ThS. Lê Như Hải
PGS.TS. Nguyễn Trọng Xuân
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
TS. Chử Văn Tuyên
Trường Đại học Thành Đô
(Quanlynhanuoc.vn) – Thanh Hóa là tỉnh có nhiều tiềm năng, lợi thế để hình thành và phát triển các khu công nghiệp hàng đầu của cả nước và khu vực. Thời gian qua, tỉnh đã có nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, so với nhu cầu đặt ra thì việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp vẫn còn những hạn chế, khó khăn nhất định. Để đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp của tỉnh thời gian tới, trên cơ sở đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tỉnh Thanh Hóa cần tham khảo kinh nghiệm của các địa phương trong và ngoài nước, làm cơ sở để hoạch định chủ trương, cơ chế, chính sách một cách tối ưu nhất, từ đó rút ra kinh nghiệm cho tỉnh trong việc đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp thời gian tới.
Từ khóa: Đầu tư; thu hút đầu tư; khu công nghiệp; tỉnh Thanh Hóa; kinh nghiệm; vận dụng.
1. Đặt vấn đề
Hoạt động đầu tư nói chung, thu hút đầu tư nói riêng có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội nói chung, đối với việc hình thành và phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nói riêng. Thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp góp phần mở rộng quy mô, tăng cường năng lực sản xuất, cải thiện hạ tầng kỹ thuật, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thúc đẩy các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển theo hướng bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020 – 2025 đề ra: “Phấn đấu đến năm 2025 trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước – một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triền ở phía Bắc của Tổ quốc; đến năm 2030, trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, người dân có mức sống cao hơn bình quân cả nưởc”1.
2. Thực trạng thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp của tỉnh Thanh Hóa
Theo quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh sẽ có 19 khu công nghiệp, với diện tích khoảng 6.809,1 hecta2. Để phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn trong gian tới, tất yếu đòi hỏi tỉnh phải đẩy mạnh thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào các khu công nghiệp, bảo đảm cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu.
Những năm qua, trên cơ sở đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi để thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào các khu công nghiệp. Lũy kế đến nay, khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp đã thu hút được 724 dự án, gồm: 649 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký đầu tư 178.499 tỷ đồng và 75 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đầu tư 13.677 triệu USD (vốn thực hiện đạt 82.870 tỷ đồng và 13.199 triệu USD), trong đó: các khu công nghiệp có 343 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký đầu tư 19.579 tỷ đồng (vốn thực hiện đạt 8.902 tỷ đồng) và 50 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đầu tư 850 triệu USD (vốn thực hiện đạt 498 triệu USD)3. Nhờ đó, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có sự phát triển vượt bậc, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, tạo việc làm, gia tăng kim ngạch xuất khẩu và nâng cao đời sống Nhân dân, bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, so với mục tiêu, yêu cầu đặt ra, việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa thời gian qua cũng còn không ít hạn chế, bất cập như: “Một số chỉ tiêu còn thấp; chưa thu hút được dự án quy mô lớn, số lượng dự án đầu tư nước ngoài còn ít; tiến độ đầu tư các dự án hạ tầng các khu công nghiệp trong khu kinh tế Nghi Sơn và khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh còn chậm,…” và “số lượng dự án thu hút nhiều nhưng đa phần có quy mô nhỏ, chưa thu hút được nhiều dự án chế biến sản phẩm sau lọc hóa dầu, các dự án công nghiệp phụ trợ, các dự án công nghiệp lớn, công nghệ cao, sản xuất sản phẩm có giá trị gia tăng cao; vốn đầu tư thực hiện còn hạn chế, còn tồn tại nhiều dự án triển khai chậm tiến độ”4.
3. Kinh nghiệm thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp ở một số nước
3.1. Kinh nghiệm của tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc)
Tỉnh Quảng Tây nổi lên như một trong những điểm đến hấp dẫn cho đầu tư vào các khu công nghiệp trong những năm gần đây. Nhờ vào vị trí chiến lược gần biên giới với các nước ASEAN, Quảng Tây đã triển khai nhiều chính sách và biện pháp hiệu quả để thu hút đầu tư giai đoạn 2019 – 2023.
