(Quanlynhanuoc.vn) – Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030, tiếp tục nhấn mạnh trọng tâm cải cách hành chính là xây dựng và phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số. Trong đó, đối với nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính, mục tiêu trong giai đoạn tới có nhấn mạnh đến việc “Đổi mới và nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử để người dân, doanh nghiệp có thể thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, trên mọi phương tiện khác nhau”.
Thực trạng xây dựng và phát triển chính quyền điện tử gắn liền với cải cách thủ tục hành chính tại huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định
Qua 5 năm thực hiện chương trình hành động của Tỉnh ủy Bình Định thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX về cải cách hành chính (CCHC), trọng tâm là tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC), nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2016 – 2020, công tác hành chính nhà nước của huyện Hoài Ân đã có bước chuyển biến quan trọng theo hướng phục vụ, tạo được lòng tin, đáp ứng nhu cầu của nhân dân và doanh nghiệp. Bộ phận “Một cửa” tại các huyện, xã, thị trấn được đầu tư xây dựng, sửa chữa, trang bị máy móc thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC), theo dõi thống kê, công khai, minh bạch tình hình giải quyết hồ sơ TTHC. Ứng dụng CNTT, nhất là các phần mềm, hệ thống trực tuyến vào hoạt động quản lý, điều hành, giải quyết công việc từ huyện đến xã, thị trấn có nhiều chuyển biến, bước đầu phát huy hiệu quả công tác xây dựng và phát triển chính quyền điện tử (CQĐT). Chỉ số CCHC của huyện tăng qua các năm và là một trong những địa phương dẫn đầu trong tỉnh.
Về công tác chỉ đạo, điều hành:
Thực hiện các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Nghị định số 61/2018/NĐ-CP của Chính phủ, trong giai đoạn 2018-2021, UBND huyện Hoài Ân đã ban hành 21 văn bản về triển khai, đẩy mạnh tổ chức thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông với các nội dung như: kế hoạch CCHC; kế hoạch thực hiện Nghị định số 61/2018/NĐ-CP; kiện toàn Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông; cử cán bộ làm việc tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả cấp huyện; nâng cao tỷ lệ trả kết quả đúng hẹn trong giải quyết TTHC; xây dựng Hệ thống phần mềm một cửa điện tử liên thông; tăng cường cập nhật dữ liệu trên Hệ thống phần mềm một cửa điện tử trong công tác giải quyết TTHC; triển khai dịch vụ “Chứng thực bản sao điện tử từ bản chính” trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; đẩy mạnh thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong giải quyết TTHC, quy chế hoạt động kiểm soát TTHC trên địa bàn huyện, khắc phục một số tồn tại, hạn chế trong chỉ số CCHC huyện, xã, thị trấn, phối hợp chuyển phát trả kết quả hồ sơ, giấy tờ hành chính công qua hệ thống Bưu điện …
Công tác kiểm tra thực hiện thường xuyên, định kỳ:
Từ năm 2018 đến nay đã tiến hành 6 cuộc kiểm tra định kỳ và 5 đợt kiểm tra đột xuất. Qua công tác kiểm tra, đã chỉ đạo các cơ quan, địa phương kịp thời xử lý khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác CCHC, góp phần làm chuyển biến tích cực, hiệu quả việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC; nhất là công tác niêm yết công khai TTHC, quy trình giải quyết TTHC và các văn bản liên quan đến công tác CCHC của xã, thị trấn tại bộ phận “Một cửa” đầy đủ. Cập nhật TTHC mới, kịp thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi, tra cứu của tổ chức và công dân. Tình trạng cập nhật hồ sơ lên Hệ thống Một cửa điện tử đúng theo quy định, trong năm 2020, tỷ lệ hộ sơ trễ hạn thấp (1%).
Về hạ tầng:
Cơ sở vật chất tại bộ phận “Một cửa các xã, thị trấn được quan tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện các phòng làm việc của bộ phận “Một cửa” các xã, thị trấn được cải tạo lại với diện tích rộng rãi hơn, trang thiết bị được đầu tư mua sắm khang trang hơn: UBND huyện đã hỗ trợ thêm cho “Một cửa” các xã máy tính để bàn, máy nước nóng lạnh, hướng dẫn xây dựng quầy giao dịch, bảng niêm yết và nội dung niêm yết thủ tục hành chính. Đặc biệt sự ra đời của bộ phận “Một cửa” tại 3 xã vùng cao là một bước tiến bộ lớn của huyện, thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo UBND huyện và lãnh đạo các địa phương trong công tác CCHC. Việc thực hiện cơ chế “Một cửa” đã có tác động tích cực, góp phần tạo thuận lợi cho người dân và tổ chức trong giao dịch với cơ quan hành chính nhà nước, tăng cường cơ chế giám sát trong hoạt động hành chính, hạn chế tiêu cực trong đội ngũ cán bộ, công chức.
