Phạm Văn Long
Hoàng Văn Phong
NCS của Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Kinh nghiệm quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam là một nội dung hết sức quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nói chung, quản lý mối quan hệ xã hội, nâng cao ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội nói riêng. Từ nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò của quản lý mối quan hệ xã hội và thực tiễn tiến hành hoạt động này, bài viết nêu một số bài học kinh nghiệm trong quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội, từ đó nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam trong tình hình mới.
Từ khóa: Kinh nghiệm; quản lý mối quan hệ xã hội; ngăn chặn suy thoái về đạo đức; sĩ quan cấp phân đội.
1. Đặt vấn đề
Sĩ quan cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam có số lượng đông đảo trong đội ngũ sĩ quan, giữ chức vụ lãnh đạo, chỉ huy và phụ trách chuyên môn, kỹ thuật chủ yếu ở các đơn vị cấp phân đội, cơ cấu nghề nghiệp khá phong phú, đa dạng, đảm trách công tác chủ yếu ở các đơn vị huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, có vai trò quan trọng trong thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của đơn vị. Đội ngũ sĩ quan cấp phân đội có nhiều mối quan hệ xã hội khác nhau. Đó là các mối quan hệ xã hội trong nội bộ đơn vị, như: quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội với các tổ chức; quan hệ của sĩ quan cấp phân đội với cán bộ cấp dưới và chiến sĩ thuộc quyền; quan hệ của sĩ quan cấp phân đội với đồng chí, đồng đội và mối quan hệ xã hội ngoài đơn vị (với cấp ủy đảng, chính quyền và tổ chức chính trị – xã hội nơi đóng quân, nơi cư trú; người thân, gia đình; bạn bè, đồng hương, đồng ngũ…). Những mối quan hệ xã hội này đã ảnh hưởng đến nhân cách và chất lượng thực hiện nhiệm vụ của họ, trong đó có nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống suy thoái về đạo đức ở đơn vị hiện nay.
2. Thực trạng quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội thời gian qua
Công tác quản lý các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội luôn được quan tâm đúng mức, đạt được những kết quả rất quan trọng. Phần lớn cấp ủy, chỉ huy các cấp đã nhận thức đúng đắn, luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với việc quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội “Các cơ quan, đơn vị đã quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản quy định của Bộ Quốc phòng về quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật; phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật và vi phạm kỷ luật trong Quân đội”1; nhiều vấn đề liên quan đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc nắm, quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội được đưa vào nghị quyết lãnh đạo của Đảng ủy, chi bộ và kế hoạch kiểm tra cán bộ, đảng viên hằng năm. Cấp ủy, chỉ huy các cấp đã phát huy tốt trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, chấn chỉnh kịp thời những biểu hiện quan liêu, buông lỏng lãnh đạo, khoán trắng việc quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội. Phát huy vai trò của cơ quan chính trị trong chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giúp đỡ đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ, nhanh chóng xử lý triệt để các tình huống nảy sinh trong giải quyết các quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội theo phân cấp, không để diễn biến phức tạp.
Nhiều nội dung, hình thức, biện pháp mới được áp dụng trong quản lý có hiệu quả tốt, như: quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội được cụ thể hóa trong việc quản lý đảng viên, cán bộ theo chức trách, nhiệm vụ; thông qua sinh hoạt tự phê bình, phê bình trong các tổ chức đảng, tổ chức quần chúng, đơn vị, hội đồng quân nhân; được lồng ghép trong thực hiện các cuộc vận động và phong trào thi đua quyết thắng, thi đua đột kích, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh,…
Nhờ vậy, công tác quản lý quan hệ xã hội đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng thực hiện các nhiệm vụ của sĩ quan cấp phân đội nói chung và nâng cao ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội nói riêng, hạn chế cơ bản những sai phạm, khuyết điểm, từ đó giảm đáng kể tỷ lệ vi phạm kỷ luật trong đơn vị.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội đã bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm, công tác quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội vẫn còn lỏng lẻo, bất cập, có đơn vị còn cho đây là việc riêng tư của sĩ quan cấp phân đội, không cần quản lý. Việc quán triệt, cụ thể hóa các quy định, hướng dẫn của Đảng, Nhà nước, quân đội, đơn vị về nội dung, hình thức, biện pháp quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội ở một số cấp ủy, chỉ huy chưa tốt “Công tác giáo dục, quán triệt quản lý của chỉ huy các cấp ở một số đơn vị chưa chặt chẽ, chưa sát với từng đối tượng (nhất là những đối tượng có mối quan hệ phức tạp, sinh hoạt, hưởng thụ trên mức thu nhập)”2; vai trò tiền phong gương mẫu của một số lãnh đạo, chỉ huy chưa cao, ý thức tự giác, tự quản lý của một số sĩ quan cấp phân đội trong thực hiện các quy định của cấp trên, trong giải quyết quan hệ xã hội còn nhiều hạn chế, ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội còn chưa được quan tâm đúng mức…
