Trung tá, ThS. Đỗ Đức Quân
Học viện Chính trị – Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của cả hệ thống chính trị nhằm xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển. Với vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc đã, đang tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng trong quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia ở các tỉnh Tây Bắc hiện nay.
Từ khóa: Công tác đảng; công tác chính trị; quản lý; bảo vệ biên giới quốc gia; đồn biên phòng; các tỉnh biên giới Tây Bắc.
1. Đặt vấn đề
Đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc có nhiệm vụ làm nòng cốt chuyên trách trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia ở các tỉnh Tây Bắc theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn, đồng thời là một lực lượng thành viên của các khu vực phòng thủ tỉnh, huyện biên giới các tỉnh Tây Bắc. Thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc biên giới quốc gia ở các tỉnh biên giới Tây Bắc có ý nghĩa quyết định đến việc hoàn nhiệm vụ chính trị của các đồn biên phòng, đồng thời, góp phần quan trọng cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
2. Thực tiễn công tác đảng, công tác chính trị của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc hiện nay
Công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc được coi là vấn đề có tính nguyên tắc, là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc, nhằm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong quán triệt và tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; xây dựng và phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong tham gia quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia ở các tỉnh biên giới Tây Bắc của Tổ quốc.
Nhận thức đúng vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, thời gian qua, Đảng uỷ, Ban Chỉ huy đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc đã thường xuyên làm tốt công tác nghiên cứu, quán triệt, cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, tập trung thực hiện đổi mới toàn diện hoạt động công tác đảng, công tác chính trị. Trong đó, đã quán triệt, triển khai và thực hiện toàn diện, có hiệu quả các nội dung, biện pháp công tác đảng, công tác chính trị; tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, củng cố, kiện toàn các tổ chức; nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng và cấp ủy, chính quyền địa phương trong quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới ở các tỉnh Tây Bắc nước ta hiện nay.
Nổi bật là đã triển khai toàn diện, tổ chức thực hiện có hiệu quả các mặt công tác theo chuyên ngành; cán bộ chủ trì đã chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục chính trị, vận dụng các hình thức giáo dục phù hợp với thực tiễn; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tích cực tham gia quản lý, bảo vệ biên giới; tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở; xây dựng các mô hình giúp dân phát triển kinh tế – xã hội…
Thực hiện hiệu quả Đề án: đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới; bảo đảm nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc; kết hợp chặt chẽ giáo dục chính trị với tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ và Nhân dân ở khu vực biên giới. Đặc biệt, nắm, quản lý, định hướng, giải quyết tốt tình hình tư tưởng; xây dựng ý thức chấp hành kỷ luật, pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.
Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Quân ủy Trung ương về công tác xây dựng Đảng; bám sát đặc điểm, nhiệm vụ và thực tiễn nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia ở các tỉnh Tây Bắc; kịp thời đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng, phù hợp, tập trung vào những nhiệm vụ cơ bản, khâu then chốt, giải quyết những vấn đề cấp thiết đặt ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tập trung quán triệt, thực hiện có hiệu quả Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về những điều đảng viên không được làm; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới gắn với Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 87-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Quán triệt, thực hiện lời dạy của Người, trong thời gian tới, Đảng ủy, Ban Chỉ huy đồn biên phòng các tỉnh biên giới Tây Bắc cần quán triệt và thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên, nhất là Nghị quyết Trung ương 7 (khóa XII) về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 của Quân uỷ Trung ương về xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; thường xuyên củng cố, kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ đồn biên phòng các tỉnh biên giới Tây Bắc có đủ số lượng, bảo đảm chất lượng, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới.
Thực hiện tốt phương châm “3 bám, 4 cùng” (3 bám: bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương, chính sách; 4 cùng: cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng đồng bào) để nắm chắc tình hình, lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp vận động quần chúng cho phù hợp. Qua đó, tổ chức phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể địa phương và những già làng, trưởng bản, người có uy tín để tiến hành tuyên truyền, vận động một cách sâu rộng tới quần chúng nhân dân.
Chú trọng tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở ở khu vực biên giới vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện tốt Kết luận số 68-KL/TW ngày 05/02/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về chủ trương tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã biên giới, hải đảo, góp phần cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương phát triển kinh tế – xã hội ở khu vực biên giới các tỉnh Tây Bắc, giúp Nhân dân xóa đói giảm nghèo. Phát huy vai trò, hiệu quả đội ngũ cán bộ đồn biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, xã biên giới; cán bộ biên phòng tăng cường xã, đảng viên đồn biên phòng tham gia sinh hoạt chi bộ thôn, bản và phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới.
Tuy nhiên, thực tiễn đang bộc lộ một số hạn chế, như: nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị ở một số đồn biên phòng chậm được đổi mới, có nội dung chưa sát với đặc điểm nhiệm vụ; công tác lãnh đạo, chỉ đạo, duy trì đơn vị thực hiện các chế độ quy định có những nội dung chưa linh hoạt, sáng tạo; chất lượng công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia ở một số đồn biên phòng hiệu quả chưa cao.
Trong thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực và đặc biệt là trên tuyến biên giới các tỉnh Tây Bắc có nhiều diễn biến phức tạp; các thế lực thù địch, phản động tiếp tục có những hành động chống phá cách mạng nước ta về nhiều mặt; những nguy cơ đe dọa an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu tiếp tục có những tác động trực tiếp đến nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Nhiệm vụ của của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc có sự phát triển mới, đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia ngày càng toàn diện, nặng nề hơn.
3. Một số giải pháp đổi mới công tác đảng, công tác chính trị của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc trong thời gian tới
Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Ban Chỉ huy đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả một số giải pháp cơ bản, như sau:
Một là, tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội và quy định của đơn vị cho cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc.
Tập trung giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc nhận thức sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XIII) ngày 24/11/2023 về chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia; Luật Biên phòng Việt Nam… Làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ luôn có nhận thức sâu sắc, đúng đắn tình hình, nhiệm vụ, xác định rõ “đối tượng”, “đối tác”, không mơ hồ, mất cảnh giác, không bị động, bất ngờ trong mọi tình huống, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc biên giới quốc gia trong mọi tình huống.
Hai là, đẩy mạnh xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc luôn bảo đảm vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng đồn Biên phòng ở các tỉnh Tây Bắc, thực sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị của đơn vị; gắn xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh với xây dựng đồn biên phòng ở các tỉnh Tây Bắc vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc biên giới quốc gia.
Đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, phát huy có hiệu quả phong trào “Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới”, kết hợp chặt chẽ công tác ngoại giao nhân dân với hoạt động đối ngoại quốc phòng, biên phòng, góp phần xây dựng biên giới các tỉnh Tây Bắc hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.
Ba là, đẩy mạnh chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc vững mạnh, có đầy đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng vấn đề cán bộ, coi đây là “gốc” của công việc, là vấn đề then chốt quyết định sự thành bại của cách mạng. Người khẳng định: “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”1.
Bốn là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác vận động quần chúng, tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ và Nhân dân ở khu vực biên giới về đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các điều ước quốc tế có liên quan đến biên giới quốc gia. Đặc biệt là nhận thức rõ âm mưu, thủ đoạn chống phá, hoạt động xâm phạm chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích quốc gia – dân tộc của các thế lực thù địch.
Trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia phải quán triệt, thực hiện tốt mục tiêu xây dựng hệ thống chính trị các cấp ở khu vực biên giới vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả…2; phát triển kinh tế – xã hội kết hợp với tăng cường và củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại ở khu vực biên giới3; đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các phong trào, chương trình, mô hình tiêu biểu, như: “Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới”, “Bộ đội Biên phòng chung sức xây dựng nông thôn mới”, chương trình “Nâng bước em tới trường – Con nuôi đồn Biên phòng”… góp phần xây dựng nền biên phòng toàn dân, xây dựng khu vực biên giới các tỉnh Tây Bắc vững mạnh toàn diện.
Năm là, xây dựng đồn biên phòng các tỉnh biên giới Tây Bắc vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Thường xuyên xây dựng ý chí quyết tâm và định hướng hành động cho cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng các tỉnh biên giới Tây Bắc, nhất là các lực lượng trực tiếp ngày đêm bám trụ hoạt động, canh giữ, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Đồng thời, bồi dưỡng phương pháp xử lý các tình huống nhạy cảm trên biên giới theo đúng tư tưởng chỉ đạo, bảo đảm linh hoạt, sáng tạo, sắc sảo, nhạy bén, kiên trì, thận trọng,… không bị rơi vào “bẫy” của đối phương; đoàn kết, cảnh giác; liêm, chính, kiệm, cần; hoàn thành nhiệm vụ; khắc phục khó khăn, dũng cảm trước địch, vì nước quên thân, trung thành với Đảng, tận tụy với dân để giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; song, cũng sẵn sàng chiến đấu, chiến thắng trong mọi tình huống, kiên quyết bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
4. Kết luận
Quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia đặt trong tổng thể hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Kết hợp chặt chẽ giữa quản lý với bảo vệ biên giới quốc gia, xác định quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc ở khu vực biên giới. Quán triệt tinh thần “Ở đâu có bộ đội, ở đó có hoạt động công tác đảng, công tác chính trị”, “Tất cả hướng về biên giới”, trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng hoạt động công tác đảng, công tác chính trị của đồn biên phòng ở các tỉnh biên giới Tây Bắc; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, bảo vệ biên giới giới quốc gia trong thời gian tới, xây dựng khu vực biên giới ngày càng phát triển bền vững và giàu mạnh.
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 5. H. NXB Chính trị Quốc gia, 2011, tr. 280.
2. Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia.
3. Khoản 4 Điều 5 Luật Biên phòng Việt Nam năm 2020.