Bảng 1: Kết quả thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp Quảng Tây
Năm | Vốn đầu tư (tỷ nhân dân tệ) | Số lượng dự án | Tỷ lệ hoàn thành (%) |
2019 | 45.0 | 120 | 85 |
2020 | 50.3 | 135 | 90 |
2021 | 55.7 | 150 | 95 |
2022 | 62.1 | 165 | 92 |
2023 | 70.5 | 180 | 96 |
Tỉnh Quảng Tây đã có những bước tiến đáng kể trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp. Tổng vốn đầu tư thu hút đã tăng đều qua các năm, từ 45 tỷ nhân dân tệ năm 2019 lên 70,5 tỷ nhân dân tệ năm 2023. Số lượng dự án đầu tư cũng tăng trưởng mạnh, cho thấy sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với tiềm năng phát triển của tỉnh. Tỷ lệ hoàn thành dự án cũng ở mức cao, phản ánh hiệu quả trong việc triển khai và thực hiện các chính sách thu hút đầu tư.
Để đạt được những kết quả trên, tỉnh Quảng Tây đã tập trung thực hiện một số hoạt động sau:
Thứ nhất, xây dựng các chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào các khu công nghiệp.
Các doanh nghiệp đầu tư vào các khu công nghiệp của Quảng Tây có thể được miễn thuế thu nhập trong 2 năm đầu và giảm 50% thuế trong 3 năm tiếp theo. Chính sách này không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính cho các nhà đầu tư mà còn khuyến khích họ mở rộng sản xuất và tạo việc làm. Theo thông tin từ Cục Đầu tư nước ngoài tỉnh Quảng Tây, việc áp dụng chính sách ưu đãi thuế đã thu hút một lượng lớn đầu tư từ các tập đoàn quốc tế và nội địa, góp phần gia tăng nguồn thu ngân sách cho tỉnh.
Thứ hai, đầu tư mạnh vào phát triển hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực.
Hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài các khu công nghiệp được chính quyền tỉnh và các địa phương quan tâm đầu tư, xây dựng đồng bộ, hiện đại, bao gồm đường bộ, đường sắt và cảng biển, để hỗ trợ việc vận chuyển hàng hóa và nguyên liệu. Cơ sở hạ tầng tốt giúp các doanh nghiệp giảm chi phí logistics và thời gian giao hàng, tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi. Sự kết nối tốt với các thị trường nội địa và quốc tế đã làm tăng sức hấp dẫn của Quảng Tây đối với các nhà đầu tư.
Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quan trọng trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp của tỉnh. Tỉnh Quảng Tây đã chú trọng đến việc đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cho lao động địa phương, hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu để nâng cao kỹ năng. Việc đào tạo nghề cho lao động địa phương đã giúp các doanh nghiệp trong khu công nghiệp dễ dàng tuyển dụng được nhân lực phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và đáp ứng yêu cầu của các tập đoàn lớn.
Thứ ba, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch; tích cực tham gia vào các hội nghị và triển lãm quốc tế để quảng bá tiềm năng đầu tư của tỉnh.
Môi trường đầu tư minh bạch giúp tăng cường lòng tin của nhà đầu tư và khuyến khích họ đưa ra quyết định đầu tư. Tỉnh Quảng Tây đã nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư bằng cách giảm thủ tục hành chính và minh bạch hóa quy trình cấp phép cho các dự án đầu tư. Chính việc cải thiện trong việc giảm thiểu thủ tục hành chính đã giúp Quảng Tây tăng cường khả năng cạnh tranh so với các tỉnh khác trong nước. Hợp tác quốc tế không chỉ giúp Quảng Tây giới thiệu cơ hội đầu tư mà còn tạo ra các mối quan hệ đối tác chiến lược với các doanh nghiệp nước ngoài.
3.2. Kinh nghiệm của tỉnh Nam Chungcheong – Hàn Quốc
Nam Chungcheong là một trong những tỉnh phát triển hàng đầu của Hàn Quốc. Với vị trí chiến lược gần Thủ đô Seoul và các cảng lớn, tỉnh đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tỉnh nổi tiếng với nền công nghiệp hiện đại và các khu công nghiệp phát triển mạnh mẽ, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế của Hàn Quốc. Các khu công nghiệp tại Nam Chungcheong tập trung vào các lĩnh vực, như: công nghệ cao, điện tử, sản xuất ô tô, hóa chất và năng lượng. Tỉnh Nam Chungcheong là một trong những tỉnh đi đầu trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp.
