Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thúc đẩy chính quyền số, kinh tế số

(Quanlynhanuoc.vn) – TPHồ Chí Minh hiện đang phải căng mình chống dịch Covid-19, nhiều thành phần kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề, doanh nghiệp khó khăn trong sản xuấtkinh doanh, hoạt động đầu tư sụt giảm. Để khắc phục và giảm bớt khó khăn do dịch bệnh Covid-19, tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng kinh tế – xã hội, thành phố xác định kinh tế số là trọng tâm hàng đầu của nhiệm kỳ này, trong đó, việc chuyển đổi số là hoạt động cần triển khai quyết liệt.
Ảnh: đoimoisangtao.vn
Đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức về chuyển đổi số

Việc thực hiện các thủ tục hành chính đơn giản, nhanh chóng nhờ nền tảng công nghệ chính là một nội dung của quá trình chuyển đổi số (CĐS). Quá trình này còn bao gồm cả thay đổi cách thức quản lý, thay vì điều hành chủ yếu là thủ công, dựa vào sức người thì nay ứng dụng khoa học – công nghệ. Việc CĐS cũng đồng thời mang lại hiệu quả lớn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể khai báo hải quan, nộp thuế trực tuyến, gần như cả năm không cần tiếp xúc trực tiếp với các cơ quan này, giúp hạn chế được tiêu cực và tiết kiệm chi phí.

Trong chương trình CĐS, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm 40% GRDP, tất cả hồ sơ cấp quận, huyện và 95% hồ sơ cấp phường được giải quyết qua mạng1. Chính quyền các cấp TP. Hồ Chí Minh cũng đã nhận thức rõ và tích cực khuyến khích, thúc đẩy CĐS. Vấn đề quan trọng nhất là nhận thức của người dân. Người dân cũng cần phải hiểu và yêu cầu được thụ hưởng lợi ích từ việc CĐS đem lại. Từ đó thúc đẩy ngược lại các cơ quan công quyền đẩy mạnh CĐS.

Khi thành phố đẩy mạnh công tác số hóa thì sẽ nâng cao chất lượng phục vụ người dân, hoạt động quản lý nhà nước có hiệu quả, hiệu lực và có cả sự tiện ích. Ví dụ như người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thông tin và trong thời gian tới, TP. Hồ Chí Minh sẽ xây dựng hệ thống dữ liệu để người dân chỉ cần phải kê khai thông tin một lần và cổng dịch vụ công của thành phố sẽ lưu dữ liệu để sử dụng lại trong những lần sau.

Dịch Covid-19 vừa là thách thức, nhưng đồng thời cũng là thời cơ để thúc đẩy quá trình CĐS. Trong đó, người dân là yếu tố quan trọng, là trung tâm của cả quá trình. Để việc CĐS diễn ra nhanh hơn, thì chính quyền thành phố cần đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền sâu rộng tới mọi tầng lớp nhân dân cùng tham gia thực hiện.

Cần xác định nhiệm vụ cụ thể của từng cá nhân, đơn vị để tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện. Tăng cường sự tương tác với người dân, tổ chức, doanh nghiệp, cùng tham gia thực hiện Chương trình, cũng như tham gia giám sát quá trình thực hiện, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Tạo tiền đề quan trọng để thúc đẩy xây dựng chính quyền số; thực hiện CĐS một cách toàn diện, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số.

Tổ chức các khóa đào tạo, giới thiệu kiến thức cơ bản về CĐS cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tổ chức các hội nghị, hội thảo, tọa đàm về CĐS nhằm trao đổi kinh nghiệm, nâng cao nhận thức về CĐS. Xây dựng các chuyên mục tuyên truyền về kế hoạch và kết quả thực hiện CĐS của thành phố trên báo chí và phương tiện truyền thông của thành phố.

Phát triển hạ tầng số, nền tảng số

Hạ tầng viễn thông – công nghệ thông tin. Xây dựng phương án hình thành trung tâm dữ liệu thứ 2 của thành phố để phục vụ các hệ thống thông tin của thành phố tin cậy, ổn định, dựa trên công nghệ điện toán đám mây. Phát triển mạng truyền số liệu chuyên dùng thành phố một cách thống nhất, đồng bộ và tin cậy phục vụ cho chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh. Khuyến khích các doanh nghiệp thí điểm và nhân rộng việc xây dựng và phát triển mạng 5G tại thành phố.

Phát triển nền tảng số. Tiếp tục triển khai mở rộng, hoàn thiện nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu của thành phố (HCM LGSP). Nghiên cứu phương án triển khai một số nền tảng số cơ bản: nền tảng Internet vạn vận (IoT); nền tảng kết nối dịch vụ số hóa; nền tảng trí tuệ nhân tạo2; nền tảng định danh điện tử làm tiền đề phát triển chính quyền số và kinh tế số.

Phát triển chính quyền số, kinh tế số

Thực hiện theo kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước, phát triển chính quyền số và bảo đảm an toàn thông tin mạng năm 2021. Trong đó, tập trung các nhiệm vụ trọng tâm sau: phát triển các nền tảng cơ bản xây dựng chính quyền điện tử hướng đến chính quyền số theo kiến trúc chính quyền điện tử thành phố. Tăng cường kết nối giữa các ứng dụng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng kho dữ liệu dùng chung và phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở. Xây dựng kế hoạch số hóa hồ sơ và khai thác dữ liệu số phục vụ hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Phát triển kinh tế số bằng cách thúc đẩy CĐS tại các doanh nghiệp. Phát huy vai trò tích cực, chủ động của các hiệp hội trong việc tổ chức các chương trình phổ biến kiến thức về sử dụng các công nghệ số, các loại mô hình kinh tế số đổi mới, sáng tạo, chia sẻ kinh nghiệm của những doanh nghiệp trong từng lĩnh vực đang thành công nhờ các mô hình kinh doanh sáng tạo với công nghệ số.

