Chiến thắng Điện Biên Phủ – bản lĩnh Việt Nam, sức mạnh thời đại

(Quanlynhanuoc.vn) – Ngày này cách đây 66 năm, Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954 – 07/5/2020) đã đánh dấu một mốc son chói lọi trong lịch sử cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã trở thành niềm tự hào của dân tộc, làm “chấn động địa cầu”, tác động mạnh đến phong trào đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới của thế kỷ XX.
Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 – Sự kiện mang giá trị và tầm vóc thời đại
Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân (1953 – 1954) và sự huy động sức mạnh của Nhân dân, cán bộ, chiến sĩ cho Chiến dịch Điện Biên Phủ

Năm 1953, sau 8 năm trở lại xâm lược Đông Dương, thực dân Pháp đã huy động tiềm lực kinh tế, quân sự và vũ khí trang bị hiện đại nhất nhưng chúng đã bị thất bại và chịu những tổn thất nặng nề về sự mâu thuẫn giữa tập trung và phân tán lực lượng quân binh ngày càng sâu sắc… Lợi dụng tình thế này, đế quốc Mỹ tăng cường can thiệp vào Đông Dương, tích cực viện trợ cho Pháp kéo dài và mở rộng cuộc chiến nhằm phục vụ cho chiến lược toàn cầu phản cách mạng. Tháng 7/1953, thực dân Pháp đã đề ra kế hoạch quân sự mới ở Đông Dương (tên gọi tắt là Kế hoạch Nava), gồm 2 bước:

– Bước 1 (Thu Đông năm 1953 và Xuân năm 1954): giữ thế phòng ngự chiến lược ở chiến trường miền Bắc, tránh giao chiến với chủ lực đối phương; tiến công chiến lược ở chiến trường phía Nam, đánh chiếm các căn cứ kháng chiến, trước hết là vùng tự do Liên khu 5 và Khu 9 của cách mạng; đồng thời, ra sức bắt lính mở rộng ngụy quân, tập trung xây dựng khối chủ lực cơ động mạnh.

– Bước 2 (từ Thu Đông năm 1954): dồn lực lượng ra chiến trường miền Bắc, thực hiện các đòn tiến công chiến lược, tiêu diệt quân chủ lực đối phương để giành thắng lợi quyết định, buộc chính phủ kháng chiến phải đầu hàng, hoặc chấp nhận đàm phán kết thúc chiến tranh theo những điều kiện do Pháp đặt ra.

Thực hiện kế hoạch quân sự mới theo 2 bước nêu trên, thực dân Pháp tiếp tục mở các cuộc hành quân đánh phá, bắt lính và đưa thêm nhiều đơn vị quân viễn chinh vào Đông Dương.

Trước tình hình nguy cấp đó, sau khi phân tích toàn diện các vấn đề, cuối tháng 9/1953, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) đã họp bàn, đề ra chủ trương chiến lược cho hoạt động quân sự Đông Xuân 1953 – 1954, trong đó sử dụng một bộ phận chủ lực mở những cuộc tiến công vào những hướng địch tương đối yếu, có nhiều sơ hở, đồng thời, tranh thủ cơ hội tiêu diệt địch ở những hướng địch có thể đánh sâu vào vùng tự do của ta. Phương châm, nguyên tắc chỉ đạo tác chiến chiến lược là: tích cực, chủ động, cơ động và linh hoạt; đánh ăn chắc, tiến ăn chắc, chắc thắng thì đánh cho kỳ thắng, không chắc thắng thì kiên quyết không đánh.

Thực hiện chủ trương chiến lược đề ra, quân và dân Việt Nam đã làm đảo lộn kế hoạch chiến tranh của Pháp – Mỹ, đã đẩy quân Pháp lún sâu vào thế bị động ở các vùng chiến dịch như hướng Lai Châu, Trung Lào, Hạ Lào, Bắc Tây Nguyên và Thượng Lào và bước đầu đã làm Kế hoạch Nava bị phá sản.

Cũng trong thời gian này, Trung ương Đảng và Bộ Chỉ huy tối cao đã quyết tâm mở chiến dịch tiến công Điện Biên Phủ – đòn quyết chiến chiến lược nhằm kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, xác định rõ: “Chiến dịch này là một chiến dịch quan trọng không những về quân sự mà cả về chính trị, không những đối với trong nước mà đối với quốc tế. Vì vậy, toàn quân, toàn dân, toàn Đảng phải tập trung hoàn thành cho kỳ được”1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được giao trọng trách Tư lệnh kiêm Bí thư Đảng ủy chiến dịch.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp (giữa) cùng các tướng lĩnh quân đội Việt Nam hoạch định kế hoạch tấn công Điện Biên Phủ tháng 3/1954. (Ảnh tư liệu)

Ngày 13/3/1954, cuộc tổng tiến công nổ ra, mở màn cho chiến dịch. Và, sau 56 ngày đêm chiến đấu với những khó khăn, gian khổ nhưng bằng ý chí “quyết chiến, quyết thắng”, đến chiều ngày 07/5/1954, quân đội nhân dân Việt Nam đã tiêu diệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, bắt sống tướng chỉ huy Đờ Cát, kết thúc thắng lợi Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Chiến thắng Điện Biên Phủ – sức mạnh thời đại

Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 đã ghi dấu mốc son chói lọi vào lịch sử dân tộc và thời đại, trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng và sức mạnh Việt Nam.

