Nâng cao công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão, tỉnh Bình Định        

(Quanlynhanuoc.vn) – Những năm qua, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão có nhiều sự thay đổi về chất, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội địa phương phát triển, quốc phòng – an ninh được giữ vững. Tuy nhiên, trước những yêu cầu khách quan của công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, đòi hỏi huyện An Lão không ngừng nâng cao công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã, không chỉ có phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, mà còn xứng đáng là lực lượng nòng cốt, điều hành tốt các hoạt động của tổ chức bộ máy cấp xã. 
Huyện An Lão, tỉnh Bình Định. Ảnh: binhdinh.gov.vn.
Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão, tỉnh Bình Định

Thứ nhất, Huyện ủy và Ủy ban nhân dân (UBND) huyện An Lão đã vận dụng đúng đắn các quy định của Đảng và Nhà nước đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã. Từ việc xác định mục tiêu, xây dựng tiêu chuẩn chất lượng, khung số lượng và bố trí sử dụng cán bộ; đánh giá cán bộ; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; luân chuyển, điều động cán bộ; kiểm tra, giám sát cán bộ cũng như thực hiện các chế độ, chính sách đối với cán bộ cấp xã. Qua đó, đã tạo động lực cho đội ngũ cán bộ cấp xã không ngừng phát triển về mọi mặt, kiên định lập trường, vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ.

Thứ hai, các cấp lãnh đạo huyện An Lão luôn nhận thức đúng đắn sự cần thiết, nội dung, phương pháp đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ. Do đó, công tác quy hoạch, luân chuyển, điều động, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, đề bạt, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ cấp xã đã không ngừng được kiện toàn cả về số lượng và chất lượng.

Thứ ba, đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão luôn tự phấn đấu vươn lên, không ngừng tự chuẩn hóa năng lực, kỹ năng nhằm hoàn thành xuất sắc công vụ, nhiệm vụ được giao. Mặc dù, gần 70% cán bộ cấp xã là đồng bào dân tộc thiểu số nhưng cơ bản đã đạt tiêu chuẩn chất lượng về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị và quản lý nhà nước. Không ngừng rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, tự xây dựng phong cách, lối sống giản dị, gần gũi quần chúng, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Nhân dân.

Thứ tư, việc kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ cấp xã được các cấp ủy Đảng xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện thường xuyên. Do đó, việc kiểm soát quyền lực đối với cán bộ cấp xã luôn được bảo đảm, cho nên, không có cán bộ cấp xã vi phạm quy chế dân chủ, vi phạm nguyên tắc hoạt động công vụ, không có biểu hiện về suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống.

Thứ năm, chế độ, chính sách đối với cán bộ cấp xã luôn thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, điều này đã tạo động lực tích cực vào giải quyết khó khăn, ổn định đời sống và khuyến khích cán bộ, đặc biệt cán bộ cấp xã là người đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện học tập, rèn luyện chuyên môn, nghiệp vụ nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý.

Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế

Một là, mặc dù khung số lượng cán bộ cấp xã cơ bản đã được bảo đảm theo định biên, nhưng việc bố trí, sử dụng cán bộ sau đào tạo còn bất cập, chưa phù hợp giữa chuyên môn đào tạo với lĩnh vực phụ trách; bức tranh chung về trình độ học vấn của đội ngũ cán bộ cấp xã chưa đồng đều, còn tồn tạitrình độ trung cấp hoặc chưa qua đào tạo chuyên môn. Điều đó cho thấy, trình độ của đội ngũ cán bộ cấp xã vẫn còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Hai là, công tác đánh giá cán bộ cấp xã ở một số nơi vẫn chưa khoa học; nội dung, tiêu chí đánh giá còn chung chung, chưa cụ thể, sát thực, chưa phù hợp với vị trí công tác của mỗi cán bộ cấp xã.

Ba là, công tác phát hiện, quy hoạch cán bộ cấp xã còn hình thức, thiếu tính khách quan, minh bạch, công khai; việc sắp xếp, bố trí cán bộ theo chức danh quy hoạch còn gặp nhiều khó khăn. Việc tạo nguồn cán bộ nữ, cán bộ trẻ tỷ lệ còn thấp. Công tác quản lý sau quy hoạch có mặt chưa chặt chẽ; một số nơi chưa chú ý, quan tâm tạo điều kiện để cán bộ quy hoạch được phát huy; ý thức phấn đấu của một số cán bộ được quy hoạch chưa cao, chưa tự hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu.

Bốn là, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa gắn chặt với quy hoạch; chưa tập trung đào tạo chuyên môn gắn với vị trí việc làm; chưa xây dựng được chiến lược đào tạo cán bộ lâu dài. Còn có cán bộ xã chưa qua đào tạo trình độ chuyên môn và quản lý nhà nước.