Những năm gần đây, Nam Chungcheong đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp. Nhờ vào các chính sách ưu đãi và môi trường đầu tư thuận lợi, Nam Chungcheong đã thu hút được lượng vốn đầu tư lớn vào các khu công nghiệp.
Bảng 2: Kết quả thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp Nam Chungchoeng
Năm | Vốn đầu tư thu hút (tỷ won) | Số lượng dự án | Tỷ lệ hoàn thành (%) |
2019 | 72.4 | 105 | 88 |
2020 | 78.6 | 112 | 91 |
2021 | 84.3 | 120 | 94 |
2022 | 90.2 | 130 | 92 |
2023 | 95.8 | 138 | 95 |
Nam Chungcheong đã duy trì được sự tăng trưởng ổn định về việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp. Vốn đầu tư thu hút đã tăng từ 72,4 tỷ won năm 2019 lên 95,8 tỷ won vào năm 2023. Số lượng dự án đầu tư cũng tăng trưởng đều qua các năm, từ 105 dự án năm 2019 lên 138 dự án vào năm 2023. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của Nam Chungcheong đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Để đạt được những kết quả trên, tỉnh Nam Chungcheong đã tập trung làm tốt một số nhiệm vụ sau:
(1) Quan tâm xây dựng đồng bộ cơ chế, chính sách thu hút đầu tư cho phát triển các khu công nghiệp.
Tỉnh đã thực hiện rất bài bản việc xây dựng và đồng bộ hóa các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp. Tỉnh đặc biệt chú trọng đến việc cải thiện môi trường đầu tư với những ưu đãi rõ ràng và cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, như: chính sách ưu đãi thuế; hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng; chính sách pháp lý minh bạch… Việc xây dựng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư rõ ràng và cụ thể đã giúp Nam Chungcheong thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao, như: sản xuất điện tử, sản xuất ô tô và năng lượng sạch.
(2) Linh hoạt, mềm dẻo trong điều chỉnh chiến lược thu hút đầu tư cho phát triển các khu công nghiệp.
Một trong những yếu tố giúp Nam Chungcheong thành công trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp là khả năng điều chỉnh chiến lược linh hoạt và mềm dẻo để thích ứng với các điều kiện kinh tế toàn cầu thay đổi, như: thay đổi mục tiêu đầu tư theo thị trường; cải tiến quy trình thu hút đầu tư; thay đổi mức độ ưu đãi; chính sách linh hoạt trong chiến lược đã giúp Nam Chungcheong không chỉ duy trì sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh so với các tỉnh khác trong nước và khu vực.
(3) Đa dạng hóa các hình thức thu hút đầu tư để bảo đảm sự linh hoạt trong nguồn lực và chiến lược phát triển khu công nghiệp.
Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài: đây là hình thức thu hút đầu tư phổ biến nhất tại Nam Chungcheong. Tỉnh đã xây dựng quan hệ đối tác và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư FDI của nhiều quốc gia, như: Nhật Bản, Hoa Kỳ, Hàn Quốc và tập đoàn đa quốc gia, như: Tập đoàn BASF của Đức, DuPont của Hoa Kỳ, Toshiba của Nhật Bản, Nestlé của Thụy Sĩ hay tập đoàn Air Liquide của Pháp, trong đó đặc biệt ưu tiên thu hút đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng sạch và sản xuất.
Thu hút đầu tư trực tiếp trong nước: tỉnh khuyến khích các doanh nghiệp nội địa đầu tư vào các khu công nghiệp bằng cách cung cấp các gói hỗ trợ tài chính và các chính sách ưu đãi về thuế. Điều này giúp tạo nên sự cân bằng giữa các nhà đầu tư nước ngoài và nội địa, thúc đẩy phát triển toàn diện.
Kết hợp các nguồn vốn công – tư: Nam Chungcheong đã sử dụng mô hình hợp tác công – tư (PPP) để triển khai nhiều dự án quan trọng trong phát triển cơ sở hạ tầng khu công nghiệp. Mô hình này không chỉ giảm gánh nặng tài chính cho chính quyền địa phương mà còn tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân vào việc phát triển và vận hành các dự án đầu tư lớn.
