Nâng cao chất lượng công chức trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

(Quanlynhanuoc.vn) – Chất lượng công chức cấp huyện luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu, Bởi vì, họ là những người vừa trực tiếp tiếp xúc với Nhân dân, trực tiếp giải quyết quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, vừa là người truyền tải các thông tin về chính sách, pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên đến chính quyền cơ sở. Những năm qua, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội luôn quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phục vụ phục vụ Nhân dân trên địa bàn.
Tại buổi đối thoại về thủ tục hành chính năm 2022 do UBND quận Thanh Xuân tổ chức, các tổ chức, công dân đã đánh giá cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính ở bộ phận một cửa của quận và các phường (Nguồn: kinhtedothi.vn).
Thực trạng chất lượng công chức tại quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

Theo số liệu của Ủy ban nhân dân (UBND) quận Thanh Xuân, tính đến ngày 01/12/2021, tổng số công chức của quận là 106 người, được biên chế tại các phòng, ban chuyên môn thuộc quận. Trong tổng số công chức biên chế ở UBND quận, số người có trình độ trên đại học là 26 người (chiếm 25,5%); trình độ cao đẳng là 2 người (chiếm 1,96%); còn lại đa số có trình độ đại học (chiếm trên 72,5%) và không có trình độ trung cấp, sơ cấp1. Các yêu cầu về trình độ lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học, quản lý nhà nước… cũng đáp ứng khá đầy đủ.

Để đánh giá thực trạng chất lượng của đội ngũ công chức (ĐNCC) trong quá trình thực thi nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát tự đánh giá với 60 công chức trên địa bàn quận và 40 người dân đã đến tiếp xúc, làm việc trực tiếp với ĐNCC tại quận. Kết quả thu được như sau2:

Một là, về thái độ với công việc của công chức. Khi được khảo sát thông qua phiếu tự đánh giá về mặt thái độ trong quá trình thực thi công vụ của ĐNCC cho thấy đại đa số công chức có thái độ phục vụ đáp ứng với vị trí việc làm. ĐNCC của quận luôn có ý chí tự học, tự hoàn thiện bản thân để thực hiện nhiệm vụ tốt hơn. Khảo sát sự hài lòng của người dân về thái độ của công chức trong quá trình thực hiện công việc, nghiên cứu khảo sát trên hai  mặt: tâm thế khi đến cơ quan làm việc và sự giúp đỡ người dân. Kết quả cho thấy, đại đa số người dân khá hài lòng về cung cách phục vụ của công chức.

Hai là, về kỹ năng thực thi công vụ của công chức.

Công chức tại bộ phận “một cửa” của phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân (Nguồn: kinhtedothi.vn).
Bảng 1. Kết quả tự đánh giá của công chức trên địa bàn quận Thanh Xuân 
Nội dung tự đánh giá Kết quả
Rất tốt Tốt Bình thường Không tốt Điểm TB Thứ hạng
SL % SL % SL % SL %
Kỹ năng tiếp nhận và xử lý thông tin 1 1,7 37 61,7 22 36,7 0 0 2,65 4
Kỹ năng tổ chức thực hiện công việc 3 5,0 38 63,3 19 31,7 0 0 2,73 3
Kỹ năng soạn thảo văn bản 14 23,3 31 51,7 15 25,0 0 0 2,98 1
Kỹ năng giao tiếp 7 11,7 38 63,3 15 25,0 0 0 2,87 2
Kỹ năng phối hợp trong công tác 2 3,3 31 51,7 27 45,0 0 0 2,58 5
Kỹ năng xử lý tình huống 3 5,0 25 41,7 32 53,3 0 0 2,52 6