Trong quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội chậm được đổi mới, vẫn chưa quan tâm đến nâng cao chất lượng, hiệu quả đấu tranh phòng, chống suy thoái và ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức ở đơn vị của sĩ quan trẻ. Về cơ bản vẫn dựa vào các quy định của điều lệnh, điều lệ quân đội có tính pháp quy mà chưa đi sâu vào các biện pháp quản lý ở các dạng quan hệ xã hội khác, như: văn hóa tư tưởng, đạo đức, truyền thống…
Công tác phối hợp với các tổ chức trong và ngoài quân đội, với Nhân dân địa phương nơi đóng quân, nơi cư trú, gia đình sĩ quan cấp phân đội cùng tham gia vào việc giám sát, quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội ở một số đơn vị chưa được quan tâm đúng mức, mang tính chất hình thức, chiếu lệ “Chưa có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với cấp ủy, chính quyền địa phương, gia đình trong quản lý bộ đội. Có biểu hiện gia đình giao khoán cho đơn vị trong giáo dục, quản lý con em”3. Nội dung, hình thức, biện pháp, các kinh nghiệm quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội còn có một khoảng cách khá xa giữa lý thuyết và thực tế.
Với những tồn tại về yếu kém nêu trên dẫn đến một số đơn vị không nắm bắt kịp thời diễn biến tư tưởng của sĩ quan cấp phân đội, không nắm chắc quan hệ xã hội và hành vi của sĩ quan cấp phân đội để có biện pháp quản lý phù hợp “Không nắm chắc chất lượng đội ngũ cán bộ, buông lỏng quản lý, kiểm tra đối với đơn vị, đội ngũ sĩ quan”4. Kết quả là một số sĩ quan cấp phân đội có biểu hiện giảm sút ý chí chiến đấu, biến chất, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm nguyên tắc, kỷ luật của Đảng, của quân đội, cơ hội, cá nhân chủ nghĩa, trung bình chủ nghĩa, thiếu ý chí phấn đấu vươn lên, vi phạm phẩm chất đạo đức người quân nhân cách mạng, ảnh hưởng đến uy tín của quân đội, hình ảnh “Bộ đội cụ Hồ”.
3. Đề xuất một số yêu cầu mới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội
Một là, cấp ủy, người chỉ huy đơn vị cần nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội
Quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội được xác định là một trong những hoạt động trong lãnh đạo, chỉ huy; là trách nhiệm thuộc về cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp ở đơn vị cơ sở, một mặt trong hoạt động của công tác lãnh đạo, chỉ huy đơn vị, góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội lành mạnh, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của quân đội, đơn vị; đây là cơ sở cho sự hình thành, phát triển nhân cách của người sĩ quan cấp phân đội thời kỳ mới; đồng thời, nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống suy thoái về đạo đức ở đơn vị. Theo đó, cấp ủy, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp cần nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò của công tác quản lý quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội, từ đó “bồi dưỡng nâng cao nhận thức, trách nhiệm, trình độ, năng lực của cán bộ chủ trì các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ cấp phân đội”5. Cần tiếp tục nêu cao tinh thần, trách nhiệm, thường xuyên nắm bắt, định hướng, điều khiển các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội: “Gắn trách nhiệm của cán bộ chủ trì, các tổ chức, các lực lượng trong công tác giáo dục, quản lý bộ đội; đề cao tinh thần nêu gương của cán bộ đảng viên, cán bộ cấp trên làm gương cho cán bộ cấp dưới”6; nắm bắt các yếu tố, môi trường văn hóa tác động chi phối đến mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội.
Trên cơ sở nhận thức đúng vị trí, vai trò quan trọng của quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội, cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên đề ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội, định hướng và phát huy vai trò tích cực của các mối quan hệ xã hội tốt đẹp, lành mạnh, đồng thời ngăn chặn có hiệu quả các mối quan hệ xã hội tiêu cực tác động đến sĩ quan cấp phân đội ở đơn vị cơ sở; nâng cao chất lượng thực hiện các nhiệm vụ của sĩ quan cấp phân đội.
