ThS. NCS. Lương Thị Hoài Thanh
Trường Đại học Y Dược Cần Thơ
(Quanlynhanuoc.vn) – Giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là nội dung, biện pháp quan trọng để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng đặt ra. Bài viết làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên; từ đó, nêu lên những thực trạng của công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ thời gian qua; đề xuất một số biện pháp chủ yếu giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ thời gian tới.
Từ khoá: Tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng, giáo dục, rèn luyện, đảng viên, thành phố Cần Thơ.
Đặt vấn đề
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà cách mạng thiên tài mà còn là một nhà tư tưởng sâu sắc, có tầm nhìn xa về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng trong Đảng. Người cho rằng: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được Nhân dân1. Vì vậy, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên ở Đảng bộ Thành phố Cần Thơ hiện nay có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, đưa thành phố Cần Thơ trở thành trung tâm, động lực của vùng đồng bằng sông Cửu Long, một thành phố thông minh đáng sống ở Việt Nam.
1. Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh đến giáo dục, rèn luyện những chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên
Đạo đức nói chung và đạo đức cách mạng nói riêng có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của mỗi con người, nhất là với đảng viên, góp phần điều chỉnh thái độ, hành vi đúng với chuẩn mực đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Vì vậy, ngay trong quá trình chuẩn bị thành lập Đảng, Hồ Chí Minh rất quan tâm đến giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh” (năm 1927), Người đặt lên trước hết tư cách một người cách mệnh với 23 điều về tự mình rèn luyện, đối với người khác và đối với công việc. Những chuẩn mực đạo đức cách mạng của người đảng viên theo Hồ Chí Minh phải học tập, rèn luyện.
Một là, trung với nước, hiếu với dân. Theo Hồ Chí Minh, đây là phẩm chất đạo đức cơ bản, hàng đầu của mỗi cán bộ, đảng viên và Nhân dân. “Trung với nước” là phải yêu nước, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, suốt đời phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng, phải làm cho “dân giàu, nước mạnh”. “Hiếu với dân” là phải thương dân, tin dân, thân dân, học hỏi dân, lấy trí tuệ ở dân, kính trọng dân, dựa vào dân, lấy dân làm gốc, “hết lòng hết sức phục vụ Nhân dân. Phải yêu kính Nhân dân. Phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của Nhân dân. Tuyệt đối không được lên mặt “quan cách mạng” ra lệnh ra oai”2.
Hai là, Hồ Chí Minh, xem đạo đức cách mạng là “đạo đức vĩ đại, nó không vì danh vọng cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”3. Trong, tám đức lớn: nhân, nghĩa, trí, dũng, cần, kiệm, liêm, chính, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính. Người viết: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đất có bốn phương: Đông Tây, Nam, Bắc. Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính. Thiếu một mùa thì không thành trời. Thiếu một phương thì không thành đất. Thiếu một đức thì không thành người”4.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Trong đó, cần là “siêng năng, chăm chỉ, cố gắng dẻo dai”5, lao động có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh. Kiệm là tiết kiệm, là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của dân, “không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”6 Liêm là “không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hóa. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ”7. Chính là “không tà, nghĩa là thẳng thắn, đứng đắn”8, luôn đặt việc công lên trước việc tư, việc nhà. Chí công vô tư là hoàn toàn vì lợi ích chung, không vì tư lợi, “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước… khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”9.
Hồ Chí Minh quan niệm: “Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm, là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tính thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ”10. Cần, kiệm, liêm, chính còn là nền tảng của đời sống mới, của các phong trào thi đua yêu nước. Để trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt, phải hội đủ các yếu tố cần, kiệm, liêm, chính. Hồ Chí Minh coi cần, kiệm, liêm, chính là bốn đức tính cơ bản của con người, giống như bốn mùa của trời, bốn phương của đất: “Thiếu một đức, thì không thành người”.
