(Quanlynhanuoc.vn) – Mạng xã hội ra đời đã đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho đời sống con người như khả năng kết nối xuyên quốc gia, tính thuận tiện, nhanh chóng trong truyền đạt thông tin, chi phí thấp,… Tuy nhiên, mặt trái của mạng xã hội là các thế lực thù địch triệt để lợi dụng cùng với những lỗ hổng, hạn chế trong kiểm soát của cơ quan chức năng để chống phá Đảng và Nhà nước trên mặt trận tư tưởng. Âm mưu, phương thức tuyên truyền quan điểm sai trái thù địch, luận điệu xuyên tạc sai lệch của các đối tượng ngày càng tinh vi, xảo quyệt, khó nhận diện để đấu tranh phản bác. Do đó, rất cần nâng cao hiệu quả sử dụng mạng xã hội trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch của sinh viên nói chung và của sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội nói riêng.
Đặt vấn đề
Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) có số lượng lớn sinh viên đang theo học. Theo kết quả khảo sát, số lượng sinh viên ĐHQGHN truy cập vào mạng xã hội (MXH) với tần suất truy cập cao. Tuy nhiên, không phải hầu hết sinh viên đều quan tâm và nhận diện đúng bản chất của các luận điệu sai trái, thù địch cũng như công tác đấu tranh phản bác các quan điểm này. Một số trường hợp đã nhận diện đúng nhưng vì chưa được trang bị đầy đủ những kiến thức chính trị cần thiết, cũng như bản lĩnh chính trị vững vàng nên không thể đấu tranh phản bác lại các quan điểm, luận điệu thù địch một cách hiệu quả. Chính vì vậy, công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch của sinh viên cần tập trung vào các trường đại học, đặc biệt là tại ĐHQGHN.
Thực trạng sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch qua mạng xã hội
– Về khả năng nhận diện quan điểm sai trái, thù địch trên MXH. 80% sinh viên ĐHQGHN khi muốn tìm hiểu các nội dung về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nội dung liên quan đến tư tưởng, đạo đức, phẩm chất cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh; nội dung liên quan đến học thuyết Mác – Lênin,… đều lựa chọn các nguồn tin chính thống do cơ quan nhà nước trực tiếp quản lý1.
Sinh viên ĐHQGHN có thái độ cảnh giác cao độ trước những thông tin mà các thế lực thù địch thường nhằm vào, xuyên tạc thành quan điểm sai trái, thù địch khi được đăng tải lên MXH nhưng không có trích nguồn cụ thể. Trước những nội dung trên được đăng tải nhưng không có nguồn dẫn cụ thể đó, phần lớn sinh viên đều có các hành động rất tích cực như bỏ qua thông tin hoặc tìm ra nguồn dẫn cụ thể đã đăng tải, nếu là nguồn chính thống, uy tín thì mới sử dụng.
Sinh viên ĐHQGHN có khả năng nhận diện được đầy đủ về quan điểm sai trái, thù địch bao gồm nội hàm là phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và thành quả cách mạng của dân tộc; xuyên tạc nền tảng tư tưởng, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, là cách nhìn trái ngược với lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích giai cấp, lợi ích chính trị, kinh tế – xã hội của Việt Nam. Về hình thức xuất hiện của các quan điểm sai trái, thù địch, sinh viên ĐHQGHN đã chỉ ra được đặc điểm này thông qua đánh giá các bài đăng có ẩn chứa nội dung sai trái, thù địch trên MXH.