Đường truyền internet là một trong những điều kiện quan trọng để triển khai các hoạt động hiện đại hóa nền hành chính công. Thời gian qua, huyện Hoài Ân đã tập trung đầu tư cho hạ tầng CNTT ở cấp xã, với trọng tâm là hệ thống đường truyền internet. Đến nay, 100% xã, thị trấn đã có đường truyền internet; trong đó 13 xã, thị trấn dùng đường truyền của VNPT, 2 xã vùng cao (Bok Tới và Đắk Mang) dùng đường truyền Viettel. Cùng với đó, 100% lãnh đạo cấp xã (chủ tịch và các phó chủ tịch UBND cấp xã) được cấp chữ ký số. Lãnh đạo và văn thư của các đơn vị đã thực hiện ký số, đóng dấu trên máy thay cho cách làm thủ công như trước. 350 tài khoản văn phòng điện tử được cấp để 100% cán bộ, công chức cấp xã xử lý công việc trên không gian mạng. Ở cấp xã đã có 273 máy tính, bộ phận Một cửa huyện có 13 máy tính cùng hệ thống camera, máy tra cứu TTHC, màn hình hiển thị kết quả xử lý TTHC, máy scan phục vụ nộp hồ sơ trực tuyến…
Ứng dụng ISO 9001:2015 trong giải quyết TTHC và đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3 và 4:
Tất cả các TTHC thuộc thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết của cấp huyện, cấp xã đều được tổ chức niêm yết công khai, minh bạch, đầy đủ tại trụ sở cơ quan, bộ phận “Một cửa” huyện và các xã thị trấn; đồng thời, công khai trên Trang thông tin điện tử của của huyện, Cổng dịch vụ công của tỉnh. Đến nay, 100% TTHC đều được quy trình hóa theo tiêu chuẩn chất lượng ISO 9001:2015 theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện.
Việc tiếp nhận và trả kết quả TTHC qua dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) mức độ 3 và 4 cũng đã được đẩy mạnh. UBND huyện đã ban hành các văn bản tăng cường công tác thực hiện DVCTT trong giải quyết TTHC trên địa bàn huyện. Tổng số DVCTT của cấp huyện, xã được cung cấp trên Cổng dịch vụ công của tỉnh và quốc gia là 38 TTHC, trong đó cấp huyện 25 (19 TTHC mức độ 3; 6 TTHC mức độ 4), cấp xã có 13 TTHC. Đồng thời, bố trí một quầy giao dịch có máy tính kết nối Internet để hướng dẫn hỗ trợ công dân thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến. Tính từ ngày 01/01/2020 đến ngày 23/4/2021, toàn huyện đã tiếp nhận, giải quyết 2.577 hồ sơ TTHC mức độ 3, 4 (mức độ 4 là: 421 hồ sơ).
Hiện nay, Hoài Ân là huyện đứng đầu cả nước trong triển khai dịch vụ chứng thực bản sao điện tử từ bản chính và đứng đầu trong tỉnh Bình Định về thanh toán trực tuyến. Đây là cơ sở quan trọng để các tổ chức, cá nhân sử dụng kết quả bản sao điện tử để thực hiện giao dịch thành công các DVCTT mức độ 4 đối với TTHC cấp giấy phép đăng ký kinh doanh (thủ tục cấp huyện) và cấp phiếu lý lịch tư pháp (thủ tục cấp tỉnh). Theo số liệu thống kê số lượng bản sao chứng thực điện tử từ bản chính được cung cấp bởi Cổng Dịch vụ công quốc gia tính đến ngày 26/10/2020, toàn tỉnh có 3.396 bản sao đã thực hiện thì huyện Hoài Ân đã có đến 2.902 bản sao (chiếm hơn 85%).
Đánh giá mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp trong giải quyết TTHC liên tục được cải thiện:
Việc tiếp nhận và trả kết quả các TTHC bảo đảm thống nhất 01 đầu mối; tất cả các TTHC được thực hiện tại bộ phận “Một cửa”, có sự kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện, do vậy đã tác động tích cực đến tiến độ, thời gian giải quyết TTHC của các cơ quan chuyên môn, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hẹn, trước hẹn, tăng lên, trễ hẹn giảm rõ rệt, thực hiện nghiêm túc việc xin lỗi đối với những hồ sơ trễ hẹn; việc theo dõi, tổng hợp tiến trình giải quyết hồ sơ được thực hiện cụ thể, chặt chẽ, từ đó xác định được nguyên nhân chính đối với các hồ sơ giải quyết trễ, từng bước điều chỉnh, khắc phục. Việc áp dụng các TTHC trong giải quyết các loại việc tại UBND huyện triển khai đúng trình tự, quy định của từng loại thủ tục, hồ sơ, công khai địa chỉ tiếp nhận, phản ánh kiến nghị về quy định hành chính của tổ chức, cá nhân. Đến nay, UBND huyện Hoài Ân không có trường hợp khiếu nại, khiếu kiện về kết quả giải quyết TTHC tại các phòng ban chuyên môn, đơn vị sự nghiệp cấp huyện cũng như kiến nghị về các quy định hành chính.
