TS. Ngô Văn Hùng
Học viện Hành chính Quốc gia
(Quanlynhanuoc.vn) – Công tác đào tạo, bồi dưỡng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ mạnh về trí tuệ, vững về chuyên môn, trong sáng về đạo đức, lối sống phục vụ sự phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội của tỉnh. Vì vậy, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở Bắc Ninh luôn được coi trọng, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ mạnh về trí tuệ, vững về chuyên môn, trong sáng về đạo đức, lối sống.
Chủ trương của Đảng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất và năng lực tốt, có cơ cấu phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới là nội dung đã được quán triệt sâu sắc các quan điểm và mục tiêu về xây dựng đội ngũ cán bộ tại Kết luận số 37-KL/TW ngày 02/02/2009 Hội nghị Trung ương lần thứ 9 (khóa X) về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ từ nay đến năm 2020. Đồng thời, đào tạo, bồi dưỡng nhằm xây dựng đội ngũ công chức trình độ chuyên môn sâu, đội ngũ chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực quản lý nhà nước theo mục tiêu đã đề ra tại Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 – 2020, đó là xây dựng nguồn nhân lực quản lý hành chính nhà nước chuyên nghiệp đáp ứng những yêu cầu của Nhà nước pháp quyền XHCN trong thế giới hội nhập và biến đổi nhanh và đội ngũ nhân lực khoa học và công nghệ, đặc biệt là nhóm chuyên gia đầu ngành có trình độ chuyên môn – kỹ thuật tương đương các nước tiên tiến trong khu vực…
Đến Đại hội XIII của Đảng (ngày 01/02/2021) yêu cầu: “Đổi mới căn bản nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng khoa học, sáng tạo, hiện đại và gắn lý luận với thực tiễn; đưa việc bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp đi vào nền nếp, nâng cao chất lượng, hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng”1. Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” yêu cầu: “Tăng cường đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên về tầm quan trọng của nghiên cứu, học tập lý luận chính trị, đề cao trách nhiệm tự học, tự nghiên cứu của cá nhân; xây dựng chế độ học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị định kỳ, thường xuyên đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý”2.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại tỉnh Bắc Ninh
Thực hiện Kế hoạch số 120-KH/BTCTW ngày 01/3/2021 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ năm 2021; Thông báo số 872-TB/HVCTKVI ngày 17/3/2022 của Học viện Chính trị Khu vực I về kế hoạch đào tạo cao cấp lý luận chính trị và bồi dưỡng cán bộ năm 2022, Ban Tổ chức Tỉnh ủy ban hành văn bản đề nghị Ban Thường vụ các huyện, thành phố, Đảng ủy trực thuộc, các cơ quan, đơn vị căn cứ đối tượng, chỉ tiêu được phân bổ rà soát, lập danh sách cử cán bộ đủ điều kiện, tiêu chuẩn đi học đã đạt được một số kết quả. Cụ thể:
Thứ nhất, kết quả đào tạo, bồi dưỡng.
(1) Trong những năm qua, thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, tỉnh đã phối hợp với Học viện Chính trị Khu vực I mở 3 lớp người bồi dưỡng cao cấp lý luận chính trị tại chức, hệ không tập trung tại tỉnh với 317; bồi dưỡng nghiệp vụ là 60 người; lớp bồi dưỡng dự nguồn cán bộ cao cấp: 2 người; đối tượng 1: 6 người và 357 người là đối tượng 2 tham gia các khóa bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh; nghiên cứu sinh là 5 người và đi học cao học ở trong nước có 54 người; nghiên cứu sinh tại Ốt-xtrây-li-a: 1 người, đi học cao học tại Trung Quốc theo Đề án 165: 1 người; tham gia các khóa bồi dưỡng ngắn hạn ở nước ngoài: 30 người; tham gia các lớp bồi dưỡng về ngoại ngữ; tin học, chương trình chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp: 123 người…3.
Ngoài ra, tỉnh còn phối hợp và liên kết với các trường đại học mở các lớp đại học về quản lý kinh tế, quản lý nhà nước; bồi dưỡng cán bộ nguồn là các đồng chí quy hoạch ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 – 2025 và những năm tiếp theo, cán bộ trẻ có triển vọng phát triển trong quy hoạch chức danh lãnh đạo sở, cơ quan, ban, ngành, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội tỉnh, quy hoạch chức danh cán bộ chủ chốt cấp huyện.
Đến năm 2021, tỉnh Bắc Ninh có 20% tổng số công chức hành chính có trình độ cao cấp, cử nhân chính trị và 65% trình độ trung cấp chính trị. Trong đó, 100% cán bộ chủ chốt các cấp có trình độ cao cấp, cử nhân chính trị, 100% công chức là trưởng, phó trưởng phòng cấp tỉnh, cấp huyện và tương đương có trình độ trung cấp chính trị trở lên; 50% cán bộ, công chức cấp xã có trình độ lý luận chính trị trung cấp trở lên (100% cán bộ chủ chốt đạt trình độ trung cấp chính trị trở lên)4.
(2) Năm 2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy cử cán bộ tham gia các khóa bồi dưỡng do Trung ương tổ chức thuộc đối tượng theo quy định, cụ thể: cử 3 cán bộ là đối tượng 1 đi bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh; bồi dưỡng theo Đề án 165: 5 người; nghiên cứu và học tập theo đoàn của Ban Tổ chức Trung ương Đảng: 2 người; bồi dưỡng nghiệp vụ theo chức danh: 13 người; 1 đồng chí tham gia lớp bồi dưỡng cập nhật kiến thức đối với Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương (khoá XII) của Đảng…5.
(3) Sau khi được đào tạo, bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã có sự chuyển biến tích cực về nhận thức, bản lĩnh chính trị vững vàng; kiến thức về xã hội, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ được nâng cao, vận dụng tốt kiến thức đã học vào thực thi công vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Thứ hai, chương trình đào tạo, bồi dưỡng.
Thực hiện chương trình khung của các bộ, ban, ngành, trung ương và của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Trường Chính trị tỉnh và trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện, thành phố đã đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chọn lọc, thiết thực, như: cập nhật và bổ sung những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kỹ năng lãnh đạo, quản lý, kinh nghiệm xử lý tình huống từ thực tiễn của địa phương vào nội dung giảng dạy phù hợp với chức danh và vị trí việc làm…
Thứ ba, chế độ, chính sách đối với cán bộ đi học.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo Ban Cán sự đảng, UBND tỉnh xây dựng và ban hành Quy chế về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh. Ngày 12/5/2020, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 195/QĐ-UBND quy định quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh. Theo đó, các cơ quan, đơn vị đã thực hiện tốt việc hỗ trợ kinh phí cho cán bộ, công chức, viên chức được cử đi học, như: hỗ trợ một phần học phí, tài liệu, chi phí đi lại; hỗ trợ cán bộ sau khi có bằng tiến sỹ 50 triệu đồng đối với nam, 60 triệu đồng đối với nữ… nhằm động viên, khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh tích cực tham gia đào tạo, bồi dưỡng.
Thứ tư, bố trí, sử dụng cán bộ sau đào tạo, bồi dưỡng.
Việc bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức sau đào tạo, bồi dưỡng được các cấp ủy, chính quyền quan tâm, đa số cán bộ, công chức, viên chức đều được bố trí, sắp xếp, phân công công tác phù hợp với trình độ chuyên môn và đúng với chuyên ngành được đào tạo; cơ bản đã phát huy được trình độ, năng lực, đóng góp vai trò nhất định trong cơ quan, đơn vị; nhiều đồng chí sau đào tạo, bồi dưỡng đã được bổ nhiệm giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý cao hơn.
Đánh giá chung về công tác đào tạo, bồi dưỡng
Thời gian qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của Tỉnh ủy, sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị và các cơ sở đào tạo trong việc xây dựng, triển khai, thực hiện kế hoạch nên đã đạt được những kết quả tích cực về cả trình độ và chất lượng. Việc xây dựng kế hoạch và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng hằng năm được tiến hành khoa học, nghiêm túc và tiết kiệm dưới sự thẩm định của các cơ quan chức năng. Chương trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với chức danh vị trí việc làm; công tác quản lý học viên được rà soát chặt chẽ giúp cho học viên nâng cao ý thức trong quá trình học tập.
Sau đào tạo, bồi dưỡng, các cán bộ, công chức, viên chức đã được bố trí, sắp xếp, công tác phù hợp với trình độ chuyên môn, vị trí việc làm; bản lĩnh chính trị vững vàng, vận dụng kiến thức đã học được trong quá trình thực thi công vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Nhiều trường hợp đã được bổ nhiệm, bầu cử giữ các chức vụ lãnh đạo cấp phòng, lãnh đạo chủ chốt cấp huyện, cấp sở. Đối tượng cán bộ, công chức, viên chức là nữ được quan tâm cử đi đào tạo, bồi dưỡng, được ưu tiên hơn về chế độ đãi ngộ.