Kết quả trên cho thấy, về mặt kỹ năng trong quá trình thực thi công vụ, ĐNCC tự đánh giá có kết quả ở mức khá trong thang đánh giá điểm trung bình (ĐTB) là 2,72. Với mức đánh giá này cho thấy, đại đa số công chức của quận có kỹ năng thực hiện công việc đáp ứng với vị trí việc làm được phân công trong cơ quan. Trong 6 kỹ năng được đưa vào đánh giá thì kỹ năng soạn thảo văn bản được ĐNCC đánh giá tốt nhất và tiếp theo là kỹ năng giao tiếp (ĐTB là 2,98 và 2,87), trong đó, mức từ tốt đến rất tốt đạt trên 70% và không có công chức đánh giá ở mức không tốt. Bên cạnh đó, kỹ năng phối hợp trong công tác và xử lý tình huống có ĐTB thấp hơn (ĐTB là 2,58 và 2,52) – mức khá trong thang đánh giá. Với mức đánh giá này cho thấy, số đông khách thể được khảo sát đều cho rằng kỹ năng hành chính văn phòng của bản thân ở mức tốt để thực hiện công việc, riêng việc phối kết hợp hay xử lý tình huống trong công việc còn có những điểm hiệu quả chưa cao.

Cùng với đó, ĐNCC của quận được đánh giá hoàn thành tốt những công việc được quy định trong bảng phân công nhiệm vụ; những công việc của Đảng, đoàn thể và những công việc khác. Tỷ lệ công chức hoàn thành công việc ở mức độ tốt trở lên chiếm đa số.

Ba là, kết quả người dân đánh giá về sự hài lòng đối với ĐNCC.

Một trong những tiêu chí quan trọng nhất trong đánh giá chất lượng công chức đó chính là đo lường được mức độ hài lòng, tín nhiệm của người dân. Chính sự tín nhiệm, hài lòng của người dân trong giải quyết công việc phản ánh mối quan hệ giữa công chức  với công dân, tổ chức, đồng nghiệp; phản ánh năng lực thực sự của mỗi công chức trong quá trình thực thi công vụ.

Bảng 2. Kết quả người dân đánh giá mức độ hài lòng đối với công chức trên địa bàn quận Thanh Xuân 
Nội dung Kết quả  
Rất tốt Tốt Bình thường Không tốt Điểm TB Thứ hạng
SL % SL % SL % SL %
Thái độ đón tiếp công dân 7 17,5 16 40,0 14 35,0 3 7,5 2,68 42
Tác phong làm việc 2 5,0 21 52,5 13 32,5 4 10,0 2,53 34
Cách giao tiếp, ứng xử 7 17,5 18 45,0 15 37,5 0 0,0 2,80 11
Ý thức, tinh thần trách nhiệm trong công việc 1 2,5 24 60,0 13 32,5 2 5,0 2,60 23

Kết quả ở bảng 2 cho thấy, đa số người dân nhìn nhận chất lượng thực thi công vụ của ĐNCC là chấp nhận được. Khi đến làm việc, họ đều cảm thấy an tâm, công việc được giải quyết và cung cách phục vụ, làm việc của ĐNCC hiệu quả. Trong đó, biểu hiện “Cách giao tiếp, ứng xử” của công chức được đánh giá cao nhất (ĐTB là 2,80). Kết quả này cho thấy, đại đa số công chức trên địa bàn quận Thanh Xuân đều có kỹ năng giao tiếp, ứng xử phù hợp, chuẩn mực. Tuy nhiên, biểu hiện về “Tác phong làm việc” và “ Ý thức, tinh thần trách nhiệm trong công việc” lại có mức đánh giá thấp hơn ( ĐTB lần lượt là 2, 53; 2,60). Thực trạng trên phản ánh nguyên nhân về việc người dân nhận thấy việc giải quyết công việc chưa đúng với mong muốn của mình, như: thời gian chờ đợi kết quả lâu; việc di chuyển công văn – hồ sơ còn chậm, quy trình, thủ tục một số khâu còn rườm rà,…

Đánh giá chung

Chất lượng ĐNCC trên địa bàn quận Thanh Xuân về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đều đáp ứng tốt. Đa số ĐNCC được rèn luyện, thử thách qua thực tiễn công tác, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước; phẩm chất đạo đức cách mạng, có lối sống giản dị, phù hợp với vị trí, vai trò và trách nhiệm. Cùng với đó, thái độ, năng lực công tác của ĐNCC luôn được chính họ tự hoàn thiện mỗi ngày thông qua việc thực hiện công việc, tự học, tự rèn luyện,… đã tạo ra uy tín cho bản thân, tạo niềm tin và sự hài lòng từ người dân, đồng nghiệp; góp phần quan trọng trong việc tổ chức, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền, bảo đảm an ninh, chính trị, quốc phòng tại địa phương.

