TS. Vũ Ngọc Hoàng
ThS. Trần Thuỳ Dương
Trường Chính trị Trường Chinh tỉnh Nam Định
(Quanynhanuoc.vn) – Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra cấp bách, trực tiếp là bộ phận, cơ quan chuyên trách (giảng dạy lý luận chính trị) ở các trường học hiện nay. Bởi giảng dạy lý luận chính trị một mặt tuyên truyền, phổ biến quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, mặt khác đập tan âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng của các thế lực thù địch, phản động, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong toàn xã hội thực hiện thắng lợi những mục tiêu phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.
Từ khoá: Chất lượng giảng dạy; lý luận chính trị; nền tảng tư tưởng; đấu tranh; phản bác; quan điểm sai trái; thù địch.
1. Đặt vấn đề
Lý luận chính trị là những môn học gắn liền với chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; đây là những môn học nhằm trang bị thế giới quan khoa học, phương pháp luận biện chứng cho con người trong nhìn nhận, đánh giá, xem xét các sự vật, hiện tượng một cách khoa học, có cơ sở và đặt con người vào vị trí trung tâm của sự phát triển. Vì vậy, giảng dạy lý luận chính trị sẽ trang bị cho người học hệ thống kiến thức khoa học, cơ bản về tình yêu, niềm tin về mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn; về tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa; về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử; tính tất yếu khách quan của cách mạng phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng…
Thông qua giảng dạy lý luận chính trị đặt ra cho mỗi người, trực tiếp là giảng viên, người học có ý chí quyết tâm cao trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch không đúng với những vấn đề lý luận, thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác – Lênin và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện hoàn cảnh lịch sử, cụ thể Việt Nam đã vạch ra.
2. Giảng dạy lý luận chính trị kết hợp bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới
Xác định rõ vai trò, sứ mệnh lịch sử của mình trong giảng dạy lý luận chính trị, đội ngũ giảng viên các trường đại học, cao đẳng, trường Chính trị tỉnh (gọi tắt là trường đại học) đã quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các bậc học gắn liền với hoạt động thực tiễn xã hội, đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa mình vì mọi người, mọi người vì mình, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, mở cửa, hội nhập quốc tế sâu rộng.
Đội ngũ giảng viên các trường đại học đã vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, biện pháp trong quá trình giảng dạy lý luận chính trị kết hợp với tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới như: tổ chức toạ đàm, hội thảo, tham gia viết bài đăng báo, tạp chí… trong quá trình đó, đội ngũ giảng viên các trường đại học đã lồng ghép những quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để phổ biến, tuyên truyền cho người học; khẳng định tính đúng đắn khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác -Lênin và sự trung thành, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam.
Những quan điểm sai trái, phản động của các thế lực thù địch tung trên mạng đã nhanh chóng được đội ngũ giảng viên các trường đại học vạch trần, bác bỏ thông qua các bài viết chính luận, tuyên truyền gương người tốt, việc tốt… Vì vậy, thời gian qua chất lượng giảng dạy lý luận chính trị gắn với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng ở các trường đại học luôn được giữ vững; tuyệt đại đa số sinh viên có bản lĩnh vững vàng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động phong trào do cơ quan, địa phương phát động; nhiều sinh viên đã không ngại khó, ngại khổ, sẵn sàng đi bất kỳ đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được việc gắn giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng của đội ngũ giảng viên ở các trường đại học còn một số hạn chế: nhận thức, trách nhiệm của một số giảng viên trong gắn kết giữa giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chưa sâu sắc; chưa có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch; phương pháp truyền đạt của giảng viên chưa thật sự hấp dẫn, lôi cuốn người học từ đầu đến cuối. Việc phân tích, luận giải, chứng minh những vấn đề lý luận, thực tiễn đặt ra chưa mang tính thuyết phục.
Trong thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường thời cơ, vận hội đan xen với nguy cơ, thách thức; các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước ra sức chống phá cách mạng Việt Nam nhằm phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, nham hiểm và sảo quyệt. Trong khi đó yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, mở cửa hội nhập quốc tế sâu rộng rất cao, đòi hỏi hơn nữa cho việc giảng dạy lý luận chính trị; khơi dậy ý chí, khát vọng vượt qua khó khăn, gian nan, thử thách của người học để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao vừa tham gia vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội, vừa đẩy mạnh đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới.
3. Một số giải pháp
Để nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch phản động, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay, Đảng ta khẳng định: “Đổi mới nội dung, phương thức nâng cao chất lượng và hiệu quả tuyên truyền về chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”1.