Chiến thắng Điện Biên Phủ còn là sự kết tinh của nhiều nhân tố, mà quan trọng nhất là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; sự gắn kết tinh thần yêu nước với sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam và ý chí quyết chiến, quyết thắng của quân dân Việt Nam đã đập tan những mọi âm mưu chiến lược quân sự của thực dân Pháp, sự can thiệp của Mỹ, buộc Chính phủ Pháp phải ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ (tháng 7/1954) công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ 3 nước Đông Dương, kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ kéo dài 9 năm (1945 – 1954). Đồng thời, chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp kéo dài hàng thế kỷ, mở ra bước phát triển mới cho cách mạng Việt Nam – một cuộc cách mạnh với chiến thắng của tình đoàn kết chiến đấu bền chặt, thủy chung, son sắt giữa quân và dân Việt Nam – Lào – Cam-pu-chia và sự đoàn kết, giúp đỡ, ủng hộ của bạn bè quốc tế trên thế giới. Chiến thắng này, thật xứng đáng “được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay Đống Đa trong thế kỷ XX và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi, đột phá thành trị của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”2.

Đối với Việt Nam: Chiến dịch Điện Biên Phủ là một trong những đỉnh cao chói lọi, một kỳ tích vẻ vang của thời đại Hồ Chí Minh; là chiến thắng vĩ đại nhất của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; tạo bước ngoặt lịch sử làm thay đổi cục diện chiến tranh, trực tiếp đưa đến việc ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ (tháng 7/1954) về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Đông Dương; mở ra giai đoạn cách mạng mới, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam; khẳng định sự lớn mạnh vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam, để lại kinh nghiệm về xây dựng, hoàn chỉnh đường lối quân sự khi bước vào cuộc kháng chiến mới; khẳng định niềm tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện; cổ vũ toàn Đảng, vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Đối với thế giới: là chiến thắng mang tầm vóc thời đại, góp phần to lớn vào phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ của nhân loại; giáng một đòn chí mạng vào nền móng của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, đánh dấu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới; chứng minh một chân lý của thời đại: các dân tộc bị áp bức bị xâm lược nếu có ý chí kiên cường và đường lối đúng đắn, sáng tạo, biết đoàn kết đấu tranh vì độc lập tự do thì dân tộc đó nhất định thắng lợi.

Rồng lửa SAM của quân đội ta góp phần không nhỏ trong chiến thắng Điện Biên Phủ trên không. (Ảnh tư liệu)

Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 đã tạo nên sức cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc thuộc địa đấu tranh giành độc lập, nhất là các nước châu Phi, Mỹ la-tinh, đồng thời góp phần làm sáng ngời chân lý của chủ nghĩa Mác – Lênin thời đại ngày nay, đó là: Một dân tộc bị áp bức, nhưng nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối chính trị, đường lối quân sự đúng đắn, biết phát huy sức mạnh chiến tranh nhân dân, sức mạnh thời đại thì hoàn toàn có khả năng đánh bại những đội quân xâm lược hung bạo. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Điện Biên Phủ như là một cái mốc chói lọi bằng vàng của lịch sử. Nó ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân lăn xuống dốc và tan rã, đồng thời phong trào giải phóng dân tộc khắp thế giới đang lên cao đến thắng lợi hoàn toàn.

Bài học giá trị sâu sắc để có sự kỳ tích lịch sử trong Đông Xuân 1953 – 1954 mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ, trước hết là nhờ có đường lối chính trị, đường lối quân sự đúng đắn, sáng tạo của Đảng; từ tinh thần yêu nước nồng nàn và nghệ thuật quân sự truyền thống Việt Nam được kế thừa và phát triển lên tầm cao mới trong thời đại Hồ Chí Minh; từ sự đoàn kết, quyết tâm thực hiện chiến lược cách mạng của ba nước Đông Dương (Việt Nam – Lào – Cam-pu-chia), sự giúp đỡ của các nước anh em, như: Trung Quốc, Liên Xô cũ và sự đồng tình, ủng hộ của bè bạn quốc tế, trong đó có nhân dân tiến bộ Pháp và quan trọng nhất là tinh thần yêu nước, quả cảm, đồng tâm, hợp sức, quyết chiến, quyết thắng vì hòa bình, độc lập dân tộc của Nhân dân Việt Nam.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã làm tăng niềm tự hào dân tộc, niềm tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện; cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân một lòng, một dạ chiến đấu dưới lá cờ của Đảng, vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Bài học kinh nghiệm của Chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn vẹn nguyên giá trị, tiếp tục được Đảng, Nhà nước ta chắt lọc, vận dụng sáng tạo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, đó là: giữ vững và tăng cường phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, trên cơ sở chủ trương, đường lối đúng đắn, kịp thời nắm bắt thời cơ, chớp thời cơ, chỉ đạo chiến lược nhạy bén, sắc sảo nhằm tập trung sức mạnh cao độ cả nước để giành thắng lợi quyết định; thực hiện tốt tư tưởng “lấy dân làm gốc”, biết dựa vào Nhân dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tôn trọng và bảo vệ lợi ích chính đáng của Nhân dân; phát huy thế mạnh vững chắc trong Nhân dân, không ngừng xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng lớn mạnh để sẵn sàng thực hiện tốt nhiệm vụ, nhất là những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách; không ngừng chăm lo, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, lấy liên minh giai cấp công – nông làm nền tảng, tích cực đấu tranh vì mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; xây dựng tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và hướng đến mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.                                                                                     

Chú thích:
1. Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử. Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia, 2007, tr.403.
2. Lê Duẩn. Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội, tiến lên giành những thắng lợi mới. H. NXB Sự thật, 1970, tr. 50.
Tài liệu tham khảo:
1. Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 7. H. NXB Chính trị quốc gia, 1996.
2. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chiến dịch Điện Biên Phủ. https://dantri.com.vn, ngày 06/5/2020.
3. Viện Lịch sử Đảng – Học viện Chính trị – Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam.Tập 3. H. NXB Chính trị quốc gia, 2008.
Hồng Ngọc