TS. Nguyễn Thị Thanh Mai
Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông
Đại học Thái Nguyên
(Quanlynhanuoc.vn) – Hoạt động xúc tiến đầu tư được xem như là cầu nối giữa các nhà đầu tư và quốc gia, địa phương nhận đầu tư. Trong đó, quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương là một trong những công cụ hữu hiệu nhằm tăng cường thu hút nguồn vốn FDI. Cũng như nhiều địa phương khác, tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều nỗ lực trong công tác xúc tiến đầu tư và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, thể hiện ở sự tăng trưởng trong số dự án đầu tư và số vốn đầu tư trong thời gian gần đây.
Từ khóa: Ứng dụng công nghệ – thông tin; quảng bá; giới thiệu hình ảnh địa phương; đầu tư trực tiếp nước ngoài; tỉnh Thái Nguyên.
1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang ngày càng thể hiện vai trò quan trọng đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Để các nhà đầu tư biết và đi đến quyết định đầu tư, các quốc gia, các địa phương không chỉ tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi mà còn cần đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư, trong đó có nội dung xây dựng hình ảnh, tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về môi trường, chính sách, tiềm năng và cơ hội đầu tư.
Là một trong những tỉnh trung tâm của khu vực trung du miền núi phía Bắc, chính quyền tỉnh Thái Nguyên luôn quan tâm chỉ đạo các nội dung và đa dạng hóa nhiều phương thức xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài, chính quyền tỉnh Thái Nguyên cần tăng cường ứng dụng công nghệ – thông tin trong công tác này. Bài viết phân tích thực trạng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Thái Nguyên; từ đó, đưa ra một số giải pháp ứng dụng công nghệ – thông tin trong quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
2. Thực trạng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Thái Nguyên
Một trong những hình thức đầu tư được các quốc gia ưu tiên lựa chọn hiện nay là FDI. Sự lựa chọn này là tất yếu khách quan xuất phát từ những lợi ích mà hình thức này đem lại không chỉ đối với nước đầu tư mà còn đối với nước nhận đầu tư. Việc tiếp nhận được nguồn vốn lớn từ FDI cùng việc chuyển giao công nghệ hiện đại, kinh nghiệm quản lý tiên tiến sẽ giúp các nước đang phát triển như Việt Nam tạo dựng được nguồn lực phát triển xã hội, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Đây cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước tăng năng lực cạnh tranh và tiếp cận với thị trường nước ngoài.
Nhận thấy tầm quan trọng của hoạt động đầu tư nói chung và FDI nói riêng, Việt Nam đã sớm ban hành các văn bản pháp luật quy định khá chi tiết và cụ thể về hoạt động đầu tư. Để kịp thời xóa bỏ rào cản trong hoạt động đầu tư, kinh doanh, tạo cơ sở pháp lý cho việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo hướng ngày càng thuận lợi, minh bạch và bình đẳng giữa các nhà đầu tư, doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, Luật Đầu tư năm 2020 đã được Quốc hội thông qua. Theo đó, Chính phủ ban hành Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư. Trong đó, Chương VII có quy định về hoạt động xúc tiến đầu tư, với các quy định cụ thể về nội dung, phương thức, điều phối hoạt động, cơ quan và nguồn kinh phí thực hiện.
Là một trong những trung tâm chính trị, kinh tế của khu Việt Bắc nói riêng, của vùng trung du miền núi Đông Bắc nói chung, tỉnh Thái Nguyên có vị trí địa lý cùng hệ thống giao thông thuận lợi kết nối với các địa phương và cửa khẩu Quốc tế. Bên cạnh đó, Thái Nguyên có nhiều lợi thế so sánh với địa hình không phức tạp, tài nguyên khoáng sản phong phú về chủng loại. Đặc biệt, Thái Nguyên là trung tâm đào tạo đứng thứ 3 toàn quốc với nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và trung tâm dạy nghề, hằng năm đào tạo nhiều lao động có trình độ, tay nghề đáp ứng được yêu cầu lao động kỹthuật cho tỉnh và các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.
Với các tiềm năng hấp dẫn này, chính quyền tỉnh Thái Nguyên trong những năm qua đã luôn quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động thu hút đầu tư. Một trong các nội dung quan trọng là tạo dựng và quảng bá hình ảnh tỉnh Thái Nguyên như một điểm đến thu hút các nhà đầu tư. Hoạt động này được các cơ quan chức năng của tỉnh thực hiện thông qua nhiều công cụ.
Một là, xây dựng và vận hành trang thông tin về hoạt động xúc tiến đầu tư của tỉnh Thái Nguyên với địa chỉ: http://thainguyendautu.vn/. Trang thông tin gồm các nội dung cơ bản về: tình hình phát triển kinh tế – xã hội và thu hút đầu tư của tỉnh; các hoạt động xúc tiến đầu tư; các vấn đề về hỗ trợ đầu tư và kết nối đầu tư. Trung bình mỗi năm trang thông tin có hơn 500 tin, bài được đăng tải với nhiều ảnh và video sinh động, hấp dẫn. Trang thông tin được nhiều người quan tâm truy cập, tìm kiếm thông tin, lũy kế đến nay đã thu hút trên 1.700.000 lượt truy cập1.
Hai là, tiến hành xây dựng, chỉnh sửa, bổ sung và phát hành các ấn phẩm, tài liệu xúc tiến đầu tư của tỉnh để kịp thời thông tin cho các nhà đầu tư tìm hiểu về cơ hội đầu tư tại Thái Nguyên. Cụ thể, như: phát hành ấn phẩm Bản tin kinh tế đầu tư với số lượng trung bình 1 số/1 tháng; thư ngỏ của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh gửi các nhà đầu tư; cuốn sách “Thái Nguyên – Tiềm năng và cơ hội đầu tư” song ngữ Việt – Anh và song ngữ Hàn – Nhật; đĩa DVD song ngữ “Thái Nguyên – Triển vọng đầu tư kinh doanh”; sổ tay hướng dẫn quy trình thủ tục đầu tư, đất đai, xây dựng đối với dự án ngoài khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên…
Ba là, huy động các đơn vị thông tin đại chúng tuyên truyền, quảng bá về hình ảnh tỉnh Thái Nguyên, như: Cổng thông tin điện tử tỉnh Thái Nguyên, Báo Thái Nguyên, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Thái Nguyên. Từ năm 2014, chuyên mục: “Hợp tác xúc tiến đầu tư” được phát sóng 1 số/tháng trên các kênh sóng của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Thái Nguyên. Ngoài ra, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Thái Nguyên còn xây dựng các bản tin thời sự bằng tiếng Anh và tiếng Trung Quốc, phát sóng đều đặn 2 số/tuần để kịp thời thông tin tình hình phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh đến các nhà đầu tư.
Bốn là, cung cấp thông tin về hoạt động thu hút đầu tư của tỉnh cho các đơn vị truyền thông, như: Kênh truyền hình VTC10 – NETVIET, Báo Kiểm toán, Báo Công thương, Báo Ban Dân tộc và Phát triển, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Tạp chí Thanh tra, Tạp chí Lý luận chính trị, Báo Diễn đàn doanh nghiệp, Tạp chí doanh nghiệp và thương mại, Công ty cổ phần dịch vụ báo chí truyền hình Việt Nam.
Nhờ đẩy mạnh các hoạt động quảng bá và giới thiệu hình ảnh địa phương, tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều thành tựu trong thu hút FDI. Trong 2 tháng đầu năm 2024, tỉnh Thái Nguyên đứng thứ 3 cả nước (sau thành phố Hà Nội và tỉnh Quảng Ninh) về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Lũy kế 2 tháng này, Thái Nguyên đã thu hút gần 462,7 triệu USD, chiếm gần 11% tổng vốn FDI đầu tư vào Việt Nam. Theo đó, Ban Quản lý các Khu Công nghiệp đã cấp mới chứng nhận đăng ký đầu tư cho 3 dự án FDI; cấp điều chỉnh chứng nhận đăng ký đầu tư cho 3 dự án.2 Tính cả năm 2024, tỉnh Thái Nguyên có 27 dự án FDI được cấp mới với tổng số vốn đăng ký 521,28 triệu USD; 24 lượt dự án tăng vốn với tổng số vốn đăng ký tăng thêm đạt 98,08 triệu USD. Như vậy, đến nay trên địa bàn tỉnh có 219 dự án FDI còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký đạt 10,937 tỷ USD.3
Tuy vậy, việc xây dựng và quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương trong thu hút FDI của tỉnh Thái Nguyên vẫn gặp nhiều khó khăn và hạn chế. Cụ thể:
(1) Các ấn phẩm, tài liệu thu hút đầu tư tuy đa dạng nhưng còn ít về nội dung. Các tài liệu chủ yếu mới dừng lại ở nội dung trình bày điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Thái Nguyên và chính sách ưu đãi đầu tư mà chưa tập trung nhấn mạnh vào ưu điểm vượt trội của tỉnh so với các địa bàn thu hút đầu tư khác. Các thông tin mà nhà đầu tư mong muốn tìm hiểu, như: giá đầu tư, lợi nhuận dự kiến thu được, tình hình thị trường lao động, giá nhân công… chưa được đề cập nhiều trong ấn phẩm, tài liệu. Bên cạnh đó, các thông điệp, khẩu hiệu thu hút đầu tư của chính quyền tỉnh cũng chưa được đưa ra một cách rõ ràng, cụ thể.