Một là, tiếp tục quán triệt và nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị về sự gắn với với đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Các chủ thể làm công tác quản lý, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị gắn với đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay; tuyên truyền, phổ biến quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới; thường xuyên đổi mới phương pháp truyền đạt cho người học, tạo không khí học tập sôi nổi, hứng khởi. Mỗi giảng viên thường xuyên “tự đổi mới”, “tự điều chỉnh” phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng. Tăng cường công tác kiểm tra việc quán triệt, học tập việc giảng dạy lý luận chính trị với tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thông qua việc giảng dạy các chủ đề, có sự lồng ghép những quan điểm sai trái, thù địch để phản bác lại chúng.
Nâng cao tính chiến đấu của mỗi bài giảng để khẳng định giá trị sức sống trường tồn cùng với năm tháng thời gian của chủ nghĩa Mác -Lênin với sự nghiệp đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay. Mỗi một bài giảng, luận điểm đưa ra giảng viên phải luận giải, làm rõ bản chất cách mạng, khoa học của những nguyên lý, quy luật, phạm trù của chủ nghĩa Mác-Lênin không hề sơ cứng, lạc hậu, phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam; thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh cho sự đúng đắn của chủ nghĩa Mác -Lênin khi trở thành hệ tư tưởng, kim chỉ nam định hướng hành động cách mạng cho Đảng ta. Vì vậy, mỗi cấp, mỗi ngành, tổ chức, lực lượng nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm cho mỗi giảng viên phải nắm chắc kiến thức “gốc”, nền tảng vững chắc là chủ nghĩa Mác -Lênin.
Hai là, nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận chính trị gắn với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.
Chất lượng giảng dạy lý luận chính trị gắn với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng có được gắn kết chặt chẽ, thường xuyên, có trọng tâm, trọng điểm phụ thuộc rất lớn vào năng lực thực hành của giảng viên lý luận chính trị. Đây là nhân tố trung tâm, cơ bản quyết định đến việc đổi mới nội dung gắn kết giữa giảng dạy lý luận chính trị gắn với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng của mỗi giảng viên lý luận chính trị hiện nay.
Mỗi giảng viên lý luận chính trị phát huy cao độ tính năng động, chủ quan, sáng tạo của mình trong lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp, hiệu quả với từng đối tượng trong lớp học; tăng cường sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học tích cực, phát vấn người học, đưa người học vào tình huống có vấn đề; bám sát thực tiễn, nhất là những âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch, phản động đưa ra những cách thức, biện pháp giải quyết sát hợp, đúng, trúng, đạt được mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra; không ngừng đổi mới tư duy nhận thức trong giảng dạy lý luận chính trị, tránh giảng dạy, sử dụng phương pháp theo hướng đường mòn, lối cũ, mạnh dạn nghiên cứu những vấn đề mới, chưa ai khai thác, tiếp cận; xây dựng ý chí, động cơ quyết tâm cao trong tìm ra phương pháp truyền đạt dễ nghe, dễ hiểu, dễ thực hiện, không sợ khó, sợ không làm được.
Xây dựng môi trường giảng dạy lý luận chính trị dân chủ, tôn trọng, lắng nghe ý kiến đóng góp của đồng nghiệp, cấp trên và sinh viên có tâm huyết, trách nhiệm, kinh nghiệm trong tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trong và ngoài nước; tạo mọi điều kiện thuận lợi để giảng viên được tiếp cận thông tin, nghiên cứu phù hợp với năng lực, sở trường, thế mạnh của bản thân, không áp đặt, chủ quan trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch.
Tập trung bồi dưỡng lực lượng giảng viên giảng dạy lý luận chính trị cho đội ngũ trẻ, tạo sự kế cận, nguồn phát triển trong tập thể khoa về đấu tranh phản bác quan điểm, sai trái thù địch đáp ứng với tình hình nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao hiện nay; khi có tình huống, sự việc bộ phận chuyên trách có thể tác chiến được nhanh, hiệu quả và chính xác.
Ba là, cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp, lãnh đạo, chỉ huy cơ quan, khoa giáo viên tiếp tục triển khai kế hoạch, nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, phản động.
Cấp uỷ, tổ chức đảng, lãnh đạo, chỉ huy cơ quan, khoa giáo viên cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng giảng viên. Hàng năm, cơ quan khoa học cần có hướng dẫn cụ thể, kịp thời, định hướng nội dung giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.
