ThS. Đỗ Hoàng Mai
Học viện Hành chính Quốc gia
(Quanlynhanuoc.vn) – Với vị trí quan trọng là trung tâm khu vực về hành chính công, Trường Hành chính công khu vực Tây Ban-căng (ReSPA) có chức năng tham mưu cho các chính phủ trong khu vực tìm ra cách hiệu quả và bền vững, giải quyết những yếu kém về thể chế trong hành chính công nhằm phát triển các nước Tây Ban-căng trong lĩnh vực cải cách hành chính công, đặc biệt trong điều phối và phát triển chính sách, đàm phán hội nhập và gia nhập châu Âu, quản lý nguồn nhân lực cũng như phát triển chuyên môn và cung cấp dịch vụ. Bài viết giới thiệu về nhiệm vụ, chức năng của ReSPA cũng như những đóng góp quan trọng của ReSPA về định hướng cải cách hành chính công cho chính phủ các nước khu vực Tây Ban-căng hiện nay.
Từ khoá: Trường Hành chính công khu vực Tây Ban-căng; chính phủ; cải cách hành chính công; vai trò.
1. Giới thiệu
Trường Hành chính công khu vực Tây Ban-căng (ReSPA) được thành lập vào năm 2010 và được tài trợ bởi Ủy ban châu Âu và chính phủ các nước khu vực Tây Ban-căng. Trường được quản lý và điều hành bởi 5 thành viên ReSPA là: Cộng hòa Albanie, Bosnia – Herzegovina, Cộng hòa Bắc Macedonia, Montenegro và Serbia.
Sứ mệnh của Trường là hỗ trợ việc thành lập các tổ chức hành chính công minh bạch, có trách nhiệm và chuyên nghiệp nhằm cung cấp các dịch vụ hiệu quả mang lại lợi ích cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, với vị thế là một trung tâm khu vực về hành chính công, Trường có chức năng tham mưu cho các chính phủ tìm ra cách hiệu quả và bền vững để giải quyết những yếu kém về thể chế trong hành chính công và thúc đẩy các nước Tây Ban-căng trong lĩnh vực cải cách hành chính công, đặc biệt là điều phối và phát triển chính sách, đàm phán hội nhập và gia nhập châu Âu, quản lý nguồn nhân lực cũng như phát triển chuyên môn và cung cấp dịch vụ.
Trường luôn nỗ lực tập trung các nguồn lực, kiến thức chuyên môn và kỹ năng sâu rộng của mình để giúp chính phủ các nước Tây Ban-căng tiếp cận với các thông lệ tốt nhất trên toàn cầu và tận dụng các tài liệu nghiên cứu toàn diện với các khuyến nghị mạnh mẽ nhằm tăng cường chất lượng của các thể chế hành chính công.
Với sứ mệnh của mình, Trường xây dựng Tầm nhìn là một trung tâm khu vực đổi mới liên chính phủ về quản lý chất lượng, nghiên cứu chính sách, chia sẻ kiến thức, hợp tác khu vực và kết nối mạng trong lĩnh vực hành chính công, đồng thời hướng tới những Giá trị cốt lõi là khoan dung, tôn trọng, minh bạch và sáng tạo với phương pháp tiếp cận thực tế đối với các nhiệm vụ được giao.
2. Cơ cấu tổ chức trong ReSPA
Để thực hiện chức năng và nhiệm vụ, Trường xây dựng một cơ cấu tổ chức bao gồm: các thành viên cấp cao, chuyên gia và các nhà khoa học thuộc lĩnh vực liên quan. Theo đó, Trường có Hội đồng Điều hành (GB), Ban Thư ký, Ủy ban Chương trình và Ban Liên lạc ReSPA.
(1) Hội đồng Điều hành (GB): là nơi ra quyết định, gồm đại diện từ các bộ hoặc cơ quan tương đương của mỗi thành viên ReSPA chịu trách nhiệm trực tiếp về lĩnh vực hành chính công, phát triển nguồn nhân lực hoặc Hội nhập châu Âu (EUI). GB hoạt động ở hai cấp độ: cấp bộ trưởng và cấp quan chức cao cấp. Ủy ban châu Âu có đại diện tại các phiên họp của GB nhưng không có quyền bỏ phiếu. Do đó, quá trình ra quyết định nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của các chính phủ các nước khu vực Tây Ban-căng.
