(Quanlynhanuoc.vn) – Vừa qua, 7 hộ dân nguyên là cán bộ, nhân viên Công ty Thương nghiệp I Bắc Thái đã gửi nhiều đơn thư khiếu nại, kêu cứu đến các cơ quan báo chí về việc bị thúc ép di dời của doanh nghiệp đang triển khai dự án Trung tâm Thương mại thành phố Thái Nguyên. Phóng viên Tạp chí Quản lý nhà nước đã tiếp nhận đơn của người dân gửi đến tòa soạn; tiến hành thu thập thông tin và làm rõ các nội dung liên quan đến sự việc đang gây bức xúc này.
Quá trình hình thành khu đất của 7 hộ dân
Đầu năm 1994, Công ty Thương nghiệp I Bắc Thái thuộc phường Trưng Vương, thành phố Thái Nguyên có quyết định thanh lý khu đất (khu công trình phụ bỏ hoang không phục vụ cho sản xuất – kinh doanh) với trị giá 70 triệu đồng cho 7 cán bộ, công nhân viên của Công ty. Cuối năm 1995, Công ty đã đứng ra xây dựng 7 căn nhà cho các hộ dân (mỗi căn là 49m2) và huy động mỗi hộ đóng góp 25.833.000 đồng cho việc xây dựng này.
Để người lao động yên tâm công tác và gắn bó với Công ty, Công ty Thương nghiệp I Bắc Thái đã nhiều lần gửi công văn đến các cơ quan chức năng của tỉnh, đề nghị quy hoạch đất thành khu dân cư cho 7 hộ dân, như: Công văn số 103/CV ngày 22/7/1999; Công văn số 283/CV ngày 27/12/2000 và Công văn số 09/CV ngày 22/10/2001 tới Sở Thương mại và Du lịch, Sở Tài Nguyên và Môi trường, Sở Địa chính… đề nghị quy hoạch đất thành khu dân cư cho 7 hộ dân.
Trên cơ sở công văn đề nghị của Công ty Thương nghiệp I Bắc Thái, ngày 05/02/2002, Sở Thương mại và Du lịch đã có Công văn số 99/TMDL-CV gửi UBND tỉnh và Sở Địa chính tỉnh Thái Nguyên về việc phê duyệt trả đất để quy hoạch khu dân cư. Ngày 08/7/2002, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Công văn số 622/CV/UBND gửi Sở Địa chính, Sở Xây dựng tham mưu giải quyết đề nghị của Sở Thương mại và Du lịch để quy hoạch khu dân cư. Tiếp đó, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, tháng 01/2003, Sở Địa chính đã có công văn gửi Sở Xây dựng Thái Nguyên đề nghị quy hoạch 12 khu tập thể trên địa bàn tỉnh, trong đó có khu đất của 7 hộ thuộc Công ty Thương nghiệp I Bắc Thái. Tuy nhiên, 11 khu tập thể được điều chỉnh quy hoạch thành khu dân cư, còn khu nhà ở của 7 hộ dân của Công ty không được điều chỉnh quy hoạch.
Các hộ dân đã làm đơn đề nghị UBND tỉnh giải quyết theo nguyện vọng, ngày 11/6/2004, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Công văn số 556/CV-UB gửi Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Thái Nguyên về việc quy hoạch khu dân cư giao đất ở cho các hộ dân. Sau đó, Sở Xây dựng đã có công văn tham mưu cho UBND tỉnh về việc thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 1083/CV-UBND ngày 20/11/2003 về việc đồng ý cho Ban chỉ đạo chính sách nhà ở, đất ở tỉnh Thái Nguyên bán nhà thuộc sở hữu của Nhà nước và thu tiền sử dụng theo Nghị định số 38/2002/NĐ-CP đối với các khu tập thể của một số đơn vị trên địa bàn tỉnh và đề nghị UBND tỉnh cho phép quy hoạch thành khu dân cư.
Ngày 29/6/2004, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 595-CV/UB do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Kim ký giao cho Sở Xây dựng và UBND thành phố Thái Nguyên điều chỉnh quy hoạch thành khu dân cư. Từ đó đến nay, sau gần 20 năm (từ 2004 – 2021) các hộ dân tiếp tục sinh sống ổn định trên khu đất và nhà đã mua và cũng tiếp tục nhiều lần làm đơn đề nghị các cơ quan chức năng thực hiện điều chỉnh quy hoạch theo yêu cầu đã được UBND tỉnh chấp thuận tại Công văn số 595-CV/UB nhưng chưa được giải quyết.
Theo phản ánh của người dân, ngày 26/10/2021, 7 hộ dân bất ngờ nhận được Thông báo số 08/TB-PQTL của Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại và Du lịch Phú Quý Thăng Long về việc di dời khu tập thể 7 hộ để bàn giao mặt bằng trước ngày 15/11/2021với mức hỗ trợ di dời là 100 triệu đồng/hộ. Nội dung Thông báo số 08/TB-PQTL không được sự đồng thuận của 7 hộ dân, bởi mức bồi thường quá thấp và vô lý.
Cơ sở pháp lý và thực tiễn xác định quyền sở hữu hợp pháp về nhà ở, đất ở cho các hộ dân khi thu hồi đất
Theo quy định tại Điều 3 Nghị định số 61/NĐ-CP ngày 05/7/1994 của Chính phủ về mua bán và kinh doanh nhà ở thì:“Mua bán nhà ở là việc chuyển quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở từ bên bán sang bên mua thông qua hợp đồng được ký kết bằng văn bản giữa bên mua và bên bán theo đúng quy định của pháp luật”.
Theo quy định tại Điều 4 mục I Thông tư số 69/TC-ĐT ngày 17/8/1994 của Bộ Tài chính hướng dẫn về thu nộp và sử dụng tiền bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước thì:
“4. Tiền bán nhà ở bao gồm: Tiền bán nhà ở (căn cứ vào giá trị còn lại của nhà ở) và tiền đất ở khi chuyển quyền sử dụng”.
Tại thời điểm mua thanh lý nhà, 7 hộ dân đã mua mức giá 10 triệu đồng/1 căn hộ bao gồm cả giá trị nhà và giá trị diện tích đất căn hộ tập thể trên. Ngoài ra, theo các quy định pháp luật có hiệu lực tại thời điểm 7 hộ dân mua thanh lý nhà, thì khi thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất, tức là Công ty Thương nghiệp I và các ban, ngành đã thanh lý cả phần nhà và diện tích đất trên cho các hộ dân. Và, trên thực tế tại thời điểm mua thanh lý, các hộ dân đã tiếp tục nộp số tiền 25.833.000 đồng để xây dựng căn hộ tập thể tại diện tích đất trên, các hộ dân đã sinh sống bình yên gần 30 năm qua trong căn nhà là tài sản hợp pháp của họ.
Đối chiếu các cơ sở pháp lý, trong đó có “Quyết định thanh lý nhà năm 1994” cùng các giấy tờ khác liên quan của 7 hộ gia đình “Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật” cho thấy, 7 hộ dân có quyền sở hữu hợp pháp đối với nhà ở, đất ở và các tài sản gắn liền trên đất; căn nhà của các hộ dân có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Điều 100 Luật Đất đai năm 2013.
Như vậy, trong trường hợp bị thu hồi đất ở, nhà ở theo chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các hộ dân được quyền yêu cầu bồi thường về đất ở và các tài sản gắn liền trên đất theo quy định của pháp luật đã viện dẫn ở trên.
PV