Tuy nhiên, về chất lượng ĐNCC của quận vẫn còn những điểm đáng lưu tâm:  Việc giải quyết công việc đôi lúc chưa chuyên nghiệp, kỹ năng còn hạn chế; một bộ phận công chức còn thiếu sự hợp tác trong quá trình giao tiếp, xử lý vấn đề mang tính phối kết hợp với người dân…“ (qua kết quả khảo sát ở bảng hỏi của người dân khi đánh giá về mức độ hài lòng đối với công chức – đã phân tích ở phần trên); số công chức dưới 30 tuổi thấp (trong tổng số 106 công chức tại quận, số công chức dưới 30 tuổi chỉ có 03/106, đạt 2,83%)3. Bên cạnh đó, trên thực tế còn một số công chức trên địa bàn quận không đủ điều kiện để đào tạo chuẩn hóa do trình độ năng lực hạn chế, lớn tuổi, sức khỏe không bảo đảm… Chính vì vậy, vấn đề nâng cao chất lượng công chức tại quận luôn được Quận ủy, UBND quận Thanh Xuân quan tâm và có những giải pháp hữu hiệu.

Một số giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ, công chức tại quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền đối với ĐNCC. Các cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể quần chúng phải thường xuyên duy trì và làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với ĐNCC; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh những công chức suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống. Thực hiện nghiêm túc chế độ học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị và cập nhật kiến thức mới cho công chức. Quán triệt và nghiêm túc thực hiện quan điểm Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, đi đôi với phát huy quyền và trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác cán bộ.

Thứ hai, nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức. Công tác quy hoạch, tuyển dụng, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm… theo phương châm công khai, dân chủ. Kiên quyết đấu tranh, khắc phục tình trạng tiêu cực, nhũng nhiễu trong công tác cán bộ. Trong đó, xác định rõ công tác tuyển dụng công chức là việc làm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có tính chất quyết định đến chất lượng hiệu quả hoạt động của công chức. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu sự phát triển quận Thanh Xuân nói riêng và các địa phương khác nói chung, công tác tuyển dụng cần phải tiếp tục đổi mới trên các nội dung, như: xây dựng và hoàn thiện khung vị trí việc làm, khung năng lực của công chức theo từng vị trí việc làm, mô tả công việc phù hợp với đặc thù phù hợp với vị trí công việc, đặc điểm tình hình thực tế tại địa bàn nơi công tác; xây dựng các đề thi chuyên môn, nghiệp vụ riêng cho từng vị trí, chức danh cần tuyển; đổi mới nội dung thi tuyển (chú trọng hơn nữa đến kỹ năng thực tiễn); tổ chức hướng công khai, dân chủ, minh bạch, cạnh tranh…

Cùng với đó, việc bố trí, sử dụng công chức phải căn cứ vào nhu cầu thực tế của công việc. Với những công chức không đủ năng lực, không hoàn thành nhiệm vụ, có tín nhiệm thấp cần kịp thời thay thế. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, quận Thanh Xuân cần thực hiện tốt chính sách phù hợp để giải quyết chế độ, chính sách số công chức  không đủ điều kiện để đào tạo chuẩn hóa do trình độ năng lực hạn chế, lớn tuổi, sức khỏe không bảo đảm…

Thứ ba, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ và xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ công chức. Tập trung xây dựng đề án đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD)  công chức  phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội đáp ứng yêu cầu của Đảng, chính quyền và nhu cầu của người dân đồng thời tạo động lực làm việc và định hướng phấn đấu cho toàn thể ĐNCC. Công tác ĐTBD tập trung vào vấn đề, như: nội dung, trình độ, phương pháp, hình thức… với mục tiêu là xây dựng ĐNCC “giỏi chuyên môn, vững nghiệp vụ”, “vừa hồng, vừa chuyên” để vừa bảo đảm phẩm chất chính trị của người công chức, vừa đáp ứng yêu cầu công việc.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành trong việc ĐTBD công chức và nâng cao nhận thức trách nhiệm của công chức trong việc tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, sớm chuẩn hóa. Thường xuyên rà soát, đánh giá chất lượng ĐNCC trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch ĐTBD ở từng bộ phận chuyên môn. Quan tâm các đơn vị có ĐNCC còn thiếu và còn yếu, bảo đảm nguồn cán bộ cả trước mắt và lâu dài.

