quan, đơn vị ở thành phố Cần Thơ đã cụ thể hóa, ban hành các quy định, hướng dẫn về đánh giá cán bộ, bảo đảm bám sát quy định, hướng dẫn của Trung ương, của cấp ủy cấp trên và phù hợp với đặc điểm, tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị.
Các cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo các cơ quan, đơn vị ở thành phố Cần Thơ đã triển khai thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm, tự phê bình và phê bình những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII), Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” gắn với kiểm điểm, tự phê bình và phê bình, đánh giá cán bộ hằng năm. Đồng thời, các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ thành phố thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy và chi bộ theo tinh thần Công văn số 482-CV/TU ngày 20/02/2017 và Chỉ thị số 12-CT/TU ngày 19/11/2021 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ.
Bốn là, tăng cường kiểm tra, giám sát công tác đánh giá cán bộ.
Cấp ủy đảng các cấp ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ đã bám sát các văn bản hướng dẫn của Trung ương, của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện làm cơ sở cho công tác kiểm tra, giám sát, thẩm định. Qua thực tiễn cho thấy, cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy các cấp đã phân công các đồng chí ủy viên thường vụ, cấp ủy viên phụ trách các ngành, lĩnh vực, theo dõi địa bàn và cán bộ, chuyên viên các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy dự, theo dõi, chỉ đạo và giám sát việc kiểm điểm. Các cơ quan tham mưu theo chức năng, nhiệm vụ được giao đã bám sát vào khung tiêu chí đánh giá và khung tiêu chuẩn chất lượng để làm cơ sở cho công tác tổng hợp, rà soát, thẩm định kết quả kiểm điểm, đánh giá cán bộ.
Nhìn chung, với những giải pháp đồng bộ, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện kiểm điểm, đánh giá cán bộ trong những năm qua đã được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có nề nếp và chất lượng, từng bước mang lại hiệu quả thiết thực. Trong đó, chuyển biến rõ nét nhất là các cấp ủy, tổ chức đảng đã quyết tâm, mạnh mẽ trong lãnh đạo, chỉ đạo, nêu cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền; xây dựng được đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh, cán bộ không vi phạm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kỷ luật Đảng đối với cán bộ vi phạm qua từng năm cũng đã hạn chế.
Những hạn chế và nguyên nhân trong công tác đánh giá cán bộ
Thứ nhất, việc quán triệt, triển khai thực hiện quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Tổ chức Thành ủy Cần Thơ ở một số cơ quan, đơn vị chưa sâu, thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện còn lúng túng, chưa bảo đảm yêu cầu; một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa quan tâm chỉ đạo cụ thể hóa các quy định, hướng dẫn của Trung ương và cấp trên, nội dung, tiêu chí đánh giá chưa sát với từng đối tượng cán bộ, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng công tác đánh giá cán bộ.
Thứ hai, trong đánh giá cán bộ còn một số trường hợp chưa bám sát tiêu chí dẫn đến tập thể lãnh đạo đơn vị đề nghị xếp loại đối với cán bộ chưa đúng. Do đó, khi thẩm định, đối chiếu với tiêu chuẩn xếp loại chưa bảo đảm theo quy định nên cấp có thẩm quyền phải điều chỉnh, hạ mức xếp loại.
Thứ ba, tinh thần tự phê bình và phê bình ở một số đơn vị, cá nhân chưa cao, trong thảo luận, tham gia đóng góp ý kiến với cán bộ, đặc biệt đối với đối tượng cán bộ là người đứng đầu cơ quan, đơn vị còn có biểu hiện nể nang, né tránh, ngại va chạm, dẫn đến hiệu quả đánh giá cán bộ chưa cao. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp ở thành phố Cần Thơ chưa có cơ chế, quy định cụ thể khuyến khích tính tự giác, nghiêm túc trong kiểm điểm tự phê bình và phê bình của tập thể, cá nhân, nên còn tình trạng kiểm điểm mang tính qua loa, hình thức, thiếu tính chiến đấu, nể nang, né tránh, ngại va chạm.
Thứ tư, một số cơ quan, đơn vị quán triệt chưa sâu hoặc triển khai còn hình thức việc lấy phiếu đánh giá của công chức, viên chức cơ quan đối với các đồng chí lãnh đạo cơ quan, đơn vị nên ý kiến nhận xét, đánh giá chưa phản ánh đúng thực chất.