Tuy có thể nhận diện được các dấu hiệu đặc trưng, song trong nhận diện về nội dung các quan điểm sai trái, thù địch, sinh viên vẫn còn chưa rõ ràng, cụ thể và còn nhiều hạn chế, như sau: 80% sinh viên lựa chọn nguồn tin chính thống hoặc những tài khoản có uy tín trên MXH để cập nhật các thông tin về vấn đề chính trị, song sinh viên vẫn chưa có sự cảnh giác trước những nguồn tin còn lại như các trang mạng có ảnh hưởng, những tài khoản cá nhân có ảnh hưởng… Thậm chí, một bộ phận sinh viên (7%) cho rằng, có thể khai thác thông tin trên từ bất cứ nguồn nào, kể cả các nguồn không chính thống. Đáng chú ý 50% sinh viên ĐHQGHN có tâm lý nghi ngờ, bán tín bán nghi với những quan điểm sai trái, thù địch do các thế lực đăng tải2. Điều này cho thấy, các quan điểm sai trái, thù địch đã tác động nhất định đến tư tưởng chính trị của sinh viên, khiến sinh viên tin tưởng hoàn toàn và bỏ qua các thao tác kiểm tra, đánh giá độ tin cậy. Sinh viên vẫn còn nhầm lẫn giữa quan điểm sai trái, thù địch với nội dung không ủng hộ, đồng tình với chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
– Về khả năng đấu tranh phản bác quan điểm sai trái thù địch của sinh viên. Hình thức, cách thức sinh viên ĐHQGHN lựa chọn đấu tranh nhiều nhất hiện nay là không tương tác với các bài đăng chứa quan điểm sai trái, thù địch với số lượng là 78% và sử dụng tính năng của MXH để ngăn chặn sự xuất hiện của các quan điểm sai trái, thù địch với số lượng là 58%; một bộ phận sinh viên đã tham gia và các hội nhóm đấu tranh phản bác trên MXH và tự chủ động thành lập các nhóm để trực tiếp đấu tranh song không nhiều (20%)3…
Với số lượng lớn sinh viên tích cực tham gia đấu tranh phản bác dưới tất cả mọi cách thức khác nhau, công tác sử dụng MXH đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch của sinh viên ĐHQGHN đã đạt được một số kết quả nhất định. Theo đó, các quan điểm sai trái, thù địch trên các nền tảng MXH đã có dấu hiệu giảm đi đáng kể sau quá trình đấu tranh phản bác của sinh viên. Tuy nhiên, các cách thức khác với hiệu quả cao, có tính chất bác bỏ, tuyên truyền phản bác, làm rõ nhận thức cho người đọc, người nghe khác, như: viết bài phản bác, bình luận phản bác, thu thập chứng cứ tố cáo với cơ quan chức năng xử lý…vẫn chưa được sinh viên vận dụng trong đấu tranh.
Sinh viên vẫn còn bị động, chưa quyết liệt, chưa thực sự đầu tư thời gian, công sức cho công tác này, chưa chủ động nghiên cứu, tìm hiểu một cách bài bản, khoa học; tham gia đấu tranh nhưng không quan tâm đến hiệu quả, kết quả đạt được vẫn chiếm số lượng nhất định. Mặt khác, sinh viên vẫn còn hạn chế trong nhận thức về tầm quan trọng của việc đấu tranh, phản bác, trong đó 60% sinh viên biết đến quan điểm này là do tự nghiên cứu, tự tìm hiểu qua các nguồn khác4. Công tác đấu tranh của sinh viên chưa được tổ chức rõ ràng, có định hướng cụ thể bởi các cơ quan, đơn vị phụ trách công tác giáo dục chính trị – tư tưởng cho sinh viên trong nhà trường.
Những hạn chế trong cách thức tổ chức đấu tranh đã dẫn đến hạn chế trong hiệu quả đấu tranh. Mặc dù các quan điểm sai trái, thù địch sau quá trình đấu tranh được đánh giá là không có dấu hiệu tăng lên, song các biểu hiện vẫn còn thường xuyên xuất hiện của nội dung trên chưa thực sự giảm đi. Các cách thức đấu tranh mang tính chất ngăn chặn không thể làm cho các quan điểm sai trái, thù địch hoàn toàn biến mất trên MXH hoặc làm cho các đối tượng xấu, thù địch từ bỏ ý đồ và hành vi việc đăng tải các quan điểm sai trái, thù địch. Thậm chí, trong một số trường hợp còn phản tác dụng, làm cho các quan điểm này trên MXH không những không giảm mà còn tăng lên.
Nâng cao hiệu quả đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua mạng xã hội của sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội
Để sinh viên ĐHQGHN tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua MXH một cách tích cực và có hiệu quả, nhất thiết cần phải có những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao khả năng nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch cũng như bồi dưỡng những kỹ năng cần thiết trong đấu tranh phản bác cho sinh viên. Điều này đòi hỏi sự quan tâm, phối hợp của nhiều chủ thể từ ban giám hiệu nhà trường; các khoa, phòng, đơn vị giảng dạy và quản lý giáo dục; các đoàn thể, tổ chức cũng như các cơ quan, đơn vị có chức năng đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch tại địa phương và cả chính bản thân mỗi sinh viên. Trong đó, cần tập trung vào những vấn đề sau:
Một là, nâng cao nhận thức chính trị và ý thức cảnh giác, đấu tranh cho sinh viên ĐHQGHN. Trong đó, cần tập trung vào những nội dung như tăng cường tuyên truyền, giáo dục cho sinh viên các kiến thức về lý luận chính trị, nâng cao nhận thức vị trí, vai trò nền tảng tư tưởng của Đảng, về đội ngũ cán bộ, lãnh đạo cấp cao của Nhà nước qua các thời kỳ, cũng như các âm mưu, phương thức thủ đoạn tuyên truyền, tán phát các quan điểm sai trái, thù địch trong giai đoạn hiện nay của các đối tượng chống phá nhằm định hướng nhận thức chính trị của sinh viên một cách đúng đắn.
Cần đa dạng hình thức tuyên truyền cho sinh viên như tuyên truyền thông qua các diễn đàn khoa học, hội thảo khoa học, các buổi sinh hoạt chính trị,… trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở, giao lưu, học hỏi. Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn lý luận chính trị theo hướng chủ động, sáng tạo, lấy người học làm trung tâm, tạo cho sinh viên hứng khởi tìm tòi, nghiên cứu, thảo luận chuyên sâu về các kiến thức có liên quan đến nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo đảm nâng cao nhận thức chính trị đúng đắn cho sinh viên.
Cần xây dựng cơ chế khuyến khích sinh viên tham gia các đề tài, dự án sinh viên nghiên cứu khoa học về đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa. Thường xuyên lồng ghép kiến thức về sự nguy hiểm của các quan điểm sai trái, thù địch vào các môn học chuyên ngành của sinh viên. Nhà trường cần phải vận động, quán triệt sinh viên không like, share, tương tác với các trang MXH không chính thống, các trang MXH của tổ chức phản động, thế lực thù địch lập ra, xử lý nghiêm đối với các trường hợp sinh viên vi phạm. Đồng thời, cần tuyên dương sinh viên có ý thức, thái độ tích cực đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên MXH để làm tấm gương điển hình nhân rộng, phổ biến trong sinh viên, góp phần nâng cao ý thức, thái độ đấu tranh của sinh viên với các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
Hai là, nâng cao khả năng nhận diện quan điểm sai trái, thù địch mà thế lực thù địch tán phát lên MXH.
Cần tuyên truyền cho sinh viên hiểu rõ kiến thức về đặc điểm để nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch, bao gồm: hình thức, nội dung và phương pháp, cách thức biểu hiện. Trong đó, cần tập trung tăng cường mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho sinh viên ĐHQGHN các nội dung liên quan đến xu hướng và thủ đoạn xuyên tạc mà các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng biểu hiện trong thời gian hiện nay; mở các diễn đàn với nội dung nâng cao hiệu quả phát hiện và nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng để sinh viên có điều kiện, môi trường cùng nhau chia sẻ các kinh nghiệm cần thiết, chủ động trong việc cảnh giác và học hỏi các cách thức nhận diện và đấu tranh phản bác.
Bên cạnh đó, việc xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể, xây dựng hệ thống phương pháp, hình thức thực hiện phải sát hợp với thực tiễn xu hướng phát triển của các quan điểm sai trái, thù địch qua MXH và phù hợp với tâm lý của sinh viên ĐHQGHN.
Ba là, nâng cao kỹ năng đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua MXH.
Để nâng cao kỹ năng của sinh viên về đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua MXH cần tập trung vào các nội dung sau: nâng cao khả năng chọn lọc, thu thập, tổng hợp và phân tích thông tin khi tham gia sử dụng MXH đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, giúp sinh viên nhận thức được các nguồn thông tin chính thống, uy tín có thể lựa chọn tin tưởng thu thập thông tin; biết cách tổng hợp các nội dung cần chứng minh tính sai trái, tổng hợp các luận điểm, luận cứ so sánh điểm khác biệt; nâng cao khả năng viết bài, lập luận, giải thích và tư duy phản biện của sinh viên khi tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua MXH, giúp sinh viên chủ động phát hiện ra các vấn đề chính, cốt lõi cần chú ý về nội dung sai trái, thù địch; nâng cao trình độ, khả năng ứng dụng công nghệ, tin học và MXH vào đấu tranh phản bác quan điểm sai trái thù địch qua MXH và nâng cao kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên khi tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái thù địch qua MXH.
Vai trò của nhà trường và đoàn thanh niên trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái thù địch trên mạng xã hội hiện nay
Một là, tăng cường tổ chức các diễn đàn, hội thảo trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan chuyên trách, giảng viên, các chuyên gia về đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch với sinh viên ĐHQGHN.