Bên cạnh đó, GB chịu trách nhiệm điều hành chính sách chung của ReSPA, phê duyệt kế hoạch hàng năm của ReSPA, gồm chương trình làm việc và ngân sách. Đồng thời, tổ chức họp ít nhất 5lần/năm, trong đó cấp bộ trưởng ít nhất 1 lần/năm và cấp quan chức cấp cao ít nhất bốn lần mỗi năm. GB có ba cơ quan trực thuộc là: Ủy ban Ngân sách (BC), Hội đồng Khiếu nại (ApB) và Ban Cố vấn (AB).
(2) Ban Thư ký: làm việc dưới sự phân công và giám sát của GB.
(3) Ủy ban Chương trình: với mục tiêu xây dựng một nền tảng cho phép các chính phủ khu vực Tây Ban-căng trao đổi tình hình hoạt động một cách hiệu quả, đúng mục tiêu và các ưu tiên, Ủy ban Chương trình hỗ trợ các thành viên ReSPA trao đổi thông tin liên quan đến cải cách hành chính công (PAR), Quản lý Tài chính công (PFM) và EUI ở các quốc gia tương ứng. Ủy ban Chương trình bao gồm đại diện của các tổ chức phụ trách PAR, PFM và các bộ phận trung tâm của chính phủ chịu trách nhiệm điều phối chính sách công liên quan đến quá trình EUI.
(4) Ban Liên lạc: là những người đến từ các nước thành viên ReSPA.
3. Các hoạt động của ReSPA
Hoạt động chính của ReSPA bao trùm toàn bộ hoạt động kết nối và phát triển năng lực và thực hiện các phân tích nghiên cứu khu vực để giúp các chính phủ Tây Ban-căng có những định hướng trongthực hiện quá trình cải cách hành chính công. Cụ thể như sau:
Một là, trao đổi thường xuyên với các chính phủ và xã hội học thuật nhằm cung cấp các giải pháp hiệu quả và bền vững để áp dụng và đưa vào thực tiễn các biện pháp, hệ thống và cách tiếp cận cần thiết cho quá trình cải cách nâng cao trong Chương trình nghị sự cải cách hành chính.
Hai là, tập hợp kinh nghiệm sâu rộng cùng với hơn 100 chuyên gia đầu ngành để hỗ trợ chuyển đổi hành chính công bằng cách xây dựng đội ngũ nhân lực và nền hành chính công, trong đó tập trung vào quản lý chất lượng và các mô hình tập thể ở cả cấp độ cá nhân và tổ chức.
Ba là, trao quyền cho công chức trong các bộ chịu trách nhiệm về hành chính công, EUI và các thể chế trung tâm của chính phủ bằng cách cung cấp cho họ những hiểu biết, kiến thức, công cụ và kết nối quan trọng cần thiết để thiết lập các dịch vụ hiệu quả vì lợi ích của người dân, tổ chức và doanh nghiệp.
Bốn là, nhận thức được tầm quan trọng của phương pháp tiếp cận thực tế, Trường tạo điều kiện trao đổi giữa các đại diện chính phủ thông qua các sự kiện phát triển năng lực khác nhau, qua đó, giúp họ có cơ hội chia sẻ kiến thức, học hỏi từ những ví dụ điển hình nhất và liên lạc với các chuyên gia đáng tin cậy nhất. Các buổi hội thảo, hội nghị, chương trình thực tế, tham quan học tập hay các chương trình trao đổi và hỗ trợ trong nước đã và đang giúp họ nâng cao kiến thức và kỹ năng cốt yếu không chỉ từ góc độ nghề nghiệp mà còn từ góc độ dịch vụ hành chính công sự cải tiến.
Năm là, theo nhu cầu của chính phủ các nước Tây Ban-căng, người dân và doanh nghiệp, ReSPA thực hiện các nghiên cứu chính sách, thiết kế các tài liệu kèm theo các khuyến nghị chính sách cụ thể về cải cách hành chính công theo từng khu vực và quốc gia.
Phối hợp cùng với Trung tâm Quản lý Chất lượng Khu vực, ReSPA hỗ trợ các chính phủ tìm ra cách tối ưu để nâng cao kỹ năng quản lý trong nền hành chính công, đơn giản hóa các quy trình tổ chức cũng như thiết kế và cung cấp các dịch vụ công tốt nhất hướng tới người dân và doanh nghiệp.