Hai là, cấp ủy, người chỉ huy cần đánh giá toàn diện và dự báo chính xác xu hướng phát triển quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội.
Trong đó, cần “tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ các mối quan hệ xã hội của quân nhân”7. Cấp ủy, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên phải trên cơ sở xem xét, đánh giá đúng thái độ, hành vi ứng xử trong các mối quan hệ xã hội mà sĩ quan cấp phân đội tham gia phù hợp hay không phù hợp với các giá trị, chuẩn mực theo quy định của pháp luật, điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định của quân đội và các chuẩn mực đạo đức mới và dư luận xã hội, kịp thời phát hiện các mối quan hệ lệch chuẩn, không đúng quy định của pháp luật, điều lệnh, điều lệ kỷ luật của quân đội, quy định của tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng, vi phạm các chuẩn mực đạo đức, lối sống…
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ trên lĩnh vực thông tin, truyền thông… Mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội có xu hướng mở rộng, đa dạng, chịu sự tác động nhiều chiều trong đó có cả mặt tích cực và tiêu cực. Các thế lực thù địch lợi dụng thành tựu trên lĩnh vực thông tin, mạng internet xâm nhập và tất cả các mối quan hệ xã hội ngày càng mở rộng của sĩ quan cấp phân đội, thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa quân đội” nhằm làm cho sĩ quan cấp phân đội xa rời mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, vi phạm pháp luật, kỷ luật quân đội, suy giảm sức mạnh chiến đấu của quân đội; sa vào những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Vì vậy, trong quá trình quản lý, cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp phải thường xuyên nắm bắt, đánh giá đúng thực chất những tác động tiêu cực đến quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội; đồng thời, chủ động dự báo, phân loại, nắm và đánh giá đúng tình hình tư tưởng và các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội để từ đó có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ ở từng khâu, từng bước hiệu quả, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống, bảo đảm cho mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội phát triển lành mạnh.
Ba là, phối hợp chặt chẽ các hình thức, phương pháp trong quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội.
Để quản lý tốt các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội cần có sự phối hợp chặt chẽ và tạo ra sự thống nhất trong cấp ủy, người chỉ huy về nội dung, hình thức, phương pháp quản lý mối quan hệ xã hội nhằm nâng cao ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội. Đưa hoạt động quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội thành nội dung lãnh đạo trọng tâm của tổ chức đảng, thành một tiêu chí xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện. Bên cạnh đó, hoạt động quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội phải được cụ thể hóa thành kế hoạch, chương trình công tác, chức trách, nhiệm vụ của các cấp chỉ huy, phải được duy trì thành nề nếp trong đơn vị, thực hiện chế độ báo cáo tình hình mọi mặt của đơn vị, trong đó có công tác quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội của cấp ủy, người chỉ huy. Phân công trách nhiệm và phát huy vai trò tự giác, chủ động sáng tạo của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy trong hoạt động quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội. Phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục pháp luật, duy trì nghiêm điều lệnh, điều lệ của quân đội với tổ chức huấn luyện bộ đội thực hiện có nề nếp các chế độ học tập, công tác nhằm nâng cao nhận thức cho sĩ quan cấp phân đội về các mối quan hệ xã hội và trong quá trình phát triển, hoàn thiện nhân cách người sĩ quan cấp phân đội.
Bốn là, phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức, lực lượng trong đơn vị với cấp ủy chính quyền, các đoàn thể chính trị – xã hội ở địa phương và gia đình trong quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội.
Thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý bộ đội, từ đó, có biện pháp giáo dục và quản lý mối quan hệ xã hội, nâng cao ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội phù hợp. Kết hợp tổ chức hội nghị, giao ban định kỳ giữa các đơn vị đóng quân trên địa bàn với cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể chính trị – xã hội địa phương, thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu, sinh hoạt văn hóa với các tổ chức, đoàn thể ở địa phương nhất là với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh để giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống đoàn kết gắn bó quân dân cho bộ đội và thanh niên địa phương nhằm tạo ra “sân chơi” phù hợp với tuổi trẻ, thu hút bộ đội và thanh niên địa phương vào các hoạt động bổ ích, giàu chất nhân văn giúp họ tránh xa các tệ nạn xã hội.