Triển khai thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển doanh nghiệp và sản phẩm Công nghệ thông tin – Truyền thông giai đoạn 2020-2030; phát huy vai trò của Hội đồng Phát triển ngành Công nghệ thông tin – Điện tử – Viễn thông thành phố theo Quyết định số 1790/QĐ-UBND ngày 22/5/2020 của Ủy ban nhân dân thành phố. Thúc đẩy các hiệp hội, tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ lớn tập trung phát triển các công nghệ số nền tảng, đầu tư nghiên cứu và phát triển các công nghệ lõi, tư vấn, đào tạo nguồn nhân lực CĐS trong các doanh nghiệp hoạt động trong ở các lĩnh vực khác.

Các doanh nghiệp nhà nước thành phố phải xây dựng kế hoạch CĐS tăng cường áp dụng các giải pháp công nghệ số, các mô hình sản xuất mới hiệu quả hơn và từng bước chuyển dịch sang phương thức sản xuất mới.

Hoàn chỉnh hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Tập trung xây dựng Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo TP. Hồ Chí Minh với mục tiêu hoàn chỉnh hệ sinh thái khởi nghiệp nhằm thúc đẩy nâng cao hiệu quả sản xuất, kiến tạo các mô hình sản xuất chất lượng cao, năng suất lao động cao.

Thúc đẩy hợp tác với các công ty công nghệ tài chính (fintech) và trung gian thanh toán trong việc xây dựng hệ sinh thái hệ thống dịch vụ tài chính ngân hàng để thúc đẩy phổ cập tài chính quốc gia, tạo tiền đề phát triển thành phố thành trung tâm công nghệ tài chính. Tập trung triển khai hiệu quả các giải pháp theo Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó có giải pháp về nguồn vốn, quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Và, quan trọng nhất là chính sách cho phép doanh nghiệp sử dụng quỹ khoa học -công nghệ của mình một cách thuận lợi để thực hiện CĐS.

Hỗ trợ phát triển thương mại điện tửXây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 4328/QĐ-UBND ngày 24/11/2020 của Ủy ban nhân dân thành phố về phê duyệt Đề án Phát triển thương mại điện tử trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm: thúc đẩy việc ứng dụng rộng rãi thương mại điện tử trong doanh nghiệp và người tiêu dùng; phát huy vai trò chủ lực của TP. Hồ Chí Minh trong phát triển thương mại điện tử Việt Nam. Mở rộng thị trường tiêu thụ cho doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh, đặc biệt là thị trường quốc tế. Phối hợp điều hành thị trường thương mại điện tử phát triển lành mạnh, có tính cạnh tranh để hướng đến phát triển bền vững. Góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thị trường thương mại điện tử phát triển thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu khu vực Đông Nam Á.

Các sở, ngành, quận huyện cần khẩn trương xây dựng kế hoạch CĐS theo từng ngành, lĩnh vực phụ trách: y tế, giáo dục, giao thông vận tải, tài chính, du lịch, nông nghiệp, logistics, môi trường, năng lượng.

Tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm, tổ chức các hội thảo, đào tạo về CĐS và định hướng xây dựng chính quyền số với các nước tiên tiến trên thế giới.

Triển khai xác định chỉ số đánh giá chuyển đổi số của thành phố

Xác định được chỉ số đánh giá CĐS của thành phố theo Quyết định số 1726/QĐ-BTTTT ngày 12/10/2020 của Bộ Thông tin và Truyền thông về phê duyệt đề án “Xác định bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi số của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và của quốc gia”. Bảo đảm việc thực hiện công tác theo dõi, đánh giá CĐS một cách thường xuyên, liên tục, trung thực, khách quan, kịp thời trong việc điều tra, tổng hợp, thống kê, báo cáo các kết quả CĐS, thông tin, số liệu phục vụ xác định chỉ số CĐS của thành phố. Giải pháp thực hiện như sau:

Một là, tổ chức tuyên truyền, phổ biến về mục tiêu, nội dung Bộ chỉ số CĐS cấp bộ, cấp tỉnh và kết quả CĐS hàng năm dưới nhiều hình thức khác nhau (hội nghị, hội thảo, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng…).

Hai là, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc tổ chức điều tra để xác định chỉ số, đánh giá CĐS của thành phố.

Ba là, việc đánh giá được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục, phản ánh khách quan, trung thực kết quả CĐS đạt được hằng năm theo các trụ cột, chỉ số chính, chỉ số thành phần, tiêu chí quy định trong Bộ chỉ số CĐS cấp bộ, cấp tỉnh.

Bốn là, xây dựng, hoàn thiện phần mềm đánh giá CĐS để đánh giá một cách chính xác, khách quan. Kinh phí triển khai xác định Chỉ số CĐS hằng năm được bảo đảm bằng nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn tài trợ hợp pháp khác.

Chú thích:
1. Quyết định số 4328/QĐ-UBND ngày 24/11/2020 của Ủy ban nhân dân thành phố về phê duyệt Đề án Phát triển thương mại điện tử trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

2. Theo Chương trình: “Nghiên cứu và phát triển ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2020-2030).
Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định số 2393/QĐ-UBND ngày 03/7/2020 của Ủy ban nhân dân thành phố về phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số của TP. Hồ Chí Minh” năm 2020.

2. Quyết định số 1726/QĐ-BTTTT ngày 12/10/2020 của Bộ Thông tin và Truyền thông về phê duyệt Đề án: “Xác định bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi số của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và của quốc gia”.
ThS. Dương Thị Lan Chi
Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh