Đại tá, ThS. Chu Văn Quang
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Những năm qua, công tác giáo dục truyền thống của Học viện Chính trị nói chung, của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện nói riêng đã được cấp ủy, chỉ huy các cấp thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát; phát huy được sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng trong và ngoài Học viện, mang lại hiệu quả thiết thực. Thành quả từ công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị đã thực sự trở thành động lực quan trọng thúc đẩy các đơn vị nâng cao chất lượng các mặt công tác, nhất là thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, đáp ứng yêu cầu đổi mới toàn diện công tác giáo dục, đào tạo của Học viện hiện nay.
Từ khóa: Truyền thống; chất lượng; giáo dục, đào tạo; đơn vị quản lý học viên; Học viện Chính trị.
1. Đặt vấn đề
Thực tiễn hơn 70 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển của Học viện Chính trị đã chứng minh hiệu quả to lớn của công tác giáo dục truyền thống. Đặc biệt, đối với các đơn vị quản lý học viên, giáo dục truyền thống, có sức lan tỏa sâu rộng, trở thành động lực to lớn cổ vũ cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện, công tác không những giúp cho mọi quân nhân hiểu biết sâu sắc truyền thống của dân tộc, của Đảng, của cách mạng, của quân đội và của đơn vị mà còn góp phần xây dựng lòng tự hào, củng cố niềm tin, xây dựng ý thức trách nhiệm của họ trong bảo vệ, lưu truyền, phát huy các giá trị truyền thống trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Qua đó, xây dựng cho cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ có động cơ đúng đắn, thái độ tích cực, trách nhiệm cao trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện theo các chuẩn mực giá trị truyền thống, phấn đấu hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao; tạo tiền đề vững chắc để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng đơn vị, xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”.
2. Những kết quả đạt được trong công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Chính trị, sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cơ quan, đơn vị, trực tiếp là các cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, các lực lượng ở các hệ quản lý học viên, những năm qua, công tác giáo dục truyền thống đã đạt được những thành tựu quan trọng, thực sự đã trở thành một động lực to lớn, thúc đẩy, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm là giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và các nhiệm vụ được giao khác. Chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện được thể hiện trên những kết quả sau:
Một là, nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể, các lực lượng về công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị ngày càng được nâng lên.
Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, quy định, hướng dẫn của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị về công tác giáo dục chính trị nói chung, giáo dục truyền thống nói riêng, nhất là Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 855-CT/QUTW ngày 12/8/2019 của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới; Chỉ thị số 2423-CT/QUTW ngày 09/11/2023 của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới…, những năm qua, Đảng ủy, Ban Gám đốc Học viện đặc biệt coi trọng công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống cho các đối tượng, nhất là giáo dục cho đội ngũ cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ ở các đơn vị quản lý học viên, coi đây là nhiệm vụ chính trị, là công tác cơ bản, quan trọng; từ đó, đã kịp thời ban hành các nghị quyết, chỉ thị, quy định, hướng dẫn về công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống trong toàn Học viện.
Các cơ quan, đơn vị, trực tiếp là đảng ủy, chỉ huy các đơn vị quản lý học viên đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức tốt việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tạo sự thống nhất, đồng bộ về hành động của các tổ chức, các lực lượng đối với công tác giáo dục truyền thống. Hầu hết các tổ chức, các lực lượng đều nhận thực rõ công tác giáo dục truyền thống có vai trò quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục tư tưởng, bồi dưỡng đạo đức cách mạng, nâng cao nhận thức, xây dựng lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ trong bảo vệ, lưu truyền, phát huy các giá trị truyền thống; từđó, xây dựng động cơ đúng đắn, thái độ tích cực, trách nhiệm cao trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện, công tác, phấn đấu hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
Từng tổ chức đã bám sát vào chức năng, nhiệm vụ, chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục truyền thống phù hợp; phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, từng cá nhân thực hiện nghiêm túc theo đúng chức năng, chức trách, nhiệm vụ; gắn kết chặt chẽ công tác giáo dục truyền thống với phong trào thi đua quyết thắng và các cuộc vận động, chăm lo xây dựng các tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc. Đồng thời, thường xuyên duy trì tốt nền nếp công tác kiểm tra, đôn đốc, chấn chỉnh kịp thời những biểu hiện nhận thức, thái độ, hành vi không đúng trong quá trình thực hiện. Vì vậy, chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị đã có bước chuyển biến tích cực, mang lại hiệu quả thiết thực.
