(Quanlynhanuoc.vn) – Sáng ngày 15/7/2022 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Khoa học Hành chính thuộc Học viện Hành chính Quốc gia tổ chức Hội thảo khoa học: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trong bối cảnh quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả” thuộc Đề tài khoa học trọng điểm cấp Bộ năm 2022. Hội thảo tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.
TS. Đặng Thành Lê, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Hành chính và TS. Nguyễn Minh Sản, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Hành chính đồng chủ trì Hội thảo.
Về đại biểu, khách mời Bộ Nội vụ, có: TS. Vũ Đăng Minh, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ; TS. Tạ Ngọc Hải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Tổ chức nhà nước; TS. Trần Nghị, Tổng Biên tập Tạp chí Tổ chức nhà nước và lãnh đạo một số Vụ của Bộ Nội vụ. Về đại biểu, khách mời các địa phương tham dự trực tuyến, có: TS. Nguyễn Thị Sửu, Uỷ viên Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Tỉnh uỷ viên, Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Thừa Thiên Huế; ông Trần Trung Kết, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Định Phú, huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên; đại diện lãnh đạo của 19 xã, thị trấn tại các tỉnh: Nghệ An, Tây Ninh, Hà Giang, Ninh Bình, Long An…
Về phía Học viện Hành chính Quốc gia, có: lãnh đạo các khoa, ban, đơn vị, phân viện, các thành viên Ban Chủ nhiệm Đề tài cấp Bộ cùng đông đảo các nhà khoa học, giảng viên, viên chức trong và ngoài Học viện.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, TS. Đặng Thành Lê cho biết, hiện nay hệ thống đơn vị hành chính (ĐVHC) Việt Nam, có 63 ĐVHC cấp tỉnh, 705 ĐVHC cấp huyện và 10.599 ĐVHC cấp xã (trong đó, có 8.253 xã, 614 thị trấn, chiếm đến 83,7% ĐVHC cấp xã với 185.447 cán bộ, công chức; đặc biệt có 3.434 xã, chiếm tỷ lệ 41,6% cấp xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi rất khó khăn theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ; có 357 xã thuộc các thành phố trực thuộc tỉnh, 299 xã thuộc các thị xã và 7.599 xã thuộc các huyện).
Định hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền gắn với “Đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, cạnh tranh hiệu quả” là một trong những nội dung đột phá chiến lược được Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đề ra. Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021-2030 cũng xác định: “Đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, nhất là quản lý phát triển và quản lý xã hội. Xây dựng bộ máy nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền bảo đảm quản lý thống nhất, phát huy tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các cấp, các ngành”. Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 xác định mục tiêu chung: “Tiếp tục xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân trên cơ sở những quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân”.
Việc đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn hiện nay là yêu cầu cấp thiết, mang tính thời sự nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và năng lực canh tranh quốc gia trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hội thảo khoa học: “Đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trong bối cảnh quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả” được tổ chức nhằm ghi nhận, tiếp thu những ý kiến đóng góp từ hoạt động thực tiễn của các nhà quản lý, nhà khoa học để kịp thời xây dựng những luận cứ khoa học phục vụ công tác đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả.
Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng khoa Khoa Nhà nước – Pháp luật và Lý luận cơ sở, Học viện Hành chính Quốc gia khẳng định, đây là nội dung quan trọng rất cần được bàn thảo trong bối cảnh hiện nay. Theo bà Hà, đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn gắn với quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả cần nghiên cứu ở 2 yếu tố: (1) Điều kiện đặc thù của xã, thị trấn như sự khác biệt về phong tục, tập quán giữa các xã, thị trấn để từ đó đưa ra các mô hình tổ chức chính quyền cấp xã phù hợp, đáp ứng yêu cầu quản trị nhà nước của chính quyền địa phương; (2) Để nâng cao được chất lượng hoạt động của chính quyền xã, thị trấn trong thời gian tới, công tác quản lý, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao về làm việc ở xã, thị trấn cần có sự đổi mới.
Từ thực tiễn địa phương, TS. Nguyễn Thị Sửu, Uỷ viên Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Tỉnh uỷ viên, Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Thừa Thiên Huế nêu thực trạng, kiến nghị và đề xuất giải pháp đổi mới theo từng giai đoạn để tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế theo hướng hiện đại, hiệu quả. Bà Sửu nhấn mạnh đến những hạn chế về tổ chức và hoạt động của HĐND cấp xã hiện nay như: thường trực HĐND ở cơ sở chỉ có 1 Chủ tịch và 1 Phó Chủ tịch HĐND, điều này đã hạn chế đến sự phát huy trí tuệ tập thể của thường trực… Theo đó, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần xem xét, sửa đổi quy định về tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số của ĐVHC cấp huyện, cấp xã tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 nhằm bảo đảm phù hợp theo vùng miền; đề nghị Chính phủ ban hành nghị định về chế độ, chính sách giải quyết cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do sắp xếp ĐVHC để thống nhất tổ chức thực hiện…
Tham luận tại Hội thảo, TS. Ngô Văn Trân, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Thành phố Huế chia sẻ về thực trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế nhìn từ kết quả nghiên cứu, khảo sát xã hội học và đưa ra 5 giải pháp: (1) Tăng cường công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện quy trình xếp ĐVHC đúng quy định; (2) Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến sắp xếp ĐVHC; (3) Phát huy trách nhiệm và sự quyết tâm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương; (4) Chú trọng sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức; (5) Đầu tư, sắp xếp, sử dụng cơ sở vật chất và tài chính hợp lý.
