ThS. Mai Thúc Định
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Năng lực công tác xây dựng Đảng là một yếu tố quan trọng cấu thành năng lực của người bí thư đảng ủy cơ sở, là sự tổng hợp năng lực cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức cán bộ; bảo đảm cho người bí thư đảng ủy cơ sở tiến hành công tác xây dựng Đảng theo đúng chức trách, nhiệm vụ. Bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng cho đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội hiện nay vừa là vấn đề cơ bản, lâu dài, vừa là vấn đề cấp thiết. Do vậy, cần phải nắm chắc những yêu cầu bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng cho đội ngũ này để có chủ trương, biện pháp, nội dung, hình thức, bồi dưỡng phù hợp.
Từ khóa: Yêu cầu; bồi dưỡng năng lực; công tác xây dựng Đảng; bí thư đảng ủy cơ sở; Đảng bộ trường sĩ quan quân đội.
Đặt vấn đề
Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ là khâu then chốt của nhiệm vụ then chốt – xây dựng Đảng, “công việc gốc” của Đảng. Đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở các trường sĩ quan quân đội là một bộ phận trong đội ngũ bí thư cấp ủy của Đảng, do hội nghị đảng ủy bầu ra, được đảng ủy cấp trên trực tiếp chuẩn y. Trường hợp đặc biệt hoặc thật cần thiết do cấp trên chỉ định. Bí thư đảng ủy cơ sở là người chủ trì các mặt công tác của đảng ủy, đảng bộ cơ sở, thay mặt đảng ủy giải quyết công việc hằng ngày của đảng ủy theo chức trách. Bí thư đảng ủy cơ sở là người trực tiếp cùng với đảng ủy quán triệt các nghị quyết, chỉ thị cấp trên và đề ra nghị quyết, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết; là hạt nhân trung tâm đoàn kết trong đảng ủy, đảng bộ và toàn đơn vị. Bí thư đảng ủy cơ sở có vai trò hết sức quan trọng trong xây dựng và hoạt động của đảng ủy cơ sở.
Thực tiễn khẳng định chất lượng, hiệu quả hoạt động lãnh đạo của đảng ủy là kết quả trí tuệ của tập thể đảng ủy. Song kết quả đó cũng tùy thuộc rất nhiều vào bản lĩnh chính trị, kiến thức và năng lực công tác xây dựng Đảng của bí thư đảng ủy. Vì vậy, đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở phải có đầy đủ phẩm chất, năng lực công tác xây dựng Đảng, thực sự là lực lượng nòng cốt có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ chất lượng, hiệu quả hoạt động của đảng ủy, đảng bộ cơ sở; góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và các nhiệm vụ khác; xây dựng các đơn vị, xây dựng nhà trường vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Thực trạng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội
Năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội là khả năng, trình độ hoạt động thực tiễn về chuyên môn, nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng, nhằm bảo đảm cho đảng bộ cơ sở vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, thực sự là hạt nhân chính trị, trung tâm đoàn kết ở cơ sở, lãnh đạo đơn vị thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội được thể hiện ở trình độ nhận thức, kinh nghiệm, kỹ xảo, kỹ năng và trình độ tổ chức thực hiện công tác xây dựng Đảng. Đồng thời, năng lực công tác xây dựng Đảng còn thể hiện ở khả năng phân tích, tổng hợp, khái quát, sơ kết, tổng kết thực tiễn hoạt động xây dựng Đảng ở đảng bộ cơ sở; năng lực kiểm tra, phát hiện vấn đề trong quá trình thực hiện chức trách nhiệm vụ; năng lực quán triệt, cụ thể hóa, triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết; năng lực xây dựng đảng bộ về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ.
Bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội là tổng thể các chủ trương, nội dung, biện pháp, cách thức của đảng ủy, chính ủy nhà trường, cơ quan chính trị, các lực lượng cùng sự phấn đấu, rèn luyện của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở trong tu dưỡng phẩm chất, cập nhật kiến thức, bổ sung kinh nghiệm, phát triển kỹ năng, nhằm củng cố, nâng cao năng lực công tác xây dựng Đảng, bảo đảm cho đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
Mục đích bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở nhằm bổ sung những kiến thức, kinh nghiệm, phát triển và hoàn thiện kỹ năng, phương pháp, tác phong tiến hành công tác xây dựng Đảng và những phẩm chất cần thiết khác của bí thư đảng ủy cơ sở, bảo đảm cho đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở có đủ khả năng, trình độ hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, xây dựng đảng bộ các trường sĩ quan quân đội trong sạch vững mạnh, nhà trường vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Chủ thể bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở là đảng ủy, chính ủy nhà trường, cơ quan chính trị. Đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở vừa là đối tượng của quá trình bồi dưỡng, vừa là chủ thể của quá trình tự bồi dưỡng. Lực lượng tham gia bồi dưỡng là các cơ quan chức năng, cán bộ, đảng viên, các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân trong đơn vị. Đối tượng bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở được tiến hành đối với toàn bộ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội.