Phối hợp với gia đình sĩ quan cấp phân đội thông qua nhiều hình thức và biện pháp thích hợp để nắm được hoàn cảnh gia đình, tình hình tư tưởng và các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội, qua đó cùng giáo dục, quản lý tư tưởng, kỷ luật, định hướng và quản lý chặt chẽ tình hình tư tưởng và các mối quan hệ xã hội, nâng cao hơn nữa ý thức phòng, chống suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội trong đơn vị.
Năm là, xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng trong sạch vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.
Thường xuyên xây dựng đội ngũ đảng viên với xây dựng đội ngũ cán bộ, kiện toàn cấp ủy với đội ngũ cán bộ chủ trì, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng, đồng thời củng cố và kiện toàn tổ chức chỉ huy đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng theo yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị, phát huy hiệu lực của tổ chức chỉ huy trong quản lý điều hành đơn vị thực hiện các nhiệm vụ; giải quyết tốt các mối quan hệ xã hội giữa lãnh đạo và chỉ huy, chăm lo xây dựng đoàn kết thống nhất trong đảng bộ, chi bộ và đơn vị; chăm lo xây dựng tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân, bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện đội ngũ sĩ quan cấp phân đội về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực; rèn luyện tác phong dân chủ và nhanh nhạy, gần gũi quần chúng, có phương pháp, biện pháp tổ chức quản lý, chỉ huy theo chức trách, nhiệm vụ được giao, bảo đảm qui chế dân chủ được thực hiện nghiêm túc ở đơn vị cơ sở.
Xây dựng cho sĩ quan cấp phân đội bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân; tăng cường học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với xây dựng các điển hình tiên tiến, các mối quan hệ xã hội và đơn vị vững mạnh toàn diện. Đổi mới nội dung và phương pháp, nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ, nâng cao trình độ mọi mặt cho sĩ quan cấp phân đội; tăng cường giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên về quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, những chuẩn mực đạo đức theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nâng cao tinh thần tự giác, gương mẫu của cán bộ chủ trì các cấp trong thực hiện nhiệm vụ của đơn vị.
4. Kết luận
Quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội là tổng thể hoạt động về chính trị, tư tưởng, tổ chức và chính sách của các chủ thể, mà trực tiếp là các cấp ủy, chỉ huy, tổ chức trong đơn vị, tác động tích cực, chủ động đến sĩ quan cấp phân đội nhằm điều chỉnh, bổ sung, phát triển các mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội góp phần tích cực trong ngăn chặn suy thoái về đạo đức, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.
Trong giai đoạn hiện nay, quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong sự nghiệp xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Vì vậy, việc quản lý các mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội phải dựa trên những kinh nghiệm cơ bản. Các kinh nghiệm quản lý mối quan hệ xã hội của sĩ quan cấp phân đội có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, quá trình thực hiện cần vận dụng đồng bộ, toàn diện các kinh nghiệm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý mối quan hệ xã hội ngăn chặn suy thoái về đạo đức của sĩ quan cấp phân đội.
Chú thích:
1, 6, 8. Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (2016). Về việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, ngăn chặn tình trạng vay nợ không có khả năng thanh toán; sử dụng sai quy định giấy tờ tùy thân do Quân đội cấp năm 2016. Hà Nội, tr. 1, 4, 5.
2. Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam (2024). Thông báo tình hình chấp hành kỷ luật toàn quân quý I năm 2024. Hà Nội, tr. 3.
3. Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam (2023). Thông báo tình hình chấp hành kỷ luật toàn quân năm 2023. Hà Nội, tr. 4.
4. Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam (2022). Thông báo tình hình chấp hành kỷ luật toàn quân phục vụ Hội nghị quân chính năm 2022. Hà Nội, tr. 4.
5. Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (2020). Thông báo Tình hình tư tưởng, dư luận, chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn của cán bộ, chiến sĩ toàn quân tháng 6 năm 2020. Hà Nội, tr. 6 – 7.
7. Đảng bộ Quân đội (2020). Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025. Hà Nội, tr. 58.
Tài liệu tham khảo:
1. Vũ Văn Bách (2023). Phòng, chống suy thoái về đạo đức, lối sống của sĩ quan cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam. H.NXB Quân đội nhân dân.
2. Tô Lâm (2018). Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhận diện và đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. H.NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
3. Đào Ngọc Tuấn (2021). Mạng lưới xã hội của nhóm sĩ quan cấp úy Quân đội nhân dân Việt Nam những vấn đề lý luận, thực trạng và giải pháp quản lý, H.NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