Năm là, công tác luân chuyển, điều động cán bộ cấp xã còn chậm so với mục tiêu chuẩn hóa, quy hoạch cán bộ cấp cơ sở. Qua kết quả khảo sát vẫn còn 14,6% ý kiến cho rằng, công tác luân chuẩn, điều động cán bộ cấp xã thực hiện chưa đầy đủ, sâu sát, chưa bám vào công tác quy hoạch cán bộ, chưa chú ý luân chuyển cán bộ trẻ có triển vọng; chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Sáu là, công tác kiểm tra, giám sát công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã vẫn còn tồn tại một số hạn chế, như việc kiểm tra, giám sát chuyên đề về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã còn ít, chưa thường xuyên, chủ yếu được thực hiện kết hợp với một số chuyên đề kiểm tra, giám sát khác; việc chỉ đạo thực hiện công tác phúc tra khắc phục, xử lý sau kiểm tra, giám sát đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ còn hạn chế.

Bảy là, ngoài thực hiện chế độ, chính sách chung cho cán bộ cấp xã theo quy định, huyện An Lão vẫn chưa có kế hoạch, chiến lược lâu dài nhằm xây dựng một số chế độ, chính sách đặc biệt để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng trẻ, sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi về địa phương công tác tại các cơ quan của hệ thống chính trị cấp xã.

Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trên, được thể hiện qua các nội dung cụ thể sau:

Thứ nhất, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão còn thiếu quyết liệt, chưa thường xuyên; chậm thể chế hóa, cụ thể hóa; thiếu kiểm tra, đôn đốc và chưa có chế tài xử lý nghiêm.

Thứ hai, một số nội dung trong công tác cán bộ chưa được đổi mới. Chậm ban hành các tiêu chuẩn chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã. Công tác quản lý cán bộ cấp xã có nơi, có lúc bị buông lỏng; chưa có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người yếu kém, uy tín thấp, không đủ sức khỏe.

Thứ ba, việc luân chuyển cán bộ cấp xã vẫn còn nhiều bất cập, chưa bám vào công tác quy hoạch cán bộ, chưa chú trọng vào việc đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Thứ tư, phương pháp đánh giá thiếu tính khách quan, khoa học, công tâm; tiêu chí đánh giá chưa sát thực, phù hợp với mỗi vị trí công tác của cán bộ; quy trình đánh giá còn khép kín.

Thứ năm, chưa phát huy đúng mức vai trò kiểm tra, giám sát của các cơ quan dân cử; giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội và các cơ quan truyền thông, báo chí.

Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão, tỉnh Bình Định

Một là, nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền về xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã

Là huyện đặc thù miền núi của tỉnh Bình Định, có gần 70% cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số; một số đơn vị cấp xã thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Do đó, để làm tốt công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện có chất lượng, phát huy được năng lực, bảo đảm cho họ yên tâm công tác, cần thiết phải nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp. Bởi vì, họ không chỉ là chủ thể của quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã mà còn là động lực, niềm tin của cán bộ, công chức, của Nhân dân trong việc công khai, minh bạch, dân chủ đối với đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, điều động, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng những cán bộ có “tài đức” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới của đất nước và địa phương.

Hai, gắn kết quả đánh giá với thực tiễn công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã.

Kết quả đánh giá là căn cứ để giúp chủ thể nhìn nhận chính xác về đội ngũ cán bộ cấp cơ sở này. Kết quả đánh giá là căn cứ để khen thưởng, kỷ luật, quy hoạch, sắp xếp, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, sử dụng đội ngũ cán bộ cấp xã phù hợp, đúng trình độ chuyên môn, năng lực, sở trường công tác; có căn cứ lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để bổ sung, hoàn chỉnh kiến thức, kỹ năng nhằm đạt hiệu lực, hiệu quả trong thực thi công vụ, nhiệm vụ.

Tuy nhiên, để có thể áp dụng kết quả đánh giá vào quá trình công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã đòi hỏi phải có nội dung, tiêu chí đánh giá rõ ràng và thông qua hiệu suất công tác với các sản phẩm cụ thể của cán bộ cấp xã; gắn việc đánh giá cá nhân với đánh giá tập thể, với người chịu trách nhiệm lãnh đạo, quản lý là người đứng đầu, với các tổ chức Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể và đặc biệt lấy phiếu tín nhiệm để đánh giá năng lực. Phải gắn đánh giá đội ngũ cán bộ cấp xã với kết quả thực tế thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương. Tuyệt đối chống lại những tư tưởng “cục bộ địa phương”, bè phái, “lợi ích nhóm”, có biểu hiện tiêu cực trong đánh giá cán bộ cấp xã.

