ThS. Trần Thiên Tú
Trường Chính trị Lê Duẩn, tỉnh Quảng Trị
(Quanlynhanuoc.vn) – Nâng cao ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay là vấn đề vừa mang tính cấp bách trước mắt, vừa là nội dung cơ bản, lâu dài. Bài viết nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp nâng cao ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay.
Từ khoá: Cán bộ chủ chốt, năng lực tư duy, cán bộ cấp chiến lược, ý thức tự rèn luyện.
1. Đặt vấn đề
Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược là: “Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “lợi ích nhóm”, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ. Xây dựng đội ngũ đảng viên và cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”1. Vì thế, nâng cao ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay là vấn đề vừa mang tính cấp bách trước mắt, vừa là nội dung cơ bản, lâu dài. Qua đó, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, hùng cường, thịnh vượng, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
2. Ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định, “Cán bộ là gốc của mọi công việc”2, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém. Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”3. Do đó, việc lựa chọn, sắp xếp cán bộ chủ chốt cấp tỉnh có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc cụ thể hoá quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế – xã hội, y tế, văn hoá, giáo dục phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ của địa phương.
Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh là những người đứng đầu sở, ban, ngành, chịu trách nhiệm trước tổ chức, trước pháp luật về hành động, việc làm của mình. Vì thế, ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh đặt ra yêu cầu rất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, giải quyết nhiệm vụ có liên quan trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp. Năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kiến thức đã được học tập, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách ở nhiều môi trường giáo dục, đào tạo, trải qua các cương vị khác nhau với tính tích cực, chủ động trọng tự rèn luyện, tích luỹ vốn sống, kinh nghiệm để nhìn nhận, đánh giá, phân tích và dự báo các tình huống, sự việc ở hiện tại, tương lai theo chiều hướng có lợi cho cơ quan, đơn vị, địa phương.
Sự tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh là phẩm chất, nhân cách của người cán bộ, thể hiện sự thấm nhuần mục tiêu, lý tưởng cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; không ngại khó, ngại khổ, đặt mình vào tổ chức, suốt đời phấn đấu, hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và dân tộc, đặt lợi ích của tập thể, của Nhân dân lên trên lợi ích cá nhân, không có biểu hiện trục lợi, cục bộ địa phương; sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “… việc gì đều phải tính đến lợi ích chung của Đảng, phải đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, lên trước hết, việc của cá nhân và lợi ích của cá nhân phải để lại sau”4. Quá trình tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đòi hỏi phải có sự vượt trội về nhận thức, hành động và có những tư chất cá nhân riêng, tạo nên uy tín, niềm tin và sự kỳ vọng của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thuộc quyền quản lý, đem lại tinh thần đoàn kết, đồng lòng, nhất trí trong mọi hoạt động của cơ quan, đơn vị, địa phương. Sự tự rèn luyện về năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh phải được chuyển hoá thông qua hành động, việc làm cụ thể, góp phần thiết thực vào thúc đẩy chính trị ổn định, kinh tế – xã hội địa phương phát triển, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đời sống của Nhân dân ngày càng được nâng lên, thu hút được nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước hợp tác, phát triển.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng, uỷ ban kiểm tra các cấp, sự giám sát của quần chúng nhân dân, ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đã được nâng lên về mọi mặt, đáp ứng với tình hình công việc đặt ra ở địa phương. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đã quán triệt và nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc tự giác học tập, rèn luyện, tu dưỡng về phẩm chất đạo đức, lối sống, năng lực, phương pháp tác phong công tác; xây dựng phong cách làm việc trọng dân, gần dân, sát dân, lắng nghe dân và học dân; thường xuyên bám nắm cơ sở để lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị, địa phương thuộc phạm vi, quyền hạn quản lý phù hợp, hiệu quả.
Cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đã có tinh thần 7 dám, hành động mạnh mẽ, quyết liệt trong công tác sắp xếp, bổ nhiệm cán bộ ở cấp cơ sở; giữ vững mối quan hệ gắn bó máu thịt với Nhân dân; giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng nông thôn mới, chính sách xã hội; có những đề xuất đúng, trúng với cấp trên trong xây dựng dự án, chương trình, kế hoạch hạ tầng giao thông phục vụ tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh tích cực, chủ động tự rèn luyện mình, đặt ra yêu cầu cao cho bản thân trong công việc, cuộc sống. Vì vậy, tuyệt đại đa số cán bộ chủ chốt cấp tỉnh có năng lực lãnh đạo, có tư duy làm việc khoa học; tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, toàn tâm, toàn ý với sự nghiệp cách mạng của Đảng, không ngại khó, ngại khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; Đảng ta đánh giá: “Cán bộ cấp chiến lược có bản lĩnh chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh… có tư duy đổi mới, có khả năng hoạch định đường lối, chính sách, lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Việc xử lý kịp thời, nghiêm minh một số tổ chức, cá nhân vi phạm đã góp phần cảnh tỉnh, răn đe và ngăn chặn tiêu cực, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước”5.
Bên cạnh kết quả đạt được, ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh còn một số hạn chế. Đó là: một bộ phận không nhỏ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh thiếu ý thức tự rèn luyện, không đặt ra những yêu cầu cao cho bản thân trong công việc, cuộc sống; bị cuốn vào vòng xoáy của cạm bẫy danh vọng, tiền tài, địa vị, quyền lực; thiếu phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện, không vượt qua được chính mình; cá biệt có một số cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh năng lực làm việc còn thấp, không có khả năng đoàn kết, tập hợp cán bộ, đảng viên, Nhân dân vào hiến kế, góp ý, xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương phát triển ổn định, bền vững; có biểu hiện ngại khó, ngại khổ, ngại rèn luyện, mang nặng chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, cục bộ, địa phương dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực, đi ngược lại với lợi ích quốc gia, dân tộc. Vì vậy, thời gian qua một số cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đã vướng vào vòng lao lý, vi phạm pháp luật, bị khai trừ Đảng, xử lý hình sự.
Đảng ta nhận định: “Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp chiến lược, thiếu gương mẫu, uy tín, năng lực, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích… Tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy khen thưởng, chạy danh hiệu, chạy tội… trong đó có cả cán bộ cao cấp chậm được ngăn chặn, đẩy lùi”6.
Nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm trên bao gồm cả khách quan, chủ quan, song nguyên nhân chủ quan vẫn là cơ bản, chủ yếu: (1) Một số cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan uỷ ban kiểm tra các cấp buông lỏng lãnh đạo, quản lý, không nắm chắc nguyên tắc trong sinh hoạt đảng. (2) Việc phát huy vai trò, trách nhiệm giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc các cấp, các tổ chức chính trị-xã hội, người dân đối với hành động, việc làm của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh chưa được quan tâm chú trọng. (3) Một bộ phận không nhỏ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh thiếu bản lĩnh, không chịu tu dưỡng rèn luyện, đặt lợi ích cá nhân cao hơn lợi ích tập thể. (4) Công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, tổ chức đảng, uỷ ban kiểm tra các cấp chưa kịp thời, xử lý chưa mang tính răn đe, còn nặng đối với người này, nhẹ với người khác. (5) Công tác sắp xếp, bổ nhiệm, đánh giá cán bộ chủ chốt cấp tỉnh của một số cơ quan chức năng chưa chính xác.
Thời gian tới, có bốn nguy cơ mà Đảng ta chỉ ra vẫn hiện hữu, có mặt còn gay gắt, phức tạp, quyết liệt hơn. Đó là, tình trạng tham nhũng, tiêu cực, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, trong đó có cả cán bộ chủ chốt cấp tỉnh là một trong những nguy cơ đe doạ đến sự tồn vong của chế độ, làm giảm sút niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch vẫn ráo riết khoét sâu vào những hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ của Đảng để chống phá, xuyên tạc công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với những âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, sảo quyệt… đòi hỏi đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh cần có năng lực chuyên môn, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và bản lĩnh vững vàng hơn.
3. Một số biện pháp nâng cao ý thức tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay
Một là, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh quán triệt và thực hiện nghiêm túc quan điểm, đường lối của Đảng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Trong giai đoạn hiện nay, cán bộ chủ chốt cấp tỉnh luôn quán triệt và thực hiện nghiêm túc những nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng vè công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; cụ thể hoá vào từng cơ quan, đơn vị, địa phương, xây dựng chương trình, kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo các lĩnh vực, các mặt hoạt động phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh xác định tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, từng bước đặt ra những yêu cầu cao cho bản thân về năng lực tư duy chiến lược để điều hành, giải quyết công việc một cách tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp.
Việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc những quan điểm, đường lối của Đảng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là cơ sở, tiền đề quan trọng để cán bộ chủ chốt cấp tỉnh xác định những nội dung, hình thức, biện pháp tự rèn luyện, bồi dưỡng phù hợp, không bị xa ngã vào cạm bẫy của lợi ích tiền tài, địa vị, vật chất của mặt trái nền kinh tế thị trường.
Cán bộ chủ chốt cấp tỉnh cần căn cứ vào những quy định của Đảng đề ra những chỉ tiêu cụ thể về kế hoạch phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện từng giai đoạn, thời điểm. Trong quá trình đó, không được lơ là, chủ quan, buông lỏng lãnh đạo, quản lý, nắm vững và giữ nghiêm nguyên tắc sinh hoạt Đảng, xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương vững mạnh, toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức tổ chức và cán bộ. Chỉ có trên cơ sở đó mới giúp cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh nâng cao được ý thức tự rèn luyện về năng lực tư duy chiến lược, tạo dựng được uy tín, niềm tin của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, khơi dậy ý chí, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Hai là, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh đặt ra yêu cầu cao cho bản thân trong tự rèn luyện năng lực tư duy chiến lược. Đảng ta khẳng định: “Nâng cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện, đạo đức của cán bộ, đảng viên”7. Với tinh thần này, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh phải không ngừng tu dưỡng phấn đấu rèn luyện về phẩm chất, năng lực hoạt động thực tiễn; bản thân thiếu, hổng chỗ nào tập trung nghiên cứu, tìm hiểu thông qua các kênh khác nhau; không tự cao, tự mãn cho rằng bản thân đã biết hết, nắm rõ mọi vấn đề không cần phải tự bồi dưỡng, rèn luyện.
Tích cực, chủ động đặt ra yêu cầu cao cho bản thân trong công việc, cuộc sống, nhất là khi tiếp xúc với đối tác, doanh nghiệp, Nhân dân; thường xuyên nêu cao tính tự phê bình và phê bình, “tự soi”, “tự sửa” điều chỉnh hành vi, thái độ đúng với môi trường làm việc và nơi cư trú. Cán bộ chủ chốt cấp tỉnh luôn nêu gương sáng với cấp dưới, nói đi đôi với làm, không được nói một đằng làm một nẻo hoặc có biểu hiện vòi vĩnh, doạ nạt cấp dưới để tư lợi cá nhân; luôn bám sát hoạt động thực tiễn ở đơn vị cơ sở để xác định các chủ trương, biện pháp về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị đúng, trúng, kịp thời, đạt được mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”8. Vì vậy, mỗi cán bộ chủ chốt cấp tỉnh phải tự giác gột rửa những hạn chế, khuyết điểm, sai lầm của bản thân trong công việc, cuộc sống; nếu bản thân đã chót “nhúng chàm” thì tự giác nhận lỗi trước tổ chức. Tuỳ theo tính chất, mức độ của vụ việc và thái độ thành khẩn, cấp uỷ, tổ chức đảng, uỷ ban kiểm tra các cấp và cơ quan, ban ngành có liên quan đưa ra hình thức xử lý kỷ luật phù hợp.
Đúng như V.I.Lênin đã từng cảnh báo: “Không ai có thể tiêu diệt được chúng ta, ngoài những sai lầm của bản thân chúng ta. Toàn bộ vấn đề là ở chữ “nếu” này. Nếu chúng ta do sai lầm mà gây ra sự chia rẽ thì tất cả sẽ sụp đổ”9. Những lời chỉ dạy của các bậc tiền bối thật thấm thía sâu sắc, luôn nhắc nhở mỗi cán bộ phải giữ vững đạo đức cách mạng trong sáng, lối sống lành mạnh, giản dị, chân thành, gần gũi, không tư túi của công thành của riêng, làm việc hết mình, cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư.