Khảo sát, đánh giá mức độ hài lòng giúp UBND huyện nắm được chất lượng cung cấp dịch vụ hành chính và năng lực, đạo đức của công chức làm việc tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả. Thu thập ý kiến của người dân, tổ chức làm cơ sở để định hướng các giải pháp cải thiện chất lượng, hiệu quả giải quyết TTHC và nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ người dân, tổ chức của đội ngũ cán bộ, công chức; qua đó đạt kết quả như sau: mức độ tiếp cận thông về TTHC đạt: 92,10%, mức độ hài lòng của công dân và tổ chức đạt: 98,60%, nội dung yếu tố chưa hài lòng trong đó: do quy trình thủ tục hồ sơ phức tạp đạt: 0,46%; do thời gian trả kết quả trễ hạn so với quy định đạt: 3,95%; do phải đi lại quá nhiều lần để thực hiện xong TTHC đạt: 0,46%.
Mặc dù đạt được nhiều kết quả trong công tác xây dựng và phát triển CQĐT gắn liền với CCTTHC, đẩy mạnh thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, công tác này tại huyện Hoài Ân vẫn không tránh khỏi những khó khăn, hạn chế nhất định như: nhận thức về tầm quan trọng của công tác CCTTHC, đẩy mạnh cơ chế thực hiện một cửa, một cửa liên thông trong quá trình xây dựng và phát triển CQĐT của một số cấp ủy, lãnh đạo địa phương chưa thật sự đầy đủ. Công tác chỉ đạo, lãnh đạo của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị về công tác này vẫn chưa thực sự quyết liệt. Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành trong việc rà soát, cập nhật, TTHC chưa nhịp nhàng, thiếu chặt chẽ, chưa đạt được hiệu quả cao. Tỷ lệ xử lý văn bản đi, đến được xử lý trên hệ thống Văn phòng điện tử Idesk còn thấp, chưa đạt các tiêu chí đánh giá về CCHC do tỉnh Bình Định ban hành.
Tỷ lệ cán bộ, công chức thường xuyên sử dụng hệ thống thư điện tử công vụ của tỉnh còn thấp (dưới 50%). Cán bộ, công chức làm nhiệm vụ đầu mối kiểm soát TTHC tại một số đơn vị, các xã, thị trấn chưa có sự quan tâm, đầu tư đúng mức cho công tác kiểm soát TTHC nên thiếu sự chủ động trong việc tổ chức thực hiện. Công tác tuyên truyền về CCTTHC tiến hành chưa sâu rộng, chưa tạo ra những chuyển biến cơ bản trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức và nhân dân. Đồng thời, công tác tuyên truyền cho việc thực hiện dịch vụ bưu chính công ích chưa tốt nên nhiều tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân chưa biết hoặc chưa hiểu rõ về dịch vụ, người dân có tâm lý e ngại, sợ mất giấy tờ gốc khi sử dụng dịch vụ. Việc trễ hẹn trong giải quyết hồ sơ TTHC của công dân vẫn còn tồn tại chủ yếu xuất phát từ việc chưa xây dựng được cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong giải quyết TTHC. Việc đánh giá mức độ hài lòng của người dân đối với kết quả thực hiện TTHC tại Bộ phận Một cửa còn thực hiện chủ yếu qua phiếu khảo sát trực tiếp nên chất lượng chưa cao.
Giải pháp
Để nâng cao công tác xây dựng và phát triển CQĐT gắn liền với CCTTHC, đẩy mạnh thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại huyện Hoài Ân đến năm 2025, huyện Hoài Ân cần thực hiện những giải pháp sau đây:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện; Tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng để nâng cao nhận thức của cơ quan nhà nước, người dân, doanh nghiệp, và tổ chức về CCTTHC, đẩy mạnh thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, trả kết quả hồ sơ qua dịch vụ bưu chính công ích theo hướng phục vụ người dân, doanh nghiệp và tổ chức; Sớm ban hành cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong giải quyết TTHC.