Dưới góc nhìn của cán bộ, công chức thừa hành, thực hiện nhiệm vụ liên quan đến chủ đề Hội thảo, TS. Vũ Đăng Minh, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ đánh giá cao các tham luận của các nhà quản lý, nhà khoa học đã đầu tư thời gian nghiên cứu sâu, có điều tra xã hội học để có những đánh giá về hạn chế, khó khăn và đưa ra những kiến nghị, đề xuất, có ý nghĩa thực tiễn cao. Ông Minh nhấn mạnh, cần phải có khuôn khổ pháp lý, đầy đủ quy trình, thủ tục hành chính công khai minh bạch, dân chủ khách quan; các cơ quan, đơn vị cần tham mưu cho các cấp có thẩm quyền kế hoạch sắp xếp thủ tục hành chính; cần có lộ trình cụ thể và nghiên cứu, tính toán cả về nguồn nhân lực và chế độ chính sách, giải quyết chế độ chính sách… Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nhằm tạo sự đồng thuận của cấp ủy chính quyền địa phương và người dân đối với việc thực hiện đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn, từ đó đưa ra được giải pháp nhằm đáp ứng được nguyện vọng của Nhân dân.
TS. Vũ Đăng Minh cũng cho biết thêm, Bộ Nội vụ đang giao cho Vụ Chính quyền địa phương xây dựng Đề án để sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2022 – 2025 và tầm nhìn đến năm 2030, đây là nội dung, công việc được đưa vào chương trình công tác của Bộ năm 2022. Ông cho biết, hiện nay, Vụ Chính quyền địa phương cùng các bộ, ngành liên quan đang tiến hành tổng kết đánh giá kết quả sắp xếp các ĐVHC giai đoạn 2019 – 2021 làm cơ sở xây dựng Đề án.
Hội thảo được nghe các ý kiến trao đổi, tham luận, của: ThS. Nguyễn Đặng Phương Truyền, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh; TS. Trần Văn Tiến, Giảng viên Khoa Quản lý nhà nước về Xã hội; ThS. Phạm Thị Quỳnh Hoa, Trưởng Ban Hợp tác quốc tế, Học viện Hành chính Quốc gia về các nội dung: tiêu chí đánh giá mức độ đổi mới tổ chức và hoạt động chính quyền cấp xã, làm thế nào để nâng cao năng lực người đứng đầu của chính quyền cấp xã… cũng như đưa ra các đề xuất, kiến nghị nhằm đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trong bối cảnh quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả.
Hội thảo còn nhận được các tham luận gửi đến và ý kiến của các giảng viên, nhà khoa học trong và ngoài Học viện về: quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, cạnh tranh hiệu quả và những vấn đề đặt ra với chính quyền xã; đánh giá của người dân về đổi mới hoạt động của chính quyền cấp xã qua sắp xếp ĐVHC trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế; đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở phường trong bối cảnh thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng; đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở cấp xã đáp ứng yêu cầu của quản trị địa phương hiệu quả; một số kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật về chính quyền địa phương xã, thị trấn ở nước ta đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia…
Phát biểu bế mạc Hội thảo, TS. Nguyễn Minh Sản cho biết, Hội thảo: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trong bối cảnh quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả” nằm trong khuôn khổ của Đề tài khoa học trọng điểm cấp Bộ đã được thực hiện theo đúng kế hoạch. Hội thảo đã được các nhà quản lý, nhà khoa học chia sẻ kinh nghiệm, bày tỏ sự tâm huyết, trách nhiệm của mình trong các tham luận. Hội thảo đã góp phần làm sâu sắc thêm những đánh giá thực trạng về đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn trong thời gian qua. TS. Nguyễn Minh Sản cảm ơn các nhà quản lý, nhà khoa học tham dự hội thảo, các ý kiến đóng góp về mặt học thuật cũng như những nghiên cứu, khảo sát từ thực tiễn là cơ sở để nhóm nghiên cứu hoàn thiện nội dung Đề tài và đề xuất được những giải pháp phù hợp với thực tiễn của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn nhằm đổi mới tổ chức, hoạt động trong bối cảnh quản trị nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả.