Tuy nhiên, công tác đào tạo, bồi dưỡng vẫn còn một số hạn chế, tồn tại, như: một số nơi cấp ủy chưa quan tâm đúng mức dẫn đến tình trạng một bộ phận cán bộ tự ý đi thi tuyển không báo cáo với cấp có thẩm quyền; một bộ phận cán bộ, công chức chạy theo bằng cấp vì mục đích cá nhân; công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có lúc, có nơi còn dàn trải, đào tạo trái với ngành, lĩnh vực chuyên môn công tác; nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng do trung ương quy định và biên soạn đã được đổi mới nhưng còn thiếu đồng bộ, chưa cập nhật kiến thức mới trước những vấn đề của thực tiễn đặt ra. Hình thức đào tạo trung cấp lý luận chính trị chưa hợp lý; có nhiều đầu mối cùng chỉ đạo, dẫn tới việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chồng chéo, hiệu quả chưa cao, việc tổ chức đào tạo theo hình thức chính quy tập trung còn gặp nhiều khó khăn.
Nguyên nhân của những hạn chế trên là do một số cấp ủy đảng chưa thực sự quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; cơ quan bố trí cán bộ đi học gặp nhiều khó khăn do công việc nhiều; việc cử cán bộ đi học tập trung còn hạn chế (có những đơn vị nhiều năm không có cán bộ đi học) mà chỉ quan tâm đến hình thức đào tạo vừa làm, vừa học.
Nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng chưa thống nhất, còn chồng chéo, tài liệu chậm đổi mới, không đáp ứng được yêu cầu công việc, chưa phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học; công tác quản lý học viên còn buông lỏng, chưa được quan tâm đúng mức. Cơ chế hỗ trợ cho người đi học còn thấp, không khuyến khích được người có nhu cầu đi học; đối tượng được cử đi học chưa hợp lý, còn cơ chế xin cho, ở một số vị trí cần phải đi học thì chưa được đi. Một số cán bộ còn có tư tưởng thụ động đối với việc học lý luận chính trị, còn biểu hiện ngại khó.
Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của Bắc Ninh trong thời gian tới
Một là, xây dựng tiêu chuẩn, quy hoạch nguồn cán bộ tại cơ quan để cử đi đào tạo, bồi dưỡng, đào tạo lại nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo đảm đúng người, đúng việc, phù hợp với thực tiễn, tránh lãng phí. Có chính sách về thời gian, kinh phí, chế độ đãi ngộ đối với cán bộ đi học; hằng năm cấp bổ sung kinh phí trực tiếp cho các cơ quan, đơn vị quản lý cán bộ nhằm hỗ trợ cho cán bộ, công chức tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, quản lý và cập nhật kiến thức đáp ứng tình hình thực tiễn.
Hai là, thường xuyên phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương và các đơn vị đào tạo để tổ chức và cử cán bộ tham gia các lớp học. Sau mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng, bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp cần mở các lớp bồi dưỡng kịp thời (hiện nay các lớp bồi dưỡng thường mở muộn so với kế hoạch đề ra). Cần có lộ trình, quy trình đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ, tuyển chọn những đối tượng đủ tiêu chuẩn và điều kiện để cử đi học nhằm tạo thế hệ cán bộ nguồn. Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác đào tạo, bồi dưỡng công tác giảng dạy, quản lý học viên, đánh giá chất lượng học viên cuối khóa. Đẩy mạnh công tác tự nghiên cứu khoa học, nghiên cứu thực tiễn, phát huy tiềm năng của cán bộ, công chức trong toàn Đảng bộ tỉnh.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát các huyện ủy, thị ủy, thành ủy chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị. Thực hiện nghiêm túc việc phân cấp đối tượng, địa bàn đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị tại Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ và các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện. Cải tạo và xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị của Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ, như: xây dựng bổ sung các phòng học, hội trường, thư viện, các phòng chức năng theo tiêu chí có nhà hiệu bộ, khu giảng đường, công trình phụ trợ bảo đảm cảnh quan, môi trường sư phạm. Trang bị đủ các thiết bị dạy và học cho các trung tâm đã cải tạo xây dựng xong các phòng chức năng.