Nguyên nhân của những hạn chế trên là do: (1) Một số cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đánh giá cán bộ; vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu còn mờ nhạt, thiếu kiên quyết trong kiểm điểm tự phê bình và phê bình, nhận xét, đánh giá cán bộ. (2) Một số cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực hiện đầy đủ mục đích, yêu cầu nội dung, phương pháp đánh giá cán bộ theo tinh thần quy định, hướng dẫn của Trung ương, của cấp ủy cấp trên; trong đánh giá cán bộ vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm. (3) Trong chỉ đạo, lãnh đạo thực hiện công tác kiểm điểm tự phê bình và phê bình, nhận xét, đánh giá cán bộ, một số cấp ủy, tập thể lãnh đạo địa phương, cơ quan, đơn vị chưa thật sự quyết liệt, chưa quan tâm đúng mức; thiếu những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả công tác đánh giá cán bộ.
Giải pháp đổi mới và nâng cao chất lượng công tác đánh giá cán bộ ở thành phố Cần Thơ
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị về tầm quan trọng của đánh giá và công tác đánh giá cán bộ. Các cấp ủy, tổ chức đảng ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ cần nhanh chóng tổ chức quán triệt, triển khai Quy định số 124-QĐ/TW về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị. Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ lãnh đạo Ban Tổ chức Thành ủy trên cơ sở các quy định, hướng dẫn mới của Trung ương ban hành hướng dẫn tổ chức thực hiện đến các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc, bảo đảm công tác đánh giá cán bộ hằng năm diễn ra đúng kế hoạch, nghiêm túc, dân chủ, khách quan.
Hai là, nắm vững và thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc, nội dung, phương pháp, yêu cầu, tiêu chí, quy trình đánh giá, xếp loại cán bộ theo Quy định số 124-QĐ/TW. Trong quá trình đánh giá cán bộ, cấp ủy, tổ chức đảng ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ cần bám sát các chương trình, giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, chấp hành nghiêm chế độ sinh hoạt đảng, đề cao đấu tranh tự phê bình và phê bình, thẳng thắn chỉ rõ ưu điểm, khuyết điểm cán bộ, đồng thời phải yêu cầu cán bộ xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp khắc phục, sửa chữa có hiệu quả những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra sau kiểm điểm, đánh giá cán bộ, nâng cao nhận thức về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức, kỷ luật và tinh thần phấn đấu của cán bộ.
Ba là, trong kiểm điểm, đánh giá cán bộ, cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị phải gắn chặt với việc kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Kết luận số 21-KL/TW nhằm xác định rõ những biểu hiện suy thóai về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; gắn với việc thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với nội dung cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hằng năm.
Xây dựng kế hoạch kiểm điểm tập thể, cá nhân bám sát nội dung kiểm điểm, cụ thể hóa từng tiêu chí để làm cơ sở đánh giá, xếp loại cán bộ. Thực hiện đánh giá đa chiều, chặt chẽ, công khai, theo tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể, đúng quy trình, nguyên tắc, quy định; gắn đánh giá, xếp loại chất lượng cá nhân với tập thể và với kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị.
Bốn là, trên cơ sở Quy định số 124-QĐ/TW và các quy định, hướng dẫn khác có liên quan đến công tác đánh giá cán bộ, cấp ủy các cấp, trước hết là Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Ban Tổ chức Thành ủy Cần thơ phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác đánh giá cán bộ hằng năm, bảo đảm khách quan, toàn diện, thực chất; kịp thời biểu dương những tổ chức, cơ quan, đơn vị làm tốt, uốn nắn những thiếu sót; bảo đảm thực hiện nề nếp, chất lượng công tác đánh giá cán bộ hằng năm.
Năm là, phối hợp, phát huy vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội, nhất là trách nhiệm người đứng đầu đánh giá cán bộ. Nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, lấy kết quả đánh giá rèn luyện hằng tháng là cơ sở xếp loại chất lượng cán bộ hằng năm.
Tài liệu tham khảo:
1. Báo cáo số 329-BC/TU ngày 28/02/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ về kết quả thực hiện việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị theo Quy định 132-QĐ/TW và Hướng dẫn số 21-HD/BTCTW (từ năm 2018 đến nay).
2. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2021.
3. Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.
4. Phạm Thị Vĩnh Hà. Quan điểm của Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ và vận dụng của Đảng ta trong thời kỳ đổi mới. Tạp chí Lý luận chính trị, số 539 (tháng 01/2023).
5. Hướng dẫn số 21-HD/BTCTW ngày 18/10/2019 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.
6. Hướng dẫn số 10-HD/TU ngày 25/11/2019 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.
7. Hướng dẫn số 46-HD/BTCTU ngày 29/11/2019 của Ban Tổ chức Thành ủy Cần Thơ thực hiện đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý.
8. Quy định số 132-QĐ/TW ngày 08/3/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị.
9. Quy định số 124-QĐ/TW ngày 04/10/2023 của Bộ Chính trị về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị.