Hai là, thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ xây dựng và phát triển CQĐT theo lộ trình của tỉnh bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, hiệu quả thực chất. Đẩy mạnh thực hiện xử lý văn bản và hồ sơ công việc trên môi trường mạng, triển khai kết nối liên thông giữa các cơ quan hành chính nhà nước, giữa các cấp chính quyền trên địa bàn huyện. Đưa thêm các tiêu chí ứng dụng CNTT, tỷ lệ thường xuyên sử dụng thư điện tử công vụ trong giải quyết công việc vào các tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức hằng năm.
Ba là, phát triển nền tảng, tích hợp chia sẻ dữ liệu kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện và kết nối với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia theo Khung Kiến trúc chính phủ điện tử và Khung Kiến trúc chính quyền điện tử tỉnh Bình Định; Đầu tư đồng bộ hệ thống an toàn thông tin và sớm triển khai các giải pháp an toàn, an ninh cho các hệ thống thông tin các cơ quan, đơn vị địa phương trên địa bàn huyện.
Bốn là, yêu cầu bắt buộc công chức trực tại Bộ phận Một cửa huyện, xã, thị trấn tư vấn, hướng dẫn cho cá nhân, tổ chức chọn hình thức nộp hồ sơ trực tuyến mức độ 3, 4 đối với các TTHC đã công bố cung cấp DVCTT. Đặc biệt, những TTHC đã công bố cung cấp DVCTT nếu còn nhận hồ sơ trực tiếp thì thủ trưởng cơ quan phải có trách nhiệm giải trình trước Chủ tịch UBND huyện.
Năm là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ đầu mối thực hiện nhiệm vụ kiểm soát TTHC cấp huyện và cấp xã; bồi dưỡng các kỹ năng cần thiết cho công chức trực tại Bộ phận Một cửa huyện, xã, thị trấn; Tăng cường nhân lực cho đội ngũ chuyên trách CNTT và an toàn, an ninh thông tin; Tăng cường tập huấn về an toàn, an ninh thông tin cho toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức của huyện; Tăng cường xã hội hóa công tác phổ cập tin học cho toàn người dân, doanh nghiệp trên địa bàn huyện.
Sáu là, thường xuyên đánh giá mức độ hài lòng của người dân đối với kết quả thực hiện TTHC tại Bộ phận Một cửa và DVCTT mức 3, 4 bằng nhiều phương pháp từ đó kịp thời cải tiến, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp trong giải quyết TTHC.
Bảy là, tiếp tục kiến nghị với UBND tỉnh Bình Định quan tâm chỉ đạo các ngành liên quan rà soát, khắc phục kịp thời một số lỗi thường gặp để tạo điều kiện thuận lợi nhất trong việc phục vụ công tác thanh toán trực tuyến nghĩa vụ tài chính trên lĩnh vực đất đai cho công dân trên hệ thống Dịch vụ công quốc gia.
Xây dựng và phát triển CQĐT không phải là đích đến của các chính quyền địa phương mà là phương tiện để chính quyền địa phương phát triển bền vững, minh bạch, nâng cao trách nhiệm giải trình và phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Xây dựng và phát triển CQĐT gắn liền với CCTTHC là một quá trình diễn tiến liên tục, phải có sự tham gia quyết liệt cả hệ thống chính trị tại địa phương với mục tiêu xuyên suốt là phục vụ con người. Các giải pháp được đề xuất có thể là những bước cơ bản mà huyện Hoài Ân cần thực hiện quyết liệt trong thời gian tới để xây dựng và phát triển CQĐT, hướng đến chính quyền số với mục tiêu cao nhất là phục vụ con người.
Tài liệu tham khảo:
1. Bế Trung Anh. Giáo trình Chính phủ điện tử. H, NXB Bách Khoa Hà Nội.
2. Bộ Thông tin và Truyền thông. Báo cáo ICT INDEX Việt Nam. H, NXB Thông tin và Truyền thông.
3. Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính.
4. Nghị định số 45/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 08/4/2020 về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.
5. Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ về việc ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030.
6. Báo cáo số 75/BC-UBND ngày 23/4/2021 về báo cáo Kết quả thực hiện Nghị định số 61/2018/NĐ-CP của UBND huyện Hoài Ân, Bình Định.
7. Quyết định số 2540/QĐ-UBND ngày 08/7/2021 về ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy Bình Định thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội XX Đảng bộ tỉnh về cải cách hành chính, trọng tâm là tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính giai đoạn 2020-2025 của UBND huyện Hoài Ân, Bình Định.
ThS. Nguyễn Hữu Khúc
Chủ tịch UBND huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định
ThS. Nguyễn Xuân Phong
Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định