Hai là, nội dung giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị luôn bảo đảm tính toàn diện, đồng thời có trọng tâm, trọng điểm.
Cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị đã bám sát tình hình thực tiễn, lãnh đạo, chỉ đạo các tổ chức, các lực lượng xác định nội dung giáo dục truyền thống bảo đảm sát với từng đối tượng, nhằm đáp ứng với sự phát triển của nhiệm vụ trong tình hình mới. Nội dung giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện đã tập trung vào truyền thống của dân tộc; truyền thống của Đảng; truyền thống của Quân đội; truyền thống của Học viện, của từng đơn vị; đồng thời, mở rộng giáo dục truyền thống các đơn vị trong toàn quân và truyền thống của các địa phương, quê hương, dòng tộc, gia đình…
Trong từng thời điểm, nội dung giáo dục truyền thống luôn bảo đảm tính toàn diện, đồng thời có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính cơ bản, thống nhất, thiết thực; vừa thể hiện tính kế thừa, vừa thể hiện sự phát triển sáng tạo phù hợp; không chỉ chú trọng cung cấp kiến thức, làm rõ các thang giá trị truyền thống mà còn hướng vào khơi dậy ý thức trách nhiệm của từng cá nhân trong giữ gìn, phát huy,bổ sung và phát triển những giá trị truyền thống tốt đẹp, mới của dân tộc, của Đảng, Nhà nước, Quân đội và đơn vị, qua đó, định hướng cho cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ tính tự giác, tích cực trong tự học tập, tu dưỡng xây dựng bản lĩnh chính trị, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật.
Ba là, hình thức, phương pháp công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị luôn được đổi mới và được thực hiện chặt chẽ, đạt được hiệu quả cao.
Học viện chú trọng nghiên cứu, tìm tòi, cải tiến, đổi mới các hình thức giáo dục truyền thống ở các đơn vị quản lý học viên theo hướng đa dạng, phong phú. Các hình thức điển hình, như: tổ chức giảng bài, thảo luận, kiểm tra, nói chuyện, kể chuyện, hội thảo, diễn đàn, tổ chức thi tìm hiểu truyền thống… được tổ chức linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm tâm lý, tư tưởng của bộ đội, tạo được động lực thu hút các đối tượng tham gia và đạt được kết quả thiết thực.
Các lực lượng tham gia giáo dục truyền thống ở các đơn vị quản lý học viên luôn có sự tìm tòi, cải tiến và vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp giáo dục, bảo đảm sinh động, phù hợp với đặc điểm, trình độ của từng đối tượng. Trong giảng bài chú trọng kết hợp phương pháp giảng dạy truyền thống với hiện đại, kết hợp giữa truyền thụ kiến thức lịch sử truyền thống với trao đổi kinh nghiệm, định hướng vận dụng vào hoạt động thực tiễn; kết hợp giữa quá trình giáo dục của đơn vị với tự giáo dục của từng cá nhân.
Trong công tác tuyên truyền, coi trọng kết hợp nội dung giáo dục truyền thống với tổ chức các phong trào thi đua, các cuộc vận động do các cấp triển khai, phát động để khơi dậy lòng tự hào, niềm tin, ý thức trách nhiệm của bộ đội trong giữ gìn và phát huy truyền thống; kết hợp chặt chẽ công tác giáo dục truyền thống với các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, các hoạt động kết nghĩa… Trong các hoạt động thực tiễn, chú trọng gắn công tác giáo dục truyền thống với công tác quản lý, nắm bắt, giải quyết tư tưởng,rèn luyện, duy trì nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật của bộ đội; giữa hoạt động giáo dục của cán bộ chính trị, cán bộ giảng dạy với hoạt động quản lý của đội ngũ cán bộ các cấp, các tổ chức quần chúng…
Bên cạnh đó, các tổ chức, các lực lượng tham gia giáo dục truyền thống ở các đơn vị quản lý học viên tại Học viện đã tích cực nghiên cứu, tìm tòi, ứng dụng triệt để các thành tựu của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại và ưu thế của các phương tiện thông tin, truyền thanh, truyền hình, mạng xã hội để tiến hành công tác giáo dục truyền thống. Vai trò của bảo tàng, di tích lịch sử, các tượng đài chiến thắng, những trận chiến thắng lịch sử của quân và dân ta được phát huy đầy đủ trong công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống. Các cơ sở vật chất, phương tiện: máy chiếu, máy ghi âm, sơ đồ, băng rôn, tranh ảnh minh họa được sử dụng vào công tác giáo dục truyền thống đạt được hiệu thiết thực.