Gắn từng chủ đề bài giảng với âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam trên từng lĩnh vực, hoạt động cụ thể. Tổ chức thông qua bài giảng của giảng viên một cách chặt chẽ, khoa học, thống nhất có sự tham gia của toàn thể giảng viên trong khoa cùng nhau góp ý vào nội dung, phương pháp giảng dạy của giảng viên. Việc gắn giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, tập trung vào những vấn đề nóng, mang tính thời sự để vạch trần tính chất phản động của các quan điểm sai trái, thù địch. Phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng, lãnh đạo, chỉ huy khoa trong kiểm tra, đánh giá chất lượng của đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị thông qua dự giờ, tham gia hội thi, hội thảo, hoạt động nghiên cứu khoa học khác, chất lượng trả bài thi kiểm tra của sinh viên khi kết thúc môn học, khả năng tương tác trao đổi, thảo luận giữa giảng viên và người học trên lớp…
Mỗi chủ thể lãnh đạo, quản lý và giảng viên trực tiếp giảng dạy lý luận chính trị năng động, sáng tạo, phát huy tiềm năng, lợi thế của mình, tâm huyết, trách nhiệm với vai trò, trách nhiệm được giao để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của nước ta đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới, Đảng ta khẳng định: “Đổi mới căn bản chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo phương châm khoa học, thực tiễn, sáng tạo và hiện đại”2.
Đa dạng hoá nội dung, hình thức nghiên cứu khoa học đấu tranh tư tưởng, lý luận trên cơ sở giữ vững quan điểm và kiên định nguyên tắc, tính chiến đấu; đồng thời mềm dẻo, linh hoạt, nhân văn, có lý, có tình, biết người biết ta… Làm tốt việc đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy lý luận chính trị của giảng viên với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới; kịp thời biểu dương, khen thưởng đối với giảng viên tích cực, chủ động vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy lý luận chính trị, tạo sức lan toả sâu rộng trong toàn đơn vị.
Bốn là, tăng cường đầu tư cho giáo dục, đào tạo với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục, đào tạo là đầu tư cho con người. Với tinh thần đó, các trường đại học cần tiếp tục cụ thể hoá quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo vào điều kiện, hoàn cảnh lịch sử cụ thể của từng trường.
Không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị; đổi mới cơ chế, chính sách liên quan đến đời sống của đội ngũ giảng viên này; thực hiện chuẩn hoá đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị, quy định rõ người đứng đầu khoa giáo viên có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư, đội ngũ giảng viên có trình độ từ thạc sĩ trở lên; tăng cường khảo sát thực tiễn của giảng viên giảng dạy lý luận chính trị. Xây dựng môi trường văn hoá sư phạm trong sạch, lành mạnh, giản dị, thực sự là bệ phóng để mỗi giảng viên phát huy năng lực, sở trường, thế mạnh của mình trong giảng dạy. Nâng cao trình độ, phương pháp, tác phong giảng dạy của giảng viên giảng dạy lý luận chính trị, nâng cao tính đảng, tính chiến đấu, tính giáo dục trong quá trình giảng dạy, truyền đạt tri thức.
Trên cơ sở những nguyên tắc, quy định của Đảng, Nhà nước, người đứng đầu các trường đại học cần nghiên cứu có hướng giải quyết phù hợp giữa giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sái trái, thù địch của giảng viên thông qua hội thi, hội thao, qua đó, tạo sự ảnh hưởng, sức lan toả sâu rộng đến đông đảo các tầng lớp nhân dân trong xã hội, xây dựng phong trào toàn dân tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; đầu tư nguồn nhân lực, vật lực cho giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo đảm đúng, đủ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, yêu cầu, nhiệm vụ của mỗi trường đại học đặt ra.
Lựa chọn những giảng viên giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch có năng lực, phương pháp nghiên cứu, có uy tín; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tập trung vào giảng dạy những vấn đề lý luận khó, phức tạp, phát sinh từ thực tiễn hoặc tồn tại trong thời gian dài, những vấn đề chưa rõ về cơ sở lý luận, còn có nhiều ý kiến khác nhau. Mỗi khoa giáo viên cần tập trung xây dựng đội ngũ những giảng viên chuyên đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, làm nòng cốt cho mọi hoạt động của nhà trường, khắc phục sự hẫng hụt về đội ngũ này ở các nhà trường đại học hiện nay.
4. Kết luận
Hiện nay, cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở nước ta vẫn diễn ra gay go, quyết liệt, phức tạp, nhằm ngăn chặn những tư tưởng, nhân tố phi vô sản của các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam do Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn. Cuộc đấu tranh này còn lâu dài, đặt ra cho việc gắn kết giảng dạy lý luận chính trị với đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng ở các trường đại học phải thường xuyên đổi mới về nội dung, hình thức đấu tranh đáp ứng với những đòi hỏi của thực tiễn đặt ra rất cấp bách hiện nay.
Trong quá trình tổ chức thực hiện cần nêu cao ý chí quyết tâm, không ngừng nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, trở thành lực lượng chủ công trong tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới, thực hiện thắng lợi những chỉ tiêu, nội dung của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã xác định.
Chú thích:
1. Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đáu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2021, tr.182 – 183.