Thứ tư, tăng cường và nâng cao chất lượng công tác đánh giá, thanh tra, kiểm tra công chức. Công tác đánh giá công chức là việc hệ trọng, là khâu mở đầu có ý nghĩa quyết định trong công tác cán bộ, là cơ sở để quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm và thực hiện chính sách cán bộ. Đánh giá đúng sẽ phát huy được tiềm năng của công chức; đánh giá không đúng sẽ dẫn đến lựa chọn nhầm công chức không đủ phẩm chất, năng lực để giao những cương vị trọng trách, gây ảnh hưởng không tốt cho địa phương.

Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát luôn phải đề cao: xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách kiểm tra, thanh tra, giám sát đối với công chức và hiện thực hóa trong thực tiễn; đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm chủ động, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm, đúng theo điều lệ, quy định, khách quan, mang tính giáo dục, lấy phòng ngừa vi phạm là chính.

Thứ năm, xây dựng môi trường làm việc dân chủ, sáng tạo, thân thiện, có sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau, tạo điều kiện cho người tài thăng tiến và cống hiến chính là yếu tố có tính quyết định để giữ chân công chức và phát huy tài năng. Đồng thời, thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện, trang bị cho ĐNCC có phương tiện làm việc đầy đủ và hiện đại; được cung cấp, thông tin và các nội dung công việc công khai, minh bạch. Song song với đó là bảo đảm chế độ đãi ngộ đối với công chức phù hợp với bối cảnh mới.

Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa cùng với việc mở cửa, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, xây dựng xã hội thời kỳ mới – thời kỳ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số luôn có những mặt tích cực và tiêu cực. Đây là thử thách mới, quyết liệt đối với ĐNCC. Vì thế, đội ngũ này, một mặt, phải được và phải tự ĐTBD một cách cơ bản về bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ. Mặt khác, cần có chiến lược vừa mang tính dự báo, vừa mang tính cụ thể của lãnh đạo các cấp để tạo nguồn công chức đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh mới. Bên cạnh đó, tự thân mỗi công chức cần phải nêu cao ý thức trách nhiệm, gương mẫu, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức lối, sống trong mọi nơi, mọi lúc, nhất là trước những cám dỗ vật chất. Thực hiện “cần, kiệm, liêm, chính”, không sa ngã; tích cực đấu tranh chống lại những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.

Nâng cao chất lượng công chức là nhiệm vụ quan trọng của quận Thanh Xuân nói riêng và mỗi địa phương trên cả nước nói chung – là việc làm vừa cơ bản, vừa cấp bách  là công tác thường xuyên, lâu dài. Nâng cao chất lượng của ĐNCC, một mặt sẽ giúp công việc được diễn ra một cách hiệu quả, tạo lòng tin của người dân vào ĐNCC, tổ chức chính quyền …

Chú thích:
1, 3. Tác giả tổng hợp từ nguồn số liệu do Phòng Nội vụ, quận Thanh Xuân cung cấp năm 2022.
2. Nhóm tác giả đã tiến hành thu thập và tổng hợp từ phiếu khảo sát gồm 100 khách thể, gồm: 60 công chức trên địa bàn quận (15 công chức giữ chức vụ và 45 công chức không giữ chức vụ) và 40 người dân đã đến tiếp xúc, làm việc trực tiếp với đội ngũ cán bộ, công chức tại quận.
Tài liệu tham khảo:
1. Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi bổ sung năm 2019).
2. Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015.
3. Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.
4. Nghị quyết số 32/NQ-HĐND ngày 10/12/2021 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội về tổng biên chế hành chính, sự nghiệp thành phố Hà Nội năm 2022.
5. Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân. Báo cáo tình hình kinh tế – xã hội, quốc phòng an ninh các năm 2020, 2021, 2022 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm các năm 2021, 2022, 2023.
Nguyễn Trà My
Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
TS. Nguyễn Hữu Long
Trường Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh