Phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số

ThS. NCS. Lê Thị Thu Hường
Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình

(Quanlynhanuoc.vn) – Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống, từ quản lý nhà nước, kinh tế – xã hội đến an ninh quốc phòng. Đối với Đảng bộ tỉnh Ninh Bình, việc phát triển năng lực lãnh đạo trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu quả lãnh đạo, đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới.

Từ khóa: Năng lực lãnh đạo, chuyển đổi số, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình.

1. Đặt vấn đề

Trong bối cảnh chuyển đổi số, các phương thức lãnh đạo truyền thống cần được đổi mới để theo kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và xã hội. Phát triển năng lực lãnh đạo giúp Đảng bộ tỉnh Ninh Bình thích ứng linh hoạt, tiếp tục giữ vững vai trò định hướng, chỉ đạo trong mọi lĩnh vực. Một Đảng bộ có năng lực lãnh đạo mạnh sẽ bảo đảm sự thống nhất trong đường lối, chủ trương, chính sách, tránh tụt hậu so với xu thế phát triển chung.

Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã xác định việc nâng cao năng lực lãnh đạo là yếu tố then chốt để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số hiệu quả. Chuyển đổi số giúp Đảng bộ tỉnh tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thủ tục hành chính rườm rà. Việc ứng dụng công nghệ số giúp tăng cường minh bạch, giảm quan liêu, đẩy mạnh cải cách hành chính trong Đảng. Dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ phân tích, dự báo chính xác hơn, giúp lãnh đạo đưa ra quyết định kịp thời và hiệu quả.

Một Đảng bộ có năng lực lãnh đạo tốt trong bối cảnh chuyển đổi số sẽ dẫn dắt quá trình hiện đại hóa nền kinh tế, thu hút đầu tư và thúc đẩy khởi nghiệp số. Ứng dụng công nghệ giúp tỉnh phát triển kinh tế số, thương mại điện tử, du lịch thông minh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Chuyển đổi số trong quản lý đô thị, giao thông, môi trường giúp xây dựng đô thị thông minh, phát triển bền vững.

Khi Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đổi mới phương thức lãnh đạo, ứng dụng công nghệ vào công tác quản lý, điều hành, người dân sẽ được hưởng lợi từ các dịch vụ công thuận tiện, nhanh chóng, minh bạch. Tăng cường tương tác giữa chính quyền và Nhân dân qua các nền tảng số giúp nâng cao hiệu quả tiếp nhận, xử lý ý kiến của người dân. Lãnh đạo hiệu quả trong môi trường số sẽ góp phần xây dựng hình ảnh một Đảng bộ đổi mới, gần dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Các thế lực thù địch lợi dụng không gian mạng để tuyên truyền sai trái, xuyên tạc, kích động chia rẽ nội bộ Đảng. Đảng bộ tỉnh Ninh Bình cần nâng cao năng lực lãnh đạo để chủ động đấu tranh, phản bác thông tin xấu độc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Phát triển năng lực lãnh đạo trong bối cảnh số giúp Đảng bộ kiểm soát thông tin chặt chẽ, kịp thời định hướng dư luận, giữ vững ổn định chính trị – xã hội.

2. Quan điểm phát triển năng lực lãnh đạo của đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay

Một là, ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã ban hành Nghị quyết về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Nghị quyết này đặt mục tiêu cụ thể: 90% hồ sơ công việc tại cấp tỉnh, 80% tại cấp huyện và 60% tại cấp xã được xử lý hoàn toàn trên môi trường mạng. Tất cả dịch vụ công đáp ứng yêu cầu được cung cấp trực tuyến mức độ 4, với tỷ lệ hồ sơ giải quyết theo dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đạt ít nhất 50%. Kinh tế số chiếm 20% GRDP của tỉnh; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt ít nhất 10%; Ninh Bình nằm trong nhóm 20 địa phương dẫn đầu về chuyển đổi số của cả nước¹.

Hai là, xác định chuyển đổi số là khâu đột phá chiến lược.

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã xác định ba khâu đột phá, trong đó: xây dựng chính quyền điện tử và thực hiện chuyển đổi số là khâu đột phá đầu tiên. Hai khâu đột phá còn lại là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiệu quả, chất lượng.

Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng.

Đảng bộ tỉnh đã đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng trọng tâm, trọng điểm, bài bản và khoa học. Phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của cấp ủy, chính quyền các cấp được đổi mới, bảo đảm khoa học, dân chủ, sâu sát, cụ thể, gần dân, sát dân. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong toàn Đảng bộ tỉnh từng bước được nâng lên.

Bốn là, tập trung xây dựng chính quyền điện tử, cải cách hành chính.

Đảng bộ tỉnh Ninh Bình tập trung xây dựng chính quyền điện tử, thực hiện chuyển đổi số và đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, hấp dẫn, có khả năng cạnh tranh với các tỉnh, thành phố trong vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Những quan điểm và định hướng trên cho thấy, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đang chú trọng phát triển năng lực lãnh đạo để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Năm 2024, tỉnh đã ban hành và triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 05/01/2024 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024. Bên cạnh đó, các kế hoạch cải cách hành chính, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, chỉ số hài lòng của người dân đối với cơ quan hành chính nhà nước; chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công được chú trọng triển khai. Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến được đẩy mạnh với tổng cộng 1.847 thủ tục hành chính được triển khai trên hệ thống thông tin của tỉnh. Tỷ lệ số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên Cổng dịch vụ công quốc gia đạt 75,31%, cùng với đó là việc triển khai 25 dịch vụ công thiết yếu².

Thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW đến nay, hầu hết các tổ chức đảng từ chi bộ cơ sở trở lên đã ứng dụng công nghệ số vào công tác điều hành, chỉ đạo hoạt động của mình. Nhiều hội nghị, lớp bồi dưỡng chuyên đề về chuyển đổi số, công nghệ thông tin cho lãnh đạo, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động nói chung cũng như cán bộ làm công tác đảng đã được tổ chức. Cách làm mới này tạo sự chuyển biến trong tư duy, tác phong công tác, lề lối làm việc của cán bộ, công chức, góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao hiệu quả chỉ đạo và điều hành, đẩy mạnh cải cách hành chính trong Ðảng.

Hiện nay, 100% các văn bản, tài liệu, báo cáo của các tổ chức, cơ quan đảng cấp huyện, tỉnh  được phát hành chính thức đã được ký số, xử lý, gửi, nhận trên môi trường số. Chuyển đổi số đã trở thành hoạt động thường xuyên, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm kinh phí và thời gian, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân khi tiếp nhận, xử lý, nghiên cứu, tra cứu tài liệu, dữ liệu; triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp bảo đảm khoa học, đồng bộ, hiệu quả.

3. Một số định hướng

Một là, ban hành và triển khai nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 01-NQ/TU về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Nghị quyết này xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ chiến lược, đặt mục tiêu xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng cuộc sống của người dân.

Hai là, tập trung vào ba khâu đột phá chiến lược. Đảng bộ tỉnh xác định ba khâu đột phá để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội: xây dựng chính quyền điện tử và thực hiện chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiệu quả, chất lượng. Việc tập trung vào các khâu đột phá này nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của tỉnh.

Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo và nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng. Đảng bộ tỉnh chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng trọng tâm, trọng điểm, khoa học và hiệu quả. Phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của cấp ủy, chính quyền các cấp được cải tiến, bảo đảm dân chủ, sâu sát và gần gũi với Nhân dân. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Bốn là, đẩy mạnh cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử. Đảng bộ tỉnh tập trung xây dựng chính quyền điện tử, thực hiện chuyển đổi số và đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính, nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, nâng cao khả năng cạnh tranh với các tỉnh, thành phố trong vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Năm là, đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực cán bộ. Tỉnh đã đầu tư, nâng cấp hạ tầng và trang thiết bị công nghệ thông tin trong các cơ quan, đơn vị từ cấp tỉnh đến cấp xã, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác chuyên môn và chuyển đổi số. Đồng thời, tỉnh chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức về chính quyền điện tử, chuyển đổi số và bảo đảm an toàn, an ninh thông tin cho cán bộ, công chức, viên chức.

Những phương hướng trên thể hiện quyết tâm của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo, đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

4. Một số giải pháp

Thứ nhất, nâng cao nhận thức của cấp uỷ, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên về phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh trong bối cảnh chuyển đổi số. Cần đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa, lợi ích và yêu cầu của chuyển đổi số trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ. Phát huy hệ thống báo chí, truyền thông của Đảng, như: Báo Ninh Bình, Cổng thông tin điện tử của tỉnh, hệ thống truyền thanh cơ sở để phổ biến kiến thức về chuyển đổi số.

Đưa nội dung chuyển đổi số vào chương trình học tập, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên thông qua việc xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về chuyển đổi số trong các lớp tập huấn, bồi dưỡng chính trị dành cho cán bộ, đảng viên; tổ chức các khóa đào tạo thực tế về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng…phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu, đề cao trách nhiệm cá nhân trong việc nâng cao nhận thức, tư duy đổi mới và sẵn sàng thích ứng với chuyển đổi số.

Thứ hai, xây dựng, hoàn thiện kế hoạch, chính sách cụ thể để phát triển năng lực lãnh đạo cho Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số. Sớm ban hành chủ trương, định hướng về chuyển đổi số trong Đảng bộ. Cụ thể là xây dựng nghị quyết, chỉ thị chuyên đề của Đảng bộ về chuyển đổi số, xác định rõ mục tiêu, lộ trình, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện. Lồng ghép nội dung chuyển đổi số vào các kế hoạch công tác, chương trình hành động của Đảng bộ.

Thiết lập hệ thống quản lý, chỉ đạo điều hành trên nền tảng số: sử dụng hệ thống quản lý văn bản điện tử, chữ ký số, họp trực tuyến để giảm thủ tục hành chính;  xây dựng cơ sở dữ liệu số về cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng để quản lý hiệu quả; đổi mới phương thức sinh hoạt Đảng, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đảng trên môi trường số; số hóa tài liệu, nghị quyết, văn kiện Đảng, giúp cán bộ, đảng viên dễ dàng tra cứu, học tập.

Thứ ba, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn các kiến thức, kỹ năng lãnh đạo cần thiết trong bối cảnh chuyển đổi số cho cấp uỷ, tổ chức đảng và đảng viên trong Đảng bộ tỉnh Ninh Bình. Cần xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp, thiết thực: xác định nội dung đào tạo theo hướng chuyên sâu, thực tiễn; chương trình đào tạo cần bám sát những yêu cầu thực tiễn của công tác Đảng trong môi trường số, tập trung vào kỹ năng lãnh đạo trong kỷ nguyên số; ứng dụng công; kỹ năng làm việc, giao tiếp trong môi trường số.

Phát triển đội ngũ giảng viên, chuyên gia có trình độ về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số trong đào tạo, bồi dưỡng. Đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ đào tạo số, trang bị phòng học thông minh, thiết bị số hóa tại các cơ sở đào tạo, trường chính trị Tỉnh. Phát triển thư viện điện tử, kho dữ liệu số giúp cán bộ, đảng viên dễ dàng tra cứu tài liệu.

Thứ tư, phát huy vai trò của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị và nhân dân trong phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ trong bối cảnh chuyển đổi số. Đẩy mạnh tuyên truyền trong hệ thống chính trị và Nhân dân về ý nghĩa, mục tiêu, lợi ích của chuyển đổi số để tạo sự đồng thuận. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội, doanh nghiệp và báo chí cùng tham gia phổ biến, giáo dục kiến thức về chuyển đổi số cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân; tạo cơ chế để nhân dân và các tổ chức chính trị – xã hội tham gia giám sát quá trình triển khai chuyển đổi số, bảo đảm công khai, minh bạch và hiệu quả; tăng cường hợp tác với doanh nghiệp công nghệ để ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số vào hoạt động lãnh đạo, quản lý của Đảng bộ.

Xã hội hóa công tác chuyển đổi số, kêu gọi sự đóng góp của doanh nghiệp, cá nhân vào các chương trình chuyển đổi số ở địa phương; khuyến khích cán bộ, đảng viên và nhân dân đề xuất các sáng kiến chuyển đổi số, khen thưởng và nhân rộng những mô hình tiêu biểu.

Thứ năm, tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất – kỹ thuật cho việc chuyển đổi số, cải cách hành chính trong Đảng và phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình. Xây dựng kế hoạch tổng thể về đầu tư hạ tầng công nghệ số: hạ tầng mạng, hệ thống lưu trữ dữ liệu, phần mềm quản lý hành chính, nền tảng họp trực tuyến, bảo mật an ninh mạng… có cơ chế phân bổ ngân sách hợp lý, ưu tiên các lĩnh vực trọng điểm trong chuyển đổi số, như: nền tảng dữ liệu số, trí tuệ nhân tạo, bảo mật thông tin. Xây dựng trung tâm dữ liệu dùng chung, phục vụ quản lý, điều hành, lưu trữ thông tin một cách hiệu quả, bảo mật cao.

Phát triển nền tảng họp trực tuyến, đào tạo trực tuyến, giúp tiết kiệm chi phí đi lại, nâng cao khả năng tiếp cận của cán bộ, đảng viên. Triển khai các hệ thống quản lý thông tin thông minh giúp hỗ trợ lãnh đạo Đảng bộ ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác, kịp thời. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây vào công tác điều hành, giám sát. Tăng cường số hóa tài liệu, xây dựng kho dữ liệu số để nâng cao hiệu quả quản lý.

Thứ sáu, phát huy trách nhiệm người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng trong phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số. Người đứng đầu phải là tấm gương tiên phong trong việc sử dụng công nghệ số vào công tác lãnh đạo, quản lý, như: sử dụng hệ thống văn phòng điện tử, họp trực tuyến, chữ ký số thay vì các phương thức làm việc truyền thống. Lồng ghép nhiệm vụ chuyển đổi số vào nghị quyết, chương trình hành động của cấp ủy, tổ chức Đảng. Giảm bớt lối làm việc hành chính, giấy tờ, thay bằng quản lý dữ liệu số, ra quyết định dựa trên phân tích dữ liệu; thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo, khuyến khích cán bộ, đảng viên mạnh dạn áp dụng công nghệ mới vào công việc; tăng cường làm việc theo mô hình trực tuyến, giảm họp hành không cần thiết, nâng cao hiệu suất làm việc.

5. Kết luận

Phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết. Một Đảng bộ có năng lực lãnh đạo mạnh sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân và bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Để phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số trên cơ sở thực tiễn năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình hiện nay, việc đề xuất các giải pháp là vấn đề hết sức cần thiết và có ý nghĩa thiết thực cả về lý luận và thực tiễn đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên; không chỉ giúp nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của Đảng bộ mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh chính trị và hiện đại hóa hệ thống chính trị. Quá trình này cần được thực hiện đồng bộ, có lộ trình rõ ràng, thường xuyên kiểm tra, đánh giá để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn.

Chú thích:
1. Tỉnh ủy Ninh Bình (2021). Nghị quyết về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến 2030.
2. Thúc đẩy chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. https://sotnmt.ninhbinh.gov.vn/chuyen-doi-so/thuc-day-chuyen-doi-so-de-nang-cao-nang-luc-canh-tranh-cap-tinh-2182.html.