Sự đa dạng trong các hình thức thu hút đầu tư đã giúp Nam Chungcheong tối ưu hóa nguồn lực và phát triển một cách bền vững. Điều này cũng đồng thời tạo ra một hệ sinh thái công nghiệp đa dạng, đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư từ nhiều ngành, nghề khác nhau.
4. Thu hút đầu tư vào khu công nghiệp ở một số tỉnh
4.1. Kinh nghiệm của tỉnh Vĩnh Phúc
Tỉnh Vĩnh Phúc trong giai đoạn 2021 – 2024 đã có những bước tiến quan trọng trong phát triển các khu công nghiệp. Với mục tiêu trở thành một trong những trung tâm công nghiệp lớn của cả nước, tỉnh đã quy hoạch 19 khu công nghiệp với tổng diện tích 5.487,31 ha. Trong số đó, 16 khu công nghiệp đã được thành lập và cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng vốn đăng ký là 17.536,4 tỷ đồng và 246,82 triệu USD. Hiện tại, có 9 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, với hạ tầng hiện đại và đồng bộ, đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư trong và ngoài nước5.
Theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2030, tỉnh Vĩnh Phúc sẽ phát triển lên 24 khu công nghiệp với tổng diện tích 4.815 ha, sau năm 2030 với quy mô 7.000 ha và tầm nhìn đến năm 2050 quy mô 10.000 ha. Để đạt mục tiêu đề ra và tăng tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp hiện có, các ngành chức năng đã và đang xây dựng kế hoạch thực hiện từng giai đoạn, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư6. Tỉnh cũng đã xác định phát triển mạnh sau năm 2030, mở rộng các khu công nghiệp đến các huyện, như: Sông Lô, Lập Thạch, Tam Dương và Vĩnh Tường với định hướng lấy công nghiệp làm nền tảng phát triển kinh tế. Mục tiêu làhướng tới việc xây dựng các khu công nghiệp theo mô hình công nghiệp xanh, hiện đại và bền vững.
Nhờ sự nỗ lực trong cải thiện môi trường đầu tư, tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong thu hút đầu tư.
Bảng 3: Kết quả thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc
Năm | Số dự án FDI mới (dự án) | Tổng vốn FDI cấp mới(Triệu USD) | Số dự án DDI mới (dự án) | Tổng vốn DDI cấp mới (tỷ VND) | Tăng trưởng FDI (%) | Tăng trưởng DDI (%) |
2021 | 12 | 180 | 10 | 1.500 | 20 | 25 |
2022 | 23 | 298 | 15 | 2.283,1 | 65.6 | 52.2 |
2023 | 25 | 350 | 18 | 4.600 | 17.4 | 101.5 |
8/2024 (ước tính) | 28 | 400 | 20 | 5.000 | 14.3 | 8.7 |
Thành công trong thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc thời gian qua là kết quả của nhiều yếu tố, như:
Một là, tích cực cải thiện môi trường đầu tư.
Vĩnh Phúc đã không ngừng cải cách hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công, đặc biệt trong việc cấp phép đầu tư nhanh chóng, hỗ trợ pháp lý và giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án.
Hai là, quan tâm phát triển hạ tầng đồng bộ.
Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng hiện đại bảo đảm các tiêu chuẩn quốc tế đã giúp các khu công nghiệp tại Vĩnh Phúc trở thành điểm nhấn hấp dẫn các nhà đầu tư lớn. Một số khu công nghiệp tiêu biểu, như: khu công nghiệp Thăng Long và Bá Thiện II đã cho thuê hết 100% diện tích đất công nghiệp7.
Ba là, xây dựng chiến lược xúc tiến đầu tư hiệu quả.
Công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh không chỉ tập trung vào các đối tác quốc tế mà còn thực hiện các hoạt động xúc tiến tại chỗ, tận dụng sự giới thiệu của các nhà đầu tư hiện hữu trong các khu công nghiệp. Ban Quản lý các khu công nghiệp đã tích cực tham gia các hội nghị, hội thảo kết nối đầu tư và làm việc trực tiếp với các tập đoàn lớn từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Cuba.
Bốn là, sự đồng hành cùng doanh nghiệp.
Chính quyền tỉnh đã thể hiện sự đồng hành và hỗ trợ mạnh mẽ với doanh nghiệp, từ việc đối thoại thường xuyên, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, đến việc tăng cường minh bạch và ổn định chính sách đầu tư.
4.2. Kinh nghiệm của tỉnh Hưng Yên
Hưng Yên là tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, có vị trí chiến lược, giáp với các tỉnh, thành phố phát triển, như: Hà Nội, Hải Dương và Bắc Ninh. Khu công nghiệp đóng vai trò chủ chốt trong thúc đẩy phát triển công nghiệp, giúp Hưng Yên chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ. Đến nay, tỉnh Hưng Yên có 17 khu công nghiệp với tổng diện tích đất quy hoạch hơn 4,3 nghìn ha được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh, bổ sung vào quy hoạch phát triển các khu công nghiệp ở Việt Nam. Trong đó, có 11 khu công nghiệp đã được chấp thuận chủ trương đầu tư/giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, với tổng diện tích 2.873 ha; tổng vốn đầu tư đăng ký 14.395 tỷ đồng và 412,25 triệu USD. Hiện tỉnh đã có có 10 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động ổn định và thu hút các dự án đầu tư kinh doanh hiệu quả, đó là các khu công nghiệp: khu công nghiệp Phố Nối A, khu công nghiệp Dệt may Phố Nối, khu công nghiệp Thăng Long II, khu công nghiệp Minh Đức, khu công nghiệp Yên Mỹ8.
Từ năm 2020 đến nay, hoạt động thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp của Hưng Yên đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu dự án. Nếu như năm 2020, các khu công nghiệp của tỉnh Hưng Yên thu hút được 41 dự án đầu tư, với vốn đầu tư đăng ký cấp mới và điều chỉnh tăng thêm là 558 triệu USD; năm 2022, thu hút được 39 dự án đầu tư với vốn đầu tư đăng ký cấp mới và điều chỉnh tăng thêm là 733 triệu USD thì trong năm 2023, các khu công nghiệp đã thu hút được 64 dự án đầu tư với vốn đầu tư đăng ký cấp mới và điều chỉnh tăng thêm là 1.055 triệu USD, bằng 235% kế hoạch cả năm 2023 (450 triệu USD), tăng 64% về số dự án và 44% về vốn đăng ký so với năm 20229.
Bảng 4. Kết quả thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Hưng Yên
Năm/Thời gian | Số lượng dự án đầu tư | Vốn đầu tư đăng ký mới và điều chỉnh (triệu USD) | Tăng trưởng dự án so với năm trước (%) | Tăng trưởng vốn đầu tư so với năm trước (%) |
2020 | 41 | 558 | – | – |
2021 | 45 | 630 | 9.76% | 12.90% |
2022 | 39 | 733 | -5% | 31% |
2023 | 64 | 1.055 | 64% | 44% |
8/2024 (dự báo) | 50 | 875 | – | – |
Các dự án thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp trong giai đoạn 2020 – 2023 có nhiều dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước và tạo nhiều việc làm ổn định cho người lao động; góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển công nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao trình độ, năng lực sản xuất, tăng thu ngân sách nhà nước và tạo lực kéo quan trọng phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Hưng Yên, trong đó tiêu biểu có các dự án: dự án sản xuất phim phân cực LCD của Công ty TNHH Nitto Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký 132 triệu USD; dự án sản xuất linh kiện điện tử cho điện thoại di động và máy tính của Công ty TNHH COT VietNam với tổng vốn đầu tư đăng ký 45 triệu USD10.
Để đạt được những kết quả trên, tỉnh Hưng Yên đã tập trung làm tốt một số nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, quy hoạch đi trước một bước, hạ tầng hoàn thiện đồng bộ.
Một trong những kinh nghiệm quan trọng của tỉnh Hưng Yên là quy hoạch các khu công nghiệp bài bản, đồng bộ và đi trước một bước. Việc này giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng, hỗ trợ nhà đầu tư có sẵn đất sạch, đảm bảo cơ sở hạ tầng. Điển hình là quá trình giải phóng mặt bằng giai đoạn hai của khu công nghiệp Thăng Long II chỉ mất khoảng 3 tháng với 125 ha đất đã được giải quyết11, nhờ vào sự đồng thuận cao của người dân và sự chỉ đạo quyết liệt từ cấp ủy, chính quyền.