3. Công tác giáo dục truyền thống ở Học viện Chính trị
Thứ nhất, đa số cán bộ, đảng viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị đã có sự chuyển biến rõ rệt trong giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống. Từ đó, đã chuyển hóa thành động lực thúc đẩy họ vươn lên trong học tập, rèn luyện, công tác, nâng cao ý thức trách nhiệm, tính tự giác trong tự tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác và ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, tạo tiền đề để họ hoàn thành ngày càng tốt hơn chức trách, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, tạo ra những kháng nguyên hữu hiệu để chống lại những âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, mưu đồ “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch, tạo ra cơ chế phù hợp để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các tổ chức, các lượng lượng và từng cá nhân trong phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; hạn chế đến mức thấp nhất vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội.
Thứ hai, kết quả công tác giáo dục truyền thống đã thực sự trở thành động lực nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện, qua đó, đã tạo động lực to lớn, thúc đẩy đa số cán bộ, học viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên… ở các đơn vị quản lý học viên của Học viện Chính trị phát huy cao độ tính tự giác, tích cực, chủ động trong học tập, rèn luyện, công tác; phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, năng lực học tập, công tác của từng cá nhân không ngừng được hoàn thiện. Điều này được minh chứng bởi kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị những năm qua, đặc biệt đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm là giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Đến nay, kết quả phân loại học lực của học viên hằng năm luôn có 100% đạt trung bình trở lên, trong đó tỉ lệ khá, giỏi đạt từ 98,96 – 99,84%. Đánh giá về công tác giáo dục, đào tạo trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, Đại hội đại biểu Đảng bộ Hệ 1 nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã chỉ rõ: “Lãnh đạo thực hiện tốt công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện học viên, tập trung xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn trong học tập, rèn luyện, chất lượng tự học, tự nghiên cứu ngày càng nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”1.
Hằng năm, các đơn vị quản lý học viên ở Học viện đã tổ chức nghiên cứu nhiều đề tài khoa học cấp Học viện và cấp hệ; 100% học viên tham gia nghiên cứu khoa học với hàng nghìn đề tài, chuyên đề; 100% đề tài, chuyên đề được nghiệm thu, trong đó tỷ lệ đề tài, chuyên đề đạt xuất sắc đạt từ 4,76% đến 5,54%; khá từ 90,64% đến 92,60%2.
Đánh giá về công tác nghiên cứu khoa học trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, Đại hội đại biểu của Đảng bộ Hệ 5, nhiệm kỳ 2025 – 2030 khẳng định: “Lãnh đạo tốt nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, hoạt động nghiên cứu khoa học của học viên luôn giữ vững định hướng chính trị, kết quả nghiên cứu trực tiếp phục vụ nhiệm vụ học tập, đồng thời góp phần bảo vệ, quán triệt, truyền bá Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng”3. Những thành tích đạt được trong thực hiện các nhiệm vụ đã khẳng định nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng được nâng lên.
4. Kết luận
Giáo dục truyền thống là một nội dung cơ bản của công tác đảng, công tác chính trị, là nhiệm vụ chính trị, một mặt công tác quan trọng cơ quan, đơn vị, là trách nhiệm và nghĩa vụ thiêng liêng của toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân viên, chiến sĩ của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị hiện nay. Công tác giáo dục truyền thống có sức lan tỏa sâu rộng, trở thành động lực to lớn cổ vũ cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện, công tác, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao; tạo tiền đề vững chắc nâng cao chất lượng thực hiện các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện. Vì vậy, tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống của các đơn vị quản lý học viên ở Học viện Chính trị là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, để tạo ra nguồn xung lực mới mạnh mẽ hơn nữa thúc đẩy đơn vị thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Chú thích:
1. Đảng ủy Hệ 1 (2025). Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Hệ 1 nhiệm kỳ 2025 – 2030. Hà Nội.
2. Học viện Chính trị (2024). Báo cáo Tổng kết công tác thi đua, khen thưởng và phong trào Thi đua quyết thắng giai đoạn 2019 – 2024; phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, biện pháp giai đoạn 2024 –2029. Hà Nội.
3. Đảng ủy Hệ 5 (2025). Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Hệ 5 nhiệm kỳ 2025 – 2030. Hà Nội.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương (2019). Chỉ thị số 855-CT/QUTW ngày 12/8/2019 về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.
2. Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương (2023). Chỉ thị số 2423-CT/QUTW ngày 09/11/2023 về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới.
3. Bộ Chính trị (2016). Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
4. Bộ Chính trị (2021). Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
5. Quân ủy Trung ương (2021). Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