(2) Việc xây dựng các ấn phẩm, tài liệu trong xúc tiến đầu tư chưa áp dụng các hình thức mới, hiện đại (phần lớn là những ấn phẩm, tài liệu bản giấy, như: sách, tờ rơi) nên chưa thực sự nêu bật được những tiềm năng vượt trội của tỉnh và tạo được ấn tượng mạnh với các nhà đầu tư.
(3) Một số công cụ xây dựng và quảng bá hình ảnh địa phương còn chưa được khai thác thực sự hiệu quả.
(4) Việc đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức chưa được thực hiện một cách bài bản, hệ thống về các kỹ năng xúc tiến đầu tư. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng xúc tiến đầu tư mới dừng lại ở những lớp bồi dưỡng ngắn hạn với những nội dung nhỏ, lẻ chưa có hệ thống.
(5) Nguồn kinh phí dành cho công tác xúc tiến đầu tư còn hạn hẹp. Nguồn kinh phí này chủ yếu từ ngân sách nhà nước, chưa được phân bổ thành một quỹ ngân sách riêng. Vì vậy, các cơ quan chức năng không có cơ sở về nguồn tài chính để xây dựng các kế hoạch xúc tiến đầu tư dài hạn. Các hoạt động xúc tiến đầu tư cũng vì thế mà thực hiện một cách rời rạc, chưa có sự liên kết.
3. Đề xuất một số giải pháp
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội như hiện nay, chính quyền tỉnh Thái Nguyên cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ – thông tin vào hoạt động quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh.
Thứ nhất, nâng cao chất lượng nội dung quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương. Trước hết, chính quyền tỉnh cần xây dựng thông điệp ngắn gọn, xúc tích dưới dạng khẩu hiệu. Khẩu hiệu tuy ngắn gọn nhưng phải có sức thu hút mạnh và phải phản ánh được thực tế đặc điểm của tỉnh. Đồng thời, khẩu hiệu cần được sử dụng thống nhất trong tất cả các hoạt động thu hút đầu tư, tránh gây nhầm lẫn cho các nhà đầu tư. Các ấn phẩm, tài liệu cần bổ sung thông tin về số lượng, chất lượng và giá cả của thị trường lao động, hạ tầng cơ sở; các thủ tục về hải quan, thuế…
Các ấn phẩm, tài liệu cũng cần được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau, như: tiếng Anh, tiếng Nhật, Hàn, Trung Quốc… để tạo điều kiện thuận tiện cho việc nghiên cứu của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, các bản tin, chuyên mục về xúc tiến đầu tư cần cập nhật thường xuyên các thông tin thời sự diễn ra trong tỉnh, trong nước và quốc tế để tạo tính hệ thống trong việc truyền tải thông tin; tập trung xây dựng các chuyên mục theo từng chuyên đề, đảm bảo sát với nhu cầu tìm hiểu của nhà đầu tư.
Thứ hai, đa dạng hóa các kênh truyền thông để quảng bá, giới thiệu sâu rộng về hình ảnh địa phương đến các nhà đầu tư. Bên cạnh các kênh truyền thông mang tính truyền thống đã sử dụng, như: website, báo in, báo hình,… chính quyền tỉnh Thái Nguyên có thể mở rộng các kênh truyền thông trên mạng xã hội với lượng người xem và theo dõi lớn, như: youtube, facebook; … Qua đó, hình ảnh tỉnh Thái Nguyên sẽ được giới thiệu rộng rãi trên toàn thế giới.