Thứ hai, chính sách ưu đãi và cải cách hành chính.
Tỉnh Hưng Yên đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, bao gồm miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ. Đồng thời, tỉnh đã thực hiện cải cách hành chính mạnh mẽ, áp dụng mô hình “một cửa, một đầu mối”, minh bạch hóa quy trình cấp phép và triển khai dự án, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Thứ ba, đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp.
Hưng Yên đã thực hiện nhiều chương trình xúc tiến đầu tư tại chỗ, thông qua việc thường xuyên gặp gỡ các nhà đầu tư hiện có để nắm bắt nhu cầu, giải quyết kịp thời các khó khăn. Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Hưng Yên còn thực hiện việc quản lý theo cơ chế “một cửa tại chỗ”, giúp các doanh nghiệp giải quyết thủ tục nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Thứ tư, phát triển đồng bộ hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ.
Các khu công nghiệp tại Hưng Yên không chỉ tập trung vào phát triển hạ tầng sản xuất mà còn chú trọng đến việc cung cấp các dịch vụ xã hội, tiện ích, như: nhà ở cho công nhân, cơ sở giáo dục, y tế và ngân hàng. Điều này giúp cải thiện môi trường làm việc, giữ chân lao động và tạo điều kiện phát triển bền vững.
Tỉnh Hưng Yên đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp trong giai đoạn 2020 – 2024. Thành công này nhờ vào sự định hướng quy hoạch bài bản, chính sách ưu đãi hấp dẫn, cải cách hành chính quyết liệt, và việc phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Kinh nghiệm thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp của Hưng Yên có thể là bài học quý cho các địa phương khác trong việc phát triển công nghiệp, thu hút đầu tư. Việc phát triển khu công nghiệp không chỉ tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất mà còn đóng góp tích cực vào quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Tuy nhiên, tỉnh cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng thu hút đầu tư, đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả trong thời gian tới.
5. Kinh nghiệm cho tỉnh Thanh Hóa
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp là một trong những yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển kinh tế và công nghiệp hóa địa phương. Tỉnh Thanh Hóa với tiềm năng to lớn về vị trí địa lý và nguồn lực tự nhiên, cần và có thể học tập kinh nghiệm từ các địa phương trên để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư.
Một số kinh nghiệm mà tỉnh Thanh Hóa có thể tham khảo để thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp như sau:
Một là, quy hoạch phát triển đồng bộ các khu công nghiệp và kế hoạch thu hút vốn khoa học, linh hoạt.
Để thu hút đầu tư hiệu quả, Thanh Hóa cần thực hiện quy hoạch phát triển các khu công nghiệp một cách đồng bộ và khoa học. Điều này bao gồm việc xác định vị trí, quy mô và loại hình khu công nghiệp phù hợp với thế mạnh của tỉnh. Quy hoạch không chỉ giúp tạo ra quỹ đất sạch cho các nhà đầu tư mà còn giảm thiểu các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng. Tỉnh cần xây dựng một kế hoạch chi tiết về thu hút vốn đầu tư, bao gồm các chỉ tiêu cụ thể về số lượng và chất lượng dự án. Việc thực hiện quy hoạch bài bản sẽ tạo ra niềm tin cho các nhà đầu tư, giúp họ yên tâm khi quyết định đầu tư vào Thanh Hóa.
Hai là, hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo môi trường đầu tư thuận lợi.
Một môi trường đầu tư thuận lợi sẽ khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước lựa chọn Thanh Hóa là điểm đến đầu tư lý tưởng. Chính vì vậy, Thanh Hóa cần xây dựng và hoàn thiện các cơ chế, chính sách ưu đãi hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư. Các chính sách này cần tập trung vào việc miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong những năm đầu, giảm thuế đất và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghiệp. Đồng thời, tỉnh cần cải cách hành chính, giảm thiểu thủ tục rườm rà và minh bạch hóa quy trình cấp phép đầu tư.