Ba là, đổi mới phương thức đánh giá cán bộ chủ chốt cấp tỉnh để nâng cao năng lực tư duy chiến lược. Theo đó, việc lựa chọn, sắp xếp, bố trí, sử dụng cán bộ chủ chốt cấp tỉnh phải bảo đảm về chất lượng. Ngay từ khâu đầu tiên, cần lựa chọn người thực sự có năng lực, ý thức kỷ luật cao và phẩm chất đạo đức tốt, sắp xếp, bố trí ở bộ phận phù hợp để phát huy được sở trường, thế mạnh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Biết rõ ràng cán bộ, mới có thể cất nhắc cán bộ một cách đúng mực”10.
Trong quá trình đánh giá, cân nhắc cán bộ tạo nguồn phải nhìn được chiều hướng phát triển của họ, lấy năng lực làm việc, phẩm chất về đạo đức, lối sống làm tiêu chí hàng đầu để đào tạo, bồi dưỡng. Tuyệt đối không được lựa chọn theo cảm tính, theo kiểu yêu, ghét. Thực hiện luân chuyển cán bộ chủ chốt qua nhiều môi trường khác nhau, nhất là ở nơi gian khó, phức tạp sẽ giúp cán bộ chủ chốt có thêm kinh nghiệm, bài học trong xử lý, giải quyết nhanh chóng, hiệu quả các trường hợp phát sinh trong công việc.
Hiểu đúng quan điểm của Đảng về thực hiện luân chuyển cán bộ ở những vị trí chủ chốt là để phục vụ Đảng, Nhà nước và Nhân dân, tuyệt đối không được có suy nghĩ trục lợi cá nhân. Việc thực hiện luân chuyển cán bộ phải bảo đảm khách quan, dân chủ, công bằng là tiêu chí quan trọng để đánh giá, sử dụng, bố trí cán bộ. Thường xuyên kiểm tra cán bộ được luân chuyển đến vị trí mới, lấy hiệu quả công việc của cán bộ được luân chuyển để xem xét, bố trí, sử dụng; phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành liên quan khi thực hiện luân chuyển cán bộ.
Đề cao tinh thần, trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu khi giới thiệu cán bộ vào vị trí lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh. Tinh thần, trách nhiệm của cấp uỷ, người đứng đầu khi giới thiệu cán bộ vào vị trí lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh càng cao thì việc lựa chọn, tìm ra những cán bộ năng lực, tâm huyết, tận trung với Đảng, tận hiếu với dân càng chính xác. Không nhìn bề ngoài để đánh giá, giới thiệu mà nhìn vào chất lượng công việc, sự tín nhiệm của mọi người xung quanh để giới thiệu. Phải thật sự cẩn trọng, tinh tế trong xem xét, đánh giá quá trình công tác, giải quyết các mối quan hệ ở cả quá khứ, hiện tại và tương lai, lấy sự trong sáng về đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong làm việc làm thước đo. Tuyệt nhiên, không được lồng ý kiến cá nhân chủ quan theo kiểu yêu, ghét, thích ai thì giới thiệu, không thích ai thì không giới thiệu, đề bạt.
4. Kết luận
Sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, văn hoá, giáo dục, y tế, củng cố quốc phòng – an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, hợp tác phát triển. Những thành quả đó là kết quả hợp lực của cả hệ thống chính trị, của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó, năng lực lãnh đạo, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh là nhân tố cơ bản, chủ yếu góp phần làm cho bức tranh kinh tế của nước ta thêm sống động, tạo ra nhiều thời cơ, vận hội mới cho đất nước. Vì vậy, để giữ vững niềm tin của Đảng, Nhà nước với địa phương, tạo đòn bẩy để Trung ương hoạch định đường lối phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, cán bộ chủ chốt cấp tỉnh cần gương mẫu, tự giác rèn luyện năng lực tư duy chiến lược để hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
Chú thích:
1, 8. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2021, tr. 200, 183.
2, 3, 4, 11. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 309, 280, 291, 321.
5, 6. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Bộ Chính trị về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
9. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 12. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2011, tr. 672.
10. V.I. Lênin toàn tập. Tập 42. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2006, tr. 311.