Nội dung bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở phải bảo đảm tính toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; trong đó, cần tập trung bồi dưỡng những nguyên lý, quan điểm, nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê nin về chính đảng cách mạng của giai cấp công nhân, tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng và xây dựng Đảng; các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; nhiệm vụ giáo dục, đào tạo của nhà trường. Kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp nghiên cứu, quán triệt, tổ chức thực hiện nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên; xây dựng và thực hiện quy chế lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; quan điểm, nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ; công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; công tác phát triển đảng; quản lý, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; xây dựng mối đoàn kết trong cấp uỷ, tổ chức đảng; chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng các tổ chức trong đơn vị vững mạnh.
Hình thức, biện pháp bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở rất phong phú, đa dạng như: bồi dưỡng thông qua các lớp tập huấn nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng do nhà trường và cấp trên tổ chức; thông qua sinh hoạt đảng; các hội nghị sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm công tác xây dựng Đảng, công tác đảng, công tác chính trị. Đặc biệt, chú trọng hình thức bồi dưỡng thông qua hoạt động thực tiễn ở đơn vị cơ sở như: đại hội đảng bộ cơ sở nhiệm kỳ; hội nghị đảng ủy; hội thi bí thư đảng ủy cơ sở giỏi; thông qua công tác kiểm tra, giám sát của cấp trên, qua chế độ, nền nếp sinh hoạt tự phê bình và phê bình, phân loại bình xét tổ chức đảng, đảng viên và trực tiếp cấp trên bồi dưỡng cho cấp dưới; ý kiến đóng góp của đảng viên, hội đồng quân nhân và các tổ chức quần chúng; thông qua giao ban công tác đảng, công tác chính trị hằng tháng, hằng quý… Đồng thời, khuyến khích và phát huy tinh thần tự giác học tập, rèn luyện nâng cao kiến thức, trình độ lý luận và năng lực tiến hành công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở.
Các trường sĩ quan quân đội là những trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học của quân đội. Trong quá trình xây dựng và phát triển, đội ngũ cán bộ, đảng viên của các nhà trường không ngừng lớn mạnh và trưởng thành về mọi mặt, luôn đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ được giao. Đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội có vị trí, vai trò rất quan trọng trong việc quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, của Đảng ủy nhà trường đối với công tác giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh.
Nhận thức rõ vị trí, vai trò quan trọng đó, trong những năm qua, đảng ủy các trường sĩ quan quân đội đã đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy ở các cơ quan, đơn vị trong nhà trường. Do đó, năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy ở các cơ quan, đơn vị của các trường sĩ quan quân đội đã có sự chuyển biến tích cực, nhất là trong công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng các trường sĩ quan quân đội vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội vẫn chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ, còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm, như: khả năng nghiên cứu, quán triệt các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, vận dụng, đề xuất các chủ trương, biện pháp lãnh đạo của đảng ủy còn thiếu cụ thể, chưa sát thực tiễn đơn vị; khả năng tạo ra những bước đột phá mới còn hạn chế.
Hiện nay, trước sự phát triển của tình hình nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ của các nhà trường đang đặt ra yêu cầu cao trong công tác xây dựng Đảng và yêu cầu cao về năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội. Do đó, nhiệm vụ cấp thiết đặt ra cho đảng ủy các trường sĩ quan quân đội phải có giải pháp đồng bộ, trong đó có việc tăng cường bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở đáp ứng ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII), Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, việc bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở trực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các đảng ủy, đảng bộ cơ sở, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng và điều kiện tình hình mới. Đây vừa là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên, đồng thời là yêu cầu cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Yêu cầu bồi dưỡng công tác xây dựng Đảng cho đội ngũ bí thư đảng ủy ở các trường sĩ quan quân đội
Thứ nhất, bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở phải quán triệt sâu sắc đường lối, nhiệm vụ cách mạng; phương hướng, nhiệm vụ xây dựng quân đội và nhiệm vụ của các trường sĩ quan quân đội trong thời kỳ mới.
Đây là yêu cầu rất cơ bản định hướng toàn bộ hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội hiện nay. Đường lối, nhiệm vụ cách mạng của Đảng; phương hướng, nhiệm vụ xây dựng quân đội và nhiệm vụ của các trường sĩ quan quân đội trong thời kỳ mới luôn giữ vai trò quyết định đối với hoạt động công tác xây dựng Đảng ở các đơn vị cơ sở nói riêng và của các trường sĩ quan quân đội nói chung. Vì vậy, trong quá trình bồi dưỡng phải quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, Nghị quyết đại hội đảng bộ của các nhà trường, trên cơ sở đó, xác định đúng nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, biện pháp tiến hành, bảo đảm cho hoạt động bồi dưỡng đi đúng hướng và đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Cần tập trung nắm vững quan điểm, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chú trọng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, các tổ chức trong đơn vị vững mạnh toàn diện, góp phần bảo đảm cho đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ.
Thứ hai, phát huy được vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng đối với bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở.
Bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội có nhiều tổ chức, lực lượng cùng tham gia. Phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng có ý nghĩa quan trọng, là cơ sở để bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở đạt kết quả cao. Đảng ủy, Thường vụ Đảng ủy các trường sĩ quan quân đội là chủ thể lãnh đạo bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng, có vai trò, trách nhiệm to lớn trong xây dựng chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ công tác bồi dưỡng. Chính ủy các trường sĩ quan quân đội, cơ quan chính trị, đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở là chủ thể tổ chức thực hiện bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng, với vai trò, trách nhiệm rất quan trọng trong hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng. Cán bộ, đảng viên, các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân trong đơn vị, với vai trò, trách nhiệm tích cực tham gia phê bình, đóng góp ý kiến, giúp đỡ đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở trong quá trình bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng.
Thứ ba, bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở phải toàn diện, vững chắc, có trọng tâm, trọng điểm, sát với chức trách, nhiệm vụ của bí thư đảng ủy cơ sở.
Đây là yêu cầu cơ bản, cốt lõi trong bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội. Để đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng, đòi hỏi bí thư đảng ủy cơ sở phải có năng lực toàn diện, cả về năng lực nhận thức và năng lực hành động; cả trình độ lý luận chính trị, kiến thức, kỹ năng công tác đảng, công tác chính trị, các kiến thức hiểu biết xã hội và kiến thức các mặt công tác khác. Hơn nữa, để đáp ứng được nhiệm vụ trước mắt cũng như lâu dài, tạo được chuyển biến rõ rệt trong công tác xây dựng Đảng, càng đòi hỏi quá trình bồi dưỡng phải toàn diện, vững chắc về mọi mặt. Song, cần phải có trọng tâm, trọng điểm, sát với chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở để nhanh chóng bổ sung, cập nhật kiến thức mới, kinh nghiệm trong công tác, nâng cao được năng lực công tác xây dựng Đảng của mỗi đồng chí, đồng thời khắc phục được những hạn chế, khâu yếu trong công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở. Do đó, để quá trình bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở có chất lượng, hiệu quả cao, khắc phục được tình trạng bồi dưỡng chung chung, phải bồi dưỡng toàn diện, vững chắc, có trọng tâm, trọng điểm, sát với chức trách, nhiệm vụ của bí thư đảng ủy cơ sở.
Thứ tư, vận dụng linh hoạt, sáng tạo và kết hợp chặt chẽ các hình thức, biện pháp bồi dưỡng phù hợp.
Đây là yêu cầu quan trọng trong bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội hiện nay. Để bảo đảm tính khoa học, thiết thực, hiệu quả trong bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở, đòi hỏi phải có sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo và kết hợp chặt chẽ các hình thức, biện pháp bồi dưỡng. Do vậy, các chủ thể bồi dưỡng phải nắm chắc nội dung, đối tượng, đặc điểm, điều kiện, nhiệm vụ của đơn vị, luôn nêu cao tính chủ động tìm tòi sáng tạo trong việc xác định nội dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng cho phù hợp mang lại chất lượng, hiệu quả. Cụ thể như: tập huấn nghiệp vụ hằng năm; thông qua công tác kiểm tra, giám sát; kết hợp bồi dưỡng của tổ chức với tự bồi dưỡng của cá nhân. Việc lựa chọn các hình thức phải bám sát thực tiễn công tác xây dựng Đảng, phù hợp với khả năng của đơn vị; đồng thời, phải thường xuyên kết hợp chặt chẽ các hình thức, biện pháp trong quá trình bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở để phát huy tối đa những ưu điểm, tính đa dạng, phong phú của các hình thức, biện pháp bồi dưỡng; khắc phục những mặt tiêu cực, hạn chế trong nhận thức và vận dụng các hình thức, biện pháp bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng.
Kết luận
Bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở là một trong những vấn đề cơ bản, quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở Đảng bộ các trường sĩ quan quân đội hiện nay. Để hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở có chất lượng, hiệu quả, cần nhận thức đầy đủ và xác định đúng các yêu cầu cơ bản, trên cơ sở đó đề ra những giải pháp có tính khả thi góp phần nâng cao năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở. Có như vậy, chất lượng, hiệu quả của việc bồi dưỡng mới được nâng lên, năng lực công tác xây dựng Đảng của đội ngũ bí thư đảng ủy cơ sở ở đảng bộ các trường sĩ quan quân đội mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị trong tình hình mới.