Thứ ba, xây dựng và phát hành các ấn phẩm, tài liệu điện tử, như: Ebrochure. Đây là một dạng ấn phẩm, tờ rời điện tử được thiết kế với nội dung có dung lượng vừa phải, kết hợp với hình ảnh chuyển động đặc sắc, âm thanh sống động, như: hình ảnh 3D, video, âm nhạc… Hình ảnh của tỉnh Thái Nguyên với các khẩu hiệu kêu gọi đầu tư sẽ trở nên tiên tiến và hiện đại hơn. Với Ebrochure, các cơ quan nhà nước sẽ không tốn chi phí in ấn, chi phí vận chuyển, chi phí phân phát. Người làm chỉ cần đặt Ebrochure lên trang web hoặc gửi email cho các nhà đầu tư hoặc các cá nhân, tổ chức quan tâm. Ebrochure có thể được mở lên bằng trình duyệt phổ biến, như: firefox, chrome… trên bất kỳ hệ điều hành nào, chỉ cần có các thiết bị công nghệ, như: smart phone, tablet, máy tính….
Thứ tư, tiếp tục cập nhật thông tin lên trang thông tin điện tử của Trung tâm Xúc tiến Đầu tư tỉnh. Đây vẫn luôn được coi là kênh thông tin chính thống, cung cấp đầy đủ các nguồn thông tin cần thiết cho các nhà đầu tư. Vì vậy, các cơ quan nhà nước vẫn cần quan tâm xây dựng và cải tiến trang thông tin điện tử này, tạo điều kiện thuận tiện nhất cho các nhà đầu tư trong việc tìm kiếm thông tin, tránh trường hợp các thông tin hiện thị nhưng không thể truy cập.
Thứ năm, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức và kỹ năng cho các cán bộ, công chức thực hiện công tác xúc tiến đầu tư. Bên cạnh các kỹ năng thiết yếu, như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tổ chức hội nghị, hội thảo,… các cán bộ, công chức, viên chức cần được tập huấn nâng cao về kỹ năng sử dụng công nghệ – thông tin trong thiết kế website hay các tin, bài, ấn phẩm, tài liệu về xúc tiến đầu tư, như: Chat GPT trong việc sáng tạo nội dung, Canva hay Capcut làm video clip quảng bá hình ảnh địa phương…
Thứ sáu, xã hội hóa hoạt động xúc tiến đầu tư nhằm tăng nguồn kinh phí cho hoạt động này. Chính quyền tỉnh cần mạnh dạn trong việc thu hút được nguồn đầu tư từ các cá nhân, tổ chức khác, đặc biệt là huy động sự tham gia đông đảo của các doanh nghiệp đang hoạt động tại địa phương. Việc tham khảo ý kiến hay tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các nhà đầu tư thành công cũng cần được chính quyền tỉnh lưu ý. Từ đó, tỉnh có thể huy động được hết nội lực của cả địa phương vào công tác quảng bá, giới thiệu hình ảnh địa phương.
Chú thích:
1. Tác giả tổng hợp từ: Trang thông tin xúc tiến đầu tư tỉnh Thái Nguyên. http://thainguyendautu.vn, truy cập ngày 02/4/2025.
2. Thái Nguyên đứng thứ 3 cả nước về thu hút vốn đầu tư FDI 2 tháng đầu năm. https://thainguyentv.vn/thai-nguyen-dung-thu-3-ca-nuoc-ve-thu-hut-von-fdi-2-thang-dau-nam-40871.media.
3. Thu hút đầu tư: Thực lực và dư địa của Thái Nguyên. https://baothainguyen.vn/kinh-te/202501/thu-hut-dau-tu-thuc-luc-va-du-dia-cua-thai-nguyen-d2c115e.
Tài liệu tham khảo:
1. Chính phủ (2021). Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư năm 2020.
2. Quốc hội (2020). Luật Đầu tư năm 2020.
3. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam hiện nay: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/kinh-te/-/2018/937402/thu-hut-dau-tu-truc-tiep-nuoc-ngoai-tai-viet-nam-hien-nay–mot-so-van-de-ly-luan-va-thuc-tien.aspx.
4. Chính sách thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Bắc Giang. https://www.quanlynhanuoc.vn/2023/07/18/chinh-sach-thu-hut-von-dau-tu-truc-tiep-nuoc-ngoai-tai-bac-giang.
5. Tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ các nhà đầu tư Hàn Quốc tại tỉnh Phú Thọ. https://www.quanlynhanuoc.vn/2023/07/11/tang-cuong-thu-hut-von-dau-tu-truc-tiep-nuoc-ngoai-fdi-tu-cac-nha-dau-tu-han-quoc-tai-tinh-phu-tho.