Ba là, đa dạng hóa các hình thức thu hút vốn.
Thanh Hóa cần áp dụng nhiều hình thức thu hút vốn khác nhau để bảo đảm tính linh hoạt trong việc tiếp cận các nguồn vốn. Việc kết hợp giữa thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và đầu tư trong nước (DDI) sẽ giúp tỉnh cân bằng nguồn lực và tạo sự phát triển bền vững. Đồng thời, tỉnh cũng nên áp dụng mô hình hợp tác công – tư (PPP) trong việc phát triển hạ tầng khu công nghiệp, giúp giảm gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước và tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân.
Bốn là, đẩy mạnh quảng bá và xúc tiến đầu tư.
Để thu hút các nhà đầu tư tiềm năng, Thanh Hóa cần tăng cường hoạt động quảng bá và xúc tiến đầu tư. Thông qua việc tổ chức các hội nghị, hội thảo giới thiệu tiềm năng đầu tư, đồng thời tham gia các sự kiện xúc tiến đầu tư quốc tế. Việc tiếp xúc trực tiếp với các tập đoàn lớn sẽ giúp tỉnh giới thiệu những cơ hội đầu tư hấp dẫn và tạo dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược. Sự chủ động trong quảng bá hình ảnh và tiềm năng của Thanh Hóa sẽ thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Năm là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hạ tầng các khu công nghiệp.
Thanh Hóa cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tỉnh cần hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để đào tạo lao động có kỹ năng phù hợp với yêu cầu của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp cũng rất quan trọng. Cơ sở hạ tầng hiện đại, đồng bộ sẽ giúp các doanh nghiệp giảm chi phí logistics và thời gian giao hàng, tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi. Tỉnh cần có các kế hoạch cụ thể để cải thiện hệ thống giao thông, điện, nước và dịch vụ hỗ trợ trong và ngoài khu công nghiệp.
6. Kết luận
Thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp tại Thanh Hóa là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm và nỗ lực từ chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan. Nghiên cứu, khảo sát kinh nghiệm thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp ở các địa phương trong và ngoài nước sẽ là cơ sở để tỉnh Thanh Hóa tiếp tục phát triển và vận dụng vào tình hình thức tiễn của địa phương mình, tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn và nâng cao năng lực cạnh tranh, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và hiện đại hóa địa phương. Chỉ khi các chiến lược được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, Thanh Hóa mới có thể khẳng định vị thế của mình trong dòng chảy đầu tư của cả nước và khu vực.
Chú thích:
1. Tỉnh ủy Thanh Hóa (2021). Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020 – 2025.
2. Thủ tướng Chính phủ (2023). Quyết định số 153-QĐ/TTg ngày 27/02/2023 về phê duyệt Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
3. Tình hình thu hút đầu tư vào Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh.https://thanhhoa.dcs.vn/tinhuy/pages/2023-11-16/Tinh-hinh-thu-hut-dau-tu-vao-Khu-kinh-te-Nghi-Son-5w1bdjf5vvwy.aspx.
4. Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp (2024). Báo cáo kết quả việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chương trình phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2025 ban hành kèm theo Quyết định số 621-QĐ/TU ngày 23/7/2021 của Tỉnh ủy Thanh Hóa, tr. 23.
5. Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ các năm từ 2020 – 2023.
6. Vĩnh Phúc phát triển các khu công nghiệp, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư.https://fireant.vn/bai-viet/vinh-phuc-phat-trien-cac-khu-cong-nghiep-san-sang-dap-ung-yeu-cau-cua-nha-dau-tu/28354967
7. Sức hấp dẫn của các khu công nghiệp Vĩnh Phúc, https://www.vccinews.vn/news/45416/suc-hap-dan-cua-cac-khu-cong-nghiep-vinh-phuc.html
8, 9, 10. Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Hưng Yên đẩy mạnh thu hút đầu tư và phát triển các khu công nghiệp. https://kinhtevadubao.vn/ban-quan-ly-cac-kcn-tinh-hung-yen-day-manh-thu-hut-dau-tu-va-phat-trien-cac-kcn-28084.html
11. Khu công nghiệp Thăng Long II – tỉnh Hưng Yên. https://kland.vn/IndustrialPark/khu-cong-nghiep-thang-long-2-hung-yen.html