4. Các nhóm nghiên cứu của ReSPA
(1) Nhóm Làm việc về điều phối và phát triển chính sách: nhằm tăng cường vai trò của hành chính công trong việc thúc đẩy quá trình hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng đề điều chỉnh và phối hợp chính sách tốt hơn cho khu vực Tây Ban-căng.
(2) Nhóm Làm việc về đàm phán hội nhập và gia nhập châu Âu: nhằm giúp thúc đẩy khả năng quản trị tốt và nâng cao năng lực của chính quyền các nước Tây Ban-căng để đẩy nhanh quá trình gia nhập Liên minh châu Âu.
(3) Nhóm Làm việc về quản lý nguồn nhân lực và phát triển chuyên môn: hướng tới những công chức chuyên nghiệp, năng động và chủ động với vai trò là người hỗ trợ chính cho các thể chế hành chính công minh bạch, có trách nhiệm và chuyên nghiệp hơn.
(4) Nhóm Làm việc về cung cấp dịch vụ (số hóa và quản lý chất lượng): hướng tới các chính phủ được hiện đại hóa và chuyển đổi số để cung cấp các dịch vụ công được số hóa vì lợi ích của người dân.
Trong quá trình triển khai thực hiện các hoạt động của 4 nhóm nêu trên, Ủy ban Chương trình sẽ điều phối và đưa ra các hướng dẫn chiến lược cho tất cả các nhóm làm việc của ReSPA, đồng thời, ReSPA sẽ tiếp tục hỗ trợ các cơ quan hành chính công trong lĩnh vực tối ưu hóa quy trình và sản phẩm trong lĩnh vực cải cách hành chính công và EUI cũng như đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.
5. Ấn phẩm nghiên cứu và một số sự kiện nổi bật của ReSPA trong thời gian tới
Hiện nay, trong các nghiên cứu của mình, ReSPA sử dụng các phương pháp tiếp cận khác nhau dựa trên nhiều năm kinh nghiệm. ReSPA đã phối hợp cùng hơn 100 nhà chuyên gia cao cấp để khởi tạo và xây dựng các tài liệu nghiên cứu liên quan đến các hoạt động chính của ReSPA, theo dõi và giám sát các quy trình cũng như tích hợp các thông tin đầu vào nhận được từ khu vực. Từ kết quả đó, đã thực hiện hơn 30 tài liệu nghiên cứu (các tài liệu về chính sách và nghiên cứu so sánh) với hơn 150 khuyến nghị chính sách cụ thể theo khu vực và quốc gia trong lĩnh vực cải cách hành chính công và EUI. Các thông tin chi tiết về các nghiên cứu này có thể được tìm thấy tại: https://www.respaweb.eu/25/research. Và thông tin về một số sự kiện nổi bật sắp tới có thể được tìm thấy tại: https://www.respaweb.eu/19/events_upcoming
Các chương trình được giới thiệu như sau:
(1) Từ ngày 02/4 đến ngày 05/4/2024: thực hiện Hội nghị chuyên đề khu vực: Mô-đun thứ 3 của Học viện Khu vực về quy trình hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng tại Mostar, Bosnia – Herzegovina, tập trung vào chi phí và lập ngân sách.
(2) Từ ngày 15/4 – 16/4/2024: tổ chức Hội nghị chuyên đề khu vực: Trao quyền cho địa phương: xây dựng năng lực cho chính quyền địa phương của khu vực Tây Ban-căng hướng tới hội nhập Liên minh châu Âu tại Tirana, Anbani nhằm nâng cao năng lực của công chức địa phương để giải quyết hiệu quả các thách thức liên quan đến quá trình gia nhập Liên minh châu Âu. Ngoài kiến thức cụ thể, chương trình này sẽ đồng thời nâng cao các kỹ năng chuyển tiếp (giao tiếp, đàm phán…).
(3) Từ ngày 24/6 – 28/6/2024: tổ chức triển khai Hội nghị chuyên đề khu vực: Chuyển đổi số và trao đổi liên khu vực về khả năng tương tác tại Brúc-xen, Bỉ với trọng tâm về kết nối mạng và trao đổi chuyên sâu về số hóa dịch vụ công.
Tài liệu tham khảo:
1. ReSPA. https://www.respaweb.eu/, truy cập ngày 23/11/2023.
2. ReSPA Research Documents. https://www.respaweb.eu/25/research
3. Upcoming Events. https://www.respaweb.eu/19/events_upcoming