Ba là, thương yêu con người, sống có tình có nghĩa. Đây là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất, trong Di chúc, Hồ Chí Minh dặn dò Đảng “phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”11. Tình yêu thương con người là tình cảm nhân ái sâu sắc, rộng lớn, trước hết dành cho những người nghèo khổ, những người bị mất quyền, những người bị áp bức, bị bóc lột không phân biệt màu da, dân tộc. Đó là tình cảm với những người trong gia đình, anh em, bạn bè, lối xóm; tình thương yêu với những người trong cơ quan, đơn vị; tình cảm với đồng bào, đồng chí, quê hương, đất nước. Một khi có tình yêu thương, người cách mạng mới đối xử với nhau có tình có nghĩa, biết tôn trọng con người, kể cả những người lầm lạc, không hạ thấp, càng không vùi dập con người.
Bốn là, tinh thần quốc tế trong sáng. Người cách mạng phải biết tôn trọng, hiểu biết, thương yêu và đoàn kết với giai cấp vô sản toàn thế giới, với các dân tộc bị áp bức, với tất cả các dân tộc và Nhân dân các nước, với những người tiến bộ trên toàn cầu, chống lại mọi sự chia rẽ, hằn thù, bất bình đẳng và phân biệt chủng tộc. Hồ Chí Minh không chỉ xác định các chuẩn mực đạo đức cơ bản mà còn nhấn mạnh những nguyên tắc xây dựng đạo đức cho mỗi cán bộ, đảng viên và Nhân dân rèn luyện.
Nói đi đôi với làm, nêu gương về đạo đức. Đây là nguyên tắc quan trọng bậc nhất trong xây dựng nền đạo đức mới, nội dung của nguyên tắc này là sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, tư tưởng và hành động, nhận thức và việc làm. Nói đi đối với làm đối lập hoàn toàn với thói đạo đức giả, nói một đằng làm một nẻo, nói nhiều làm ít, thậm chí nói mà không làm. Người yêu cầu: “Trước hết, mình phải làm gương, gắng làm gương trong anh em và khi đi công tác, gắng làm gương cho dân. Làm gương về cả ba mặt: Tinh thần, vật chất và văn hóa”12.
Xây đi đôi với chống. Phải biết xây dựng, học tập, tu dưỡng, rèn luyện những phẩm chất đạo đức cách mạng, xây dựng chủ nghĩa tập thể và nêu lên những tấm gương về đạo đức. Đồng thời, phải chống các biểu hiện, các hành vi vô đạo đức, suy thoái đạo đức; chống chủ nghĩa cá nhân, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chống kiêu ngạo, vô tổ chức, vô kỷ luật, mất đoàn kết, chống những thói quen và tập tục lạc hậu. Tu dưỡng đạo đức suốt đời. Đạo đức được hình thành, phát triển do môi trường giáo dục, do sự rèn luyện, phấn đấu và tu dưỡng bản thân mỗi người, phải rèn luyện nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong” 13.
Theo Hồ Chí Minh, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên cần chú trọng giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, mục tiêu lý tưởng cách mạng, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng. Đây là điều kiện, là nền tảng để hình thành, phát triển và củng cố đạo đức cách mạng. Người cũng để cập những bổn phận của người đảng viên là:
“Suốt đời đấu tranh cho dân tộc, cho Tổ quốc.
Đặt lợi ích của cách mạng lên trên hết, lên trước hết.
Hết sức giữ kỷ luật và giữ bí mật của Đảng.
Kiên quyết thi hành những nghị quyết của Đảng.
Cố gắng làm kiểu mẫu cho quần chúng trong mọi việc.
Cố gắng học tập chính trị, quân sự, văn hóa. Phải gần gũi quần chúng, học hỏi quần chúng, cũng như phải lãnh đạo quần chúng14”.
2. Đảng bộ thành phố Cần thơ vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên
Đảng bộ thành phố Cần Thơ có 634 tổ chức cơ sở đảng, trong đó có 267 đảng bộ và 367 chi bộ cơ sở, có 25 đảng bộ bộ phận, 2.383 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, có 54.48 đảng viên. “Chất lượng tổ chức đảng và đảng viên được nâng lên, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; số lượng tổ chức cơ sở đảng yếu kém giảm dần qua các năm, tỷ lệ đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ bình quân 94,2% năm (chỉ tiêu 90% trở lên)”15.