Ba là, xây dựng chiến lược quy hoạch đội ngũ cán bộ cấp xã bảo đảm khoa học, phù hợp với thực tiễn của địa phương

Quy hoạch đội ngũ cán bộ cấp xã là việc lựa chọn những cán bộ thực sự có “tài đức” để bổ sung vào nguồn nhân lực kế cận, dự bị; từng bước giao nhiệm vụ, thử thách, rèn luyện; để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng thông qua trường lớp và thực tiễn công tác nhằm tạo nguồn lãnh đạo, quản lý có đủ phẩm chất, uy tín, năng lực, ngang tầm với nhiệm vụ. Thực tiễn công tác quy hoạch cán bộ cấp xã của huyện An Lão cần theo nguyên tắc “mở” và “động” nhưng phải bảo đảm khoa học, phù hợp với nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương. Cần quy hoạch đồng bộ từ dưới lên, từ các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập và mỗi chức danh cần quy hoạch từ 2 đến 3 người, một người có thể quy hoạch từ 1 đến 2 chức danh; thực hiện tốt việc quy hoạch cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ là người dân tộc thiểu số.

Bốn là, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đối với đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện An Lão đa phần là người dân tộc thiểu số, điều kiện học tập gặp nhiều khó khăn nên trình độ còn nhiều hạn chế, do đó, cần đào tạo kiến thức, kỹ năng thực hành khoa học; rèn luyện nâng cao bản lĩnh, kinh nghiệm điều hành, lãnh đạo, quản lý. Bồi dưỡng kiến thức xây dựng Đảng, quản lý nhà nước trong thực hiện dân chủ trên mọi lĩnh vực của xã hội. Đào tạokiến thức quản lý chuyên sâu về kinh tế, chính trị, pháp luật, những kinh nghiệm xử lý tình huống phức tạp trong hoạt động công vụ trên địa bàn công tác.

Năm, thực hiện luân chuyển đội ngũ cán bộ cấp xã để trau dồi kiến thức, kinh nghiệm thực tiễncông tác.

Cấp ủy huyện An Lão cần thực hiện tốt việc xây dựng chương trình, kế hoạch  luân chuyển cán bộ cấp xã trong toàn huyện, trong đó có cả cán bộ đương nhiệm, cán bộ dự bị nguồn và cán bộ kế cận; gắn với từng đối tượng cán bộ quy hoạch, từng loại chức danh, trong từng thời gian xác định. Công tác luân chuyển phải đạt được mục tiêu quy hoạch và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cấp xã. Thông qua luân chuyển nhằm trau dồi kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn công tác của cán bộ; đồng thời, tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách năng lực lãnh đạo, quản lý nhằm xây dựng nguồn cán bộ có chất lượng, hiệu quả.

Sáu là, tăng cường kiểm tra, giám sát công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã

Các cấp ủy Đảng, tổ chức chính quyền của huyện An Lão cần thường xuyên kiểm tra, rà soát về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã, kịp thời chỉ ra những hạn chế, bất cập để chủ động khắc phục. Kịp thời kiểm tra, kết luận các vụ việc có liên quan đến cán bộ để đánh giá chính xác cán bộ. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện công khai, minh bạch tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục và hồ sơ nhân sự; kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền. Phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị – xã hội đối với công tác xây dựng cán bộ; nghiên cứu xây dựng quy định về lấy ý kiến thăm dò tín nhiệm của Nhân dân đối với đội ngũ cán bộ cấp xã.

Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2021.
2. Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019).
3. Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019).
4. Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
5. Nghị định số 90/2020/NĐ-CP ngày 13/08/2020 của Chính phủ về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức.
6. Nghị định số 112/2020/NĐ-CP ngày 18/9/2020 của Chính phủ về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức.
7. Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.
8. Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV ngày 16/01/2004 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ về việc ban hành Quy định tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ xã, phường, thị trấn.
9. Quyết định số 4599/QĐ-UBND ngày 05/01/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định ban hành thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện công tác cải cách hành chính giai đoạn 2022 – 2030” trên địa bàn tỉnh.
10. Lương Mạnh Sơn. Hoàn thiện chính sách đối với cán bộ cấp xã hiện nay. Tạp chí Quản lý nhà nước, số 252/2017.
11. Trần Anh Tuấn. Xây dựng chính quyền cấp xã dưới góc độ đội ngũ những người làm việc. Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 7/2017.
TS. Ngô Quang Tuệ
Học viện Hành chính Quốc gia
ThS. Đinh Văn Cung
Đảng ủy xã An Vinh, huyện An Lão, tỉnh Bình Định