Hai là, lồng ghép nội dung giáo dục, hướng dẫn kỹ năng đấu tranh phản bác vào các nội dung bài giảng của giảng viên, khai thác khả năng chuyên môn, thế mạnh của sinh viên và giúp cho sinh viên áp dụng kỹ năng đã học được và công tác đấu tranh phản bác.
Ba là, Nhà trường cùng Đoàn Thanh niên thường xuyên phát động các cuộc thi nhằm nâng cao kỹ năng của sinh viên trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch và phố biến đông đảo sinh viên tham gia; thông qua cuộc thi giúp sinh viên thêm kinh nghiệm trong xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình thực hiện đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch qua MXH.
Bốn là, phát huy vai trò của nhà trường trong định hướng sinh viên ĐHQGHN sử dụng MXH đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Tập trung định hướng những nội dung sau:
(1) Định hướng mục đích sử dụng MXH đấu tranh phản bác cho sinh viên. Trong đó, tăng cường nhiệm vụ học tập, nghiên cứu về quan điểm sai trái, thù địch cũng như công tác đấu tranh trên MXH đối với sinh viên; tập trung hướng sinh viên sử dụng MXH để học tập, tìm hiểu, nghiên cứu, trau dồi kiến thức, cập nhật tin tức về tình hình chính trị, xã hội trong nước và khu vực cũng như các lĩnh vực khác…
(2) Định hướng hoạt động đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cũng như các nội dung liên quan đến đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cần giáo dục, phổ biến đến sinh viên. Để phát huy vai trò của Nhà trường trong định hướng việc sử dụng MXH của sinh viên đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch thì ban lãnh đạo, ban giám đốc, các đoàn thể, đơn vị, khoa phòng chức năng trong ĐHQGHN cần đẩy mạnh hoạt động học tập, tập huấn, nghiên cứu, tìm hiểu về nhận diện và đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội trong toàn thể sinh viên ĐHQGHN; cải tiến phương pháp học tập và giảng dạy một cách đồng bộ, giảm tối đa giờ lên lớp, hướng dẫn cho sinh viên tự học, tự nghiên cứu thông qua hệ thống thư viện số, các nguồn thông tin trên MXH.
Năm là, tăng cường sự phối hợp của nhà trường với các cơ quan, đơn vị có chức năng đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Các cơ quan, đơn vị có chức năng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch mà nhà trường có thể phối hợp là công an phường, quận, công an thành phố; chính quyền, đoàn thể các địa phương của các trường trong ĐHQGHN; Ban 35 các trường Công an, Đoàn Thanh niên các trường Đại học trong cùng địa phương…
Phối hợp giữa nhà trường và các đơn vị chức năng trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch
Thứ nhất, phối hợp trong giáo dục phẩm chất và năng lực cho sinh viên, trong đó giáo dục cho sinh viên lòng yêu nước, lý tưởng cộng sản, niềm tin đối với sự lãnh đạo của Đảng, bản lĩnh chính trị; giáo dục thái độ tích cực tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên MXH; phân biệt các quan điểm sai trái, thù địch với những ý kiến đóng góp, xây dựng; phê phán và đấu tranh trước những âm mưu, thủ đoạn chính trị của các thế lực thù địch; xác định trách nhiệm, nghĩa vụ công dân trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Thứ hai, phối hợp trong giáo dục pháp luật để sinh viên có thái độ và hành động đúng đắn trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cũng như nắm được những trình tự, thao tác cần thực hiện để báo cáo với cơ quan chức năng khi phát hiện các quan điểm sai trái, thù địch được đăng tải lên MXH.
Thứ ba, phối hợp trong bồi dưỡng kỹ năng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên MXH nhằm giúp sinh viên có thái độ và hành vi tích cực, có khả năng nhận diện quan điểm sai trái, thù địch và có cách thức sử dụng MXH đấu tranh phản bác có hiệu quả.
Thứ tư, phối hợp trong tổ chức sinh viên sử dụng mạng xã hội để đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, tạo điều kiện tốt nhất để sinh viên tham gia đấu tranh phản bác một cách tích cực, sôi nổi, chất lượng.
Kết luận
Sinh viên ĐHQGHN tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch qua MXH là vấn đề có tính thời sự cao và có ý nghĩa cấp thiết đối với công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên MXH của sinh viên nói chung trong bối cảnh công nghệ số, môi trường MXH phát triển như vũ bão hiện nay. Những thông tin trên là kết quả của quá trình khảo sát, đánh giá thực trạng, trên cơ sở các hạn chế còn tồn tại và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch của sinh viên ĐHQGHN qua MXH trong thời gian tới.