Những năm qua, công tác giáo dục chính trị tư tưởng được các Đảng bộ quan tâm thực hiện thường xuyên, có nhiều đổi mới, hiệu quả thiết thực. Tổ chức học tập, quán triệt và xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương kịp thời, nghiêm túc, chất lượng được nâng lên; kết quả các cuộc học tập đạt trên 98% đảng viên tham dự học tập, 100% cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị và người đứng đầu xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện. Triển khai, quán triệt thực hiện có hiệu quả các nhóm giải pháp theo Nghị quyết Trung ương 4 gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Kết quả tạo được sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên; kịp thời nhân rộng các tấm gương điển hình “người tốt, việc tốt”. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, mang lại hiệu quả thiết thực. Giai đoạn 2016 – 2020, toàn thành phố có 702 tập thể và 1.177 cá nhân tiêu biểu, điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được tuyên dương, khen thưởng”16. Công tác phòng, chống tham nhũng lãng phí và thực hành tiết kiệm luôn được quan tâm chỉ đạo thường xuyên và đạt kết quả tích cực.
Năm 2023, Đảng bộ thành phố thực hiện nội dung chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng động, sáng tạo, phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2023”. Đưa việc giáo dục, rèn luyện theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XIV và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020 – 2025.
Gắn kết chặt chẽ việc giáo dục, rèn luyện theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với các Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII), Kết luận số 21-KL/TW (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị và nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị. Qua sơ kết 01 năm thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, thành phố đã khen thưởng 979 điển hình trong giáo dục, rèn luyện theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Trong đó, cấp trung ương và cấp thành phố: 132 gương; cấp quận, huyện, đảng ủy: 653 gương và cấp xã phường: 194 gương.
Thành ủy và các cấp ủy đảng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản, chỉ thị, kết luận của Bộ Chính trị, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và hành động của đảng viên, đưa việc giáo dục, rèn luyện theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trở thành việc làm thường xuyên, tự giác.
Các phong trào thi đua được tổ chức sôi nổi, sáng tạo, thiết thực và hiệu quả. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, điển hình, tiêu biểu được tuyên dương, nhân rộng, tạo sức lan tỏa rộng rãi trong toàn đảng, góp phần xây dựng Đảng bộ thành phố trong sạch, vững mạnh về tư tưởng, tổ chức và đạo đức; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí trên địa bàn thành phố.
Bên cạnh đó, việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên của Đảng bộ thành phố Cần Thơ còn một số hạn chế: một bộ phận đảng viên thiếu tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống, chấp hành không nghiêm những quy định của Đảng về những điều đảng viên không được làm; còn để xảy ra một số sai phạm trong quản lý, điều hành đất đai, đấu thầu…, có trường hợp vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật. Công tác kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện quy định về những điều đảng viên không được làm ở một số cấp ủy chưa được quan tâm thường xuyên, “công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa thật hiệu quả”17.
Việc triển khai “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” ở một số cơ quan, đơn vị hiệu quả còn chưa cao, công tác giáo dục, rèn luyện về đạo đức cách mạng cho đảng viên chưa đồng bộ, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa thật hiệu quả. Một số đảng viên thiếu tinh thần trách nhiệm, chậm được uốn nắn, chấn chỉnh, “một số cấp ủy, cán bộ, đảng viên nhận thức, bản lĩnh chính trị còn hạn chế, tự phê bình và phê bình chưa thật sự đi vào chiều sâu”18; trong nhiệm kỳ 2010 – 2015, các cấp ủy và ủy ban kiểm tra đã “kỷ luật 870 đảng viên, trong đó, khiển trách 376 đảng viên, cảnh cáo 273 đảng viên, cách chức 51 đảng viên, khai trừ 170 đảng viên”19. Nhiệm kỳ 2015 – 2020 các cấp ủy và ủy ban kiểm tra đã “kỷ luật 418 đảng viên, trong đó, khiển trách 279 đảng viên, cảnh cáo 110 đảng viên, cách chức 18 đảng viên, khai trừ 11 đảng viên và 8 tổ chức đảng trong đó, khiển trách 4 tổ chức đảng, cảnh cáo 4 tổ chức đảng”20.
3. Một số biện pháp nâng cao giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ hiện nay
Để nâng cao giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên ở Đảng bộ thành phố Cần Thơ hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh cần thực hiện một số biện pháp chủ yếu sau:
Một là, coi trọng việc rèn luyện, giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, tập trung vào bốn đức cần, kiệm, liêm, chính, làm cho “sâu rễ, bền gốc” trong đảng viên, trước hết là đảng viên lãnh đạo của Đảng bộ thành phố. Lãnh đạo của Đảng bộ thành phố phải gương mẫu thực hành cần, kiệm, liêm, chính, có như vậy, đảng viên dưới quyền mới noi gương thực hành làm theo; cấp ủy và chi bộ của các cơ quan, đơn vị của Đảng bộ thành phố cần xác định rõ chủ trương, nội dung, chỉ tiêu và biện pháp giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên, thông qua các nghị quyết của đại hội và nghị quyết lãnh đạo định kỳ cũng như đột xuất; tổ chức giáo dục, quán triệt nghị quyết tới toàn thể đảng viên. Chủ động phối hợp với các tổ chức, lực lượng có liên quan tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên một cách nghiêm túc. Cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp cần thường xuyên đánh giá, kiểm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ của đảng viên để rút kinh nghiệm và điều chỉnh, bổ sung biện pháp giáo dục, rèn luyện đảng viên phù hợp, hiệu quả. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đảng phải luôn luôn xét lại những nghị quyết và những chỉ thị của mình đã thi hành như thế nào. Nếu không vậy thì những nghị quyết, chỉ thị đó sẽ hóa ra lời nói suông mà còn hại đến lòng tin cậy của Nhân dân đối với Đảng”21.
Hai là, mỗi đảng viên cần thấm nhuần đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính. Mỗi đảng viên dù ở cương vị, chức trách nào cần đặt mình vào tổ chức, nói và làm theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của cơ quan, đơn vị, địa phương. Mỗi đảng viên phải tích cực, chủ động trong công việc, lao động cần cù, siêng năng; có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất cao. Thông qua những hoạt động giáo dục chính trị, thi đua, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến của các cơ quan, đơn vị để giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên.
Nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên do cấp ủy, tổ chức đảng, chi bộ, người đứng đầu cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện theo nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng. Với những hình thức cơ bản của công tác giáo dục chính trị, như: học tập nghị quyết, nghiên cứu chuyên đề; thông qua sinh hoạt chính trị, tư tưởng, thông báo chính trị – thời sự, đọc báo, nghe đài, xem truyền hình; thông qua thực tiễn thực hiện các phong trào hành động cách mạng; thông qua tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao; thi đua, xung kích của đoàn thanh niên; chương trình hành động, phấn đấu của tổ chức công đoàn, hội phụ nữ để giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ đảng viên.
Trong những phương thức giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên, việc đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng, nhân điển hình tiên tiến là phương thức quan trọng. Đảng bộ thành phố cần thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua: học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII); dân vận khéo… Thường xuyên động viên, biểu dương, khen thưởng, nêu gương người tốt, việc tốt, nhân điển hình tiên tiến trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, trong thực hiện các phong trào thi đua của đảng viên.
Ba là, kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống” để giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên. Xây dựng các giá trị, các chuẩn mực đạo đức mới; chống lại các biểu hiện, các hành vi vô đạo đức. Xây phải đi đôi với chống, muốn xây phải chống, chống nhằm mục đích xây, lấy xây làm chính. Phải tẩy sạch chủ nghĩa cá nhân, chống tham ô, lãng phí, quan liêu… để thực hiện cần, kiệm, liêm, chính. Phải kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, trong “xây” có “chống”, trong “chống” có “xây”. Nêu gương về đạo đức, đảng viên – dù công tác to hay nhỏ, địa vị cao hay thấp – ở đâu cũng phải làm gương mẫu cho Nhân đân. Nêu gương có ý nghĩa giáo dục đạo đức rất lớn cho đảng viên, làm cho phần tốt nảy nở như hoa mùa xuân, phần xấu dần dần mất đi.
Đảng viên cần đề cao tinh thần trách nhiệm, trung thực, độc lập, hoàn thành công việc tốt nhất có thể; cần thực hiện cần, kiệm, liêm chính; coi trọng đạo đức trong hành vi, hành động; cần áp dụng các nguyên tắc đạo đức của Hồ Chí Minh vào hành động của mình, từ việc làm cho đến giao tiếp với người khác, từ việc giải quyết vấn đề cá nhân cho đến đối nhân xử thế. Bên cạnh đó, đảng viên cần phải chấp hành nghiêm chỉnh quy định của Đảng và Nhà nước. Phấn đấu là tấm gương điển hình, là những người tiên phong, gương mẫu trước quần chúng. Hồ Chí Minh cho rằng: “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước…. khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn”22.
Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động trong tự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên. Tự rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cách mạng của đảng viên có vai trò rất quan trọng. Suốt đời tu dưỡng rèn luyện đạo đức để thấm nhuần và thực hành đạo đức, đây vừa là nguyên tắc, vừa là phương pháp quan trọng xây dựng đạo đức.
Hồ Chí Minh cho rằng, đã là người thì ai cũng có chỗ hay, chỗ dở, chỗ xấu, chỗ tốt, ai cũng có thiện, có ác ở trong mình. Điều quan trọng là dám nhìn thẳng vào con người mình, không tự lừa dối, huyễn hoặc; thấy được cái hay, cái tốt, cái thiện để phát huy và thấy rõ cái dở, cái xấu, cái ác để khắc phục. Tu dưỡng đạo đức phải được thực hiện trong mọi hoạt động thực tiễn, trong đời tư cũng như sinh hoạt ở cơ quan, đơn vị, trong mọi mối quan hệ của mình, chứ không phải dán lên trán hai chữ cộng sản mà được mọi người yêu mến. Đặc biệt, phải kiên trì rèn luyện, tu dưỡng đạo đức suốt đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh nhiều lần chỉ rõ: mỗi người phải thường xuyên chăm lo tu dưỡng đạo đức như việc rửa mặt hằng ngày, đấy cũng là công việc phải làm kiên trì bền bỉ suốt đời.
Từ thực tiễn, Người tổng kết sâu sắc: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”23. Với đảng viên cần nhận thức rõ: Học cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị và đức khiêm tốn, liêm khiết, trung thực, công tâm, tránh tự cao tự đại, kiêu ngạo.
Học tập đạo đức cách mạng của Hồ Chí Minh còn là học tập và làm theo tấm gương về ý chí và nghị lực tinh thần to lớn, quyết tâm vượt qua mọi thử thách, gian nguy để đạt được mục đích cuộc sống. Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, kiên quyết, kiên trì, tích cực phòng ngừa, ngăn chặn và đẩy lùi tệ tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và thực hiên nghiêm Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Mỗi đảng viên phải tự giáo dục và tự rèn luyện đạo đức cách mạng. Mỗi đảng viên cần đề ra những mục tiêu cụ thể, toàn diện, phù hợp; xây dựng kế hoạch tự giáo dục và tự rèn luyện chặt chẽ, tập trung vào chức trách và nhiệm vụ được giao theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Đảng viên tự kiểm điểm và điều chỉnh hành vi, thái độ dựa trên những nguyên tắc đạo đức và quy định của chức vụ và nhiệm vụ được giao. Đồng thời, gương mẫu trong việc thực hiện nghị quyết, đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật Nhà nước, quy định của cơ quan; tự giác và tích cực đấu tranh, ngăn chặn dấu hiệu suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, lãng phí, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đảng viên ở cơ quan, đơn vị.
Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng, các cơ quan, ban ngành đểgiáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đội ngũ đảng viên. Để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên, Đảng bộ thành phố cần phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng, các cơ quan, ban ngành trong thành phố. Đó là vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; phát huy vai trò của các tổ chức Đoàn Thanh niên, Công đoàn, Hội Phụ nữ tham gia giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đội ngũ đảng viên. Đồng thời, cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, nhân dân địa phương và gia đình mỗi đảng viên để có kế hoạch tuyên truyền, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên mọi lúc, mọi nơi, chặt chẽ, nghiêm túc, đạt chất lượng theo kế hoạch đã xác định.
Sáu là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng để giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên. Các hoạt động này giúp đảng viên tự nhận thức, tự giác và thúc đẩy quá trình tự rèn luyện đạo đức cách mạng. Thông qua kiểm tra, Đảng bộ thành phố cần đánh giá việc thực hiện của đảng viên đối với tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh và chuẩn mực đạo đức của Đảng. Những đánh giá này cung cấp phản hồi, đồng thời định hướng cho đảng viên đi đúng hướng trong nâng cao ý thức, nhận thức và cách thức vận dụng tư tưởng đạo đức trong công việc và cuộc sống. Công tác giám sát bảo đảm đúng quy định, quy chế của Đảng nhằm ngăn chặn, phòng ngừa các hành vi vi phạm đạo đức, tư tưởng cách mạng sai lệch. Qua đó, phát hiện và xử lý kịp thời các biểu hiện suy thoái, tiêu cực trong đảng viên, kích thích tinh thần năng động, sáng tạo và cống hiến cho sự phát triển của Đảng và đất nước.
Bảy là, làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm hoạt động giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ đảng viên. Việc sơ kết, tổng kết công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh của Đảng bộ thành phố Cần Thơ được cụ thể hóa trong công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm hoạt động của các cơ quan, đơn vị các cấp theo kế hoạch 6 tháng, 1 năm hoặc theo giai đoạn. Thông qua đó, lãnh đạo cơ quan, đơn vị các cấp sẽ đánh giá rõ những ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm trên các mặt công tác hoặc trong thực hiện nhiệm vụ; chỉ ra ưu, khuyết điểm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong công tác… của đảng viên; tìm nguyên nhân, rút ra những bài học kinh nghiệm để khắc phục; xác định nhiệm vụ, nội dung, phương hướng hoạt động trong thời gian tới. Sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm hoạt động giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên là nhiệm vụ chính trị của lãnh đạo cơ quan chức năng các cấp phải thực hiện, đồng thời là phương thức quan trọng góp phần giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên.
Kết luận
Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng đối với đảng viên là quan trọng và cần thiết, đóng góp tích cực vào việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Vì vậy, quá trình triển khai tổ chức thực hiện Đảng bộ thành phố cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên. Quá trình giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên ở Đảng bộ thành phố cần có những giải pháp phù hợp, hiệu quả. Đồng thời, cần có sự nỗ lực của các tổ chức đảng, các cơ quan chức năng và toàn xã hội trong việc xây dựng một môi trường giáo dục và rèn luyện đạo đức, để nâng cao đạo đức cho mỗi đảng viên.
Chú thích:
1, 3, 10, 14, 21, 23. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 5. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr.192, 289, 642, 306, 290, 612.
2. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 13. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 67.
4, 5, 6, 8. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 6. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 117, 118, 122, 129.
7. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 7. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 292.
9, 13, 22. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 11. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 400, 612, 601-602.
11. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 15. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 662.
12. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 4. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2011,tr. 171.
15. Thành ủy Cần Thơ. Báo cáo số 579-BC/TU về nâng cao năng lực lãng đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy sức mạnh tổng hợp; xây dựng phát triển thành phố Cần Thơ sớm trở thành trung tâm động lực vùng đồng bằng sông Cửu Long, tr.9.
16, 17, 18, 20. Đảng bộ Thành phố Cần Thơ. Văn kiện đại hội Đảng bộ thành phố Cần Thơ lần thứ XIV nhiệm kỳ 2020-2025, tr.22, 27, 33, 23.
19. Đảng bộ Thành phố Cần Thơ. Văn kiện đại hội Đảng bộ thành phố Cần Thơ lần thứ XII nhiệm kỳ 2015-2010, tr. 